विकिपीडिया:दिनविशेष/जानेवारी
- १८१८ - भीमा कोरेगाव येथे ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या कॅप्टन एफ.एफ. स्टाँटन यांच्या नेतृत्वाखाली महार रेजिमेण्टने सुमारे ५०० सैनिकांनी पेशव्यांच्या२८००० संख्याबळाच्या मराठा साम्राज्याच्या सैन्याचा पराभव केला.
- १८४८ - महात्मा जोतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांनी पुण्यात भिडे वाड्यात मुलींची पहिली शाळा सुरू केली.
- १८६२ - इंडियन पीनल कोड अस्तित्वात आले.
- १९१९ - गव्हर्नमेंट ऑफ इंडिया अॅक्ट अंमलात आला व देशात कायदेमंडळे स्थापन झाली.
- १९३२ - डॉ. नारायण भिकाजी परुळेकर यांनी सकाळ हे वृत्तपत्र सुरू केले.
जन्म:
- १८९२ - महादेव हरिभाई देसाई (गांधीवादी कार्यकर्ते).
- १८९४ - सत्येंद्रनाथ बोस (भारतीय भौतिकशास्त्रज्ञ).
- १९०२ - कमलाकांत वामन केळकर (भारतीय भूवैज्ञानिक).
- १९३६ - साहित्यिक राजा राजवाडे
- १९४३ - डॉ. रघुनाथ माशेलकर, भारतीय शास्त्रज्ञ.
- १९५१ - नाना पाटेकर, अभिनेते, दिग्दर्शक.
मृत्यू :
डिसेंबर ३१ - डिसेंबर ३० - डिसेंबर २९
- १७५७ - ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीने कोलकाता जिंकून आपल्या साम्राज्याची मुहुर्तमेढ रोवली.
- १९५४ - भारतरत्न या सर्वोच्च किताबाची स्थापना तत्कालीन राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी केली.
जन्म:
- १९४० - श्रीनिवास वरधन, भारतीय गणितज्ञ.
मृत्यू:
- १९४४ - समाजसुधारक महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे.
जानेवारी १ - डिसेंबर ३१ - डिसेंबर ३०
- १५२१ - पोप लिओ दहाव्याने पोपचा फतवा काढून मार्टिन ल्यूथरला वाळीत टाकले.
- १८३१ - सावित्रीबाई फुले, आधुनिक भारतातील प्रथम स्त्री शिक्षिका, समाजसुधारक, महात्मा जोतीराव फुले यांची पत्नी यांचा जन्मदिवस.
जानेवारी २ - जानेवारी १ - डिसेंबर ३१
- १८८१ - लोकमान्य टिळकांनी केसरी वृत्तपत्र सुरू केले.
जन्म:
- १९०९ - प्रभाकर पाध्ये, मराठी नवसाहित्यिक.
- १९१४ - इंदिरा संत, मराठी कवियत्री.
- १९४० - श्रीकांत सिनकर, मराठी कादंबरीकार.
मृत्यू:
- १९९४ - राहुल देव बर्मन, भारतीय संगीतकार.
जानेवारी ३ - जानेवारी २ - जानेवारी १
- १६७१ - छत्रपती शिवाजी महाराजांनी साल्हेर मुघलांकडून काबीज केले.
- १८६९ - कन्नड साहित्यिक वेंकटेश तिरको कुलकर्णी यांचा जन्म.
- १९२४ - महाड महानगरपालिकेने चवदार तळे अस्पृश्यांसाठी खुले केले.
- १९५५ - बंगाली राजकारणी ममता बॅनर्जी यांचा जन्म.
जानेवारी ४ - जानेवारी ३ - जानेवारी २
- १८३८ - सॅम्युएल मॉर्सने तारयंत्राचा शोध लावला.
जन्म:
- १९२५ - रमेश मंत्री, मराठी विनोदी लेखक.
- १९२८ - विजय तेंडुलकर, ज्येष्ठ नाटककार, साहित्यिक, चित्रपटकथा लेखक.
- १९५९ - कपिलदेव निखंज, भारताचा अष्टपैलू क्रिकेटपटू.
जानेवारी ५ - जानेवारी ४ - जानेवारी ३
जन्म:
- १९२१ - चंद्रकांत गोखले, मराठी रंगभूमी नट व चित्रपट अभिनेता.
- १९४८ - शोभा डे (चित्रीत), भारतीय लेखिका .
- १९५० - जॉनी लिव्हर, अभिनेता.
जानेवारी ६ - जानेवारी ५ - जानेवारी ४
- २००६ - मराठी साहित्यिक विंदा करंदीकर यांना ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर.
मृत्यू :
जानेवारी ७ - जानेवारी ६ - जानेवारी ५
- १९९१ - स्वतंत्र होउ पाहणार्या लिथुएनियावर (ध्वज चित्रित) सोवियेत संघाच्या सैन्याने हल्ला केला.
जानेवारी ८ - जानेवारी ७ - जानेवारी ६
- १७३० - पहिल्या बाजीरावने पुण्यात शनिवारवाडा बांधायला सुरुवात केली.
- १८४० - इंग्लडने पेनी पोस्ट सेवा सुरू केली.
- १९२० - जिनिव्हा येथे राष्ट्रसंघाची स्थापना झाली. याच दिवशी युनोचे पहिले अधिवेशन भरले.
- १९२९ - टिनटिनच्या चित्रकथेचा पहिला अंक प्रकाशित झाला.
जन्म :
- १८९६ - काकासाहेब तथा नरहर विष्णू गाडगीळ (भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक, मराठी साहित्यिक, वक्ता).
- १९२७ - शिवाजी गणेशन (तमिळ चित्रपट अभिनेता).
- १९४० - येशू दास, भारतीय पार्श्वगायक.
- १९७४ - हृतिक रोशन (भारतीय चित्रपट अभिनेता).
मृत्यू :
- १७६० - कुतुबशहाने दत्ताजी शिंदे यांचा शिरच्छेद केला.
जानेवारी ९ - जानेवारी ८ - जानेवारी ७
.jpg)
- १९८० - वयाच्या १४व्या वर्षी नायजेल शॉर्टने बुद्धिबळाच्या खेळातील इंटरनॅशनल मास्टरचा किताब पटकावला.
जानेवारी १० - जानेवारी ९ - जानेवारी ८
- १५९८ - जिजाबाई शहाजी भोसले यांचा जन्म.
- १८६३ - भारतीय तत्त्वज्ञ स्वामी विवेकानंद यांचा जन्म.
- १९३९ हरदास लक्ष्मणराव नगराळे, एक भारतीय दलित नेते, राजकारणी, समाजसुधारक, बाबासाहेब आंबेडकरांचे अनुयायी आणि जय भीम या शुभेच्छा देण्याच्या प्रथेचे प्रणेते होते.
जानेवारी ११ - जानेवारी १० - जानेवारी ९
- १९३८ - चर्च ऑफ इंग्लंडने (चित्रित) उत्क्रांतिवादाचा सिद्धान्त खरा असल्याचे मान्य केले.
मृत्यू -
जानेवारी १२ - जानेवारी ११ - जानेवारी १०
- १६९० - जर्मनीच्या न्युरेम्बर्ग शहरात पहिले क्लॅरिनेट तयार केले गेले.
जानेवारी १३ - जानेवारी १२ - जानेवारी ११
जन्म:
मृत्यू:
- १९९८ - गुलझारीलाल नंदा, भारतीय पंतप्रधान, स्वातंत्र्यसैनिक व गांधीवादी कार्यकर्ते.
जानेवारी १४ - जानेवारी १३ - जानेवारी १२
- १९७९ - इराणच्या शहा मोहम्मद रझा पेहलवीने कुटुंबासहित इजिप्तला पळ काढला.
जानेवारी १५ - जानेवारी १४ - जानेवारी १३
जानेवारी १६ - जानेवारी १५ - जानेवारी १४
- १९१२ - इंग्लिश शोधक रॉबर्ट एफ. स्कॉट दक्षिण ध्रुवावर पोचला. त्याच्या दुर्दैवाने रोआल्ड अमुंडसेन त्याआधी महिनाभर तेथे पोचला होता. स्कॉट व त्याचे सहकारी परतताना मृत्यू पावले.
जानेवारी १७ - जानेवारी १६ - जानेवारी १५
जन्मः
- १७३६ - जेम्स वॅट, वाफेवर चालणाऱ्या इंजिनाचा शोध लावणारे शास्त्रज्ञ.
- १८९२ - चिंतामण विनायक जोशी, मराठी विनोदी लेखक.
- १९०७ - मास्टर विनायक मराठी अभिनेते, दिग्दर्शक, निर्माते.
मृत्यू:
- १५९७ - महाराणा प्रताप, राजस्थानातील ऐतिहासिक योद्घा, लढवय्या.
जानेवारी १८ - जानेवारी १७ - जानेवारी १६
- १९२१ - तुर्कस्तानचे (राष्ट्रध्वज चित्रित) पहिले संविधान अस्तित्त्वात आले.
जन्म:
- १८७१ - सर रतनजी जमशेदजी टाटा, भारतीय उद्योगपती.
जानेवारी १९ - जानेवारी १८ - जानेवारी १७
जन्म:
- १८९४ - माधव त्र्यंबक पटवर्धन ऊर्फ माधव ज्युलियन, मराठी कवी.
- १९१० - शांताराम आठवले, कवी व चित्रपट दिग्दर्शक.
- १९२४ - प्रा.मधू दंडवते, ज्येष्ठ समाजवादी नेते व संसदपटू.
जानेवारी २० - जानेवारी १९ - जानेवारी १८
जानेवारी २१ - जानेवारी २० - जानेवारी १९
जन्म
- इ.स. १८९७ - सुभाषचंद्र बोस, भारतीय स्वातंत्रसेनानी.
जानेवारी २२ - जानेवारी २१ - जानेवारी २०
23 जानेवारी – स्व. हिंदुहृदय सम्राट बाळासाहेब ठाकरे जन्म दिन
- इ.स. १९६६ -एर इंडियाचे बोईंग ७०७ जातीचे विमान युरोपमधील मोंट ब्लांक या सर्वोच्च शिखरावर कोसळले. ११७ ठार. मृतांत होमी भाभा.
जानेवारी २३ - जानेवारी २२ - जानेवारी २१
- १९१९ - पहिल्या महायुद्धाच्या अंतानंतर लीग ऑफ नेशन्सची स्थापना.
- १९८० - सोलापूरचे पंचांगकर्ते लक्ष्मणशास्त्री दाते यांचे निधन.
- २००१ - स्वरसम्राज्ञी लता मंगेशकर व शहनाईवाझ उस्ताद बिस्मिल्ला खॉं यांना भारतरत्न हा देशाचा सर्वोच्च सन्मान जाहीर.
जानेवारी २४ - जानेवारी २३ - जानेवारी २२
जानेवारी २६ : भारतीय प्रजासत्ताक दिन
- १९५० - स्वतंत्र भारत प्रजासत्ताक झाले.
- १७८८ - ऑस्ट्रेलियातील सिडने शहराची स्थापना. हाच ऑस्ट्रेलिया स्थापना दिन मानला जातो.
जानेवारी २५ - जानेवारी २४ - जानेवारी २३
- १९६७ - केनेडी अंतराळ केंद्रात अपोलो १ या अंतराळयानाच्या चाचणी दरम्यान आग. गस ग्रिसम, एडवर्ड व्हाइट व रॉजर शॅफी हे अंतराळवीर मृत्युमुखी.
जानेवारी २६ - जानेवारी २५ - जानेवारी २४
- १९८६ - अंतराळ यान(स्पेस शटल) चॅलेंजरचा उड्डाण करताना विस्फोटात विनाश. सात अंतराळयात्र्यांचा मृत्यू.(चित्रित)
- २००३ - मंगेश पाडगावकरांना जनस्थान पुरस्कार जाहीर.
जन्म:
- १८६५ - लाला लजपतराय, भारतीय क्रांतिकारी.
जानेवारी २७ - जानेवारी २६ - जानेवारी २५
- १७८० - हिकीज बेंगाल गॅझेट हे भारतातील पहिले वर्तमानपत्र सुरु.
- १९६४ - ऑस्ट्रियाच्या इन्सब्रुक शहरात नववे हिवाळी ऑलिंपिक खेळ सुरू. (चित्रित)
जानेवारी २८ - जानेवारी २७ - जानेवारी २६
- १६४९ - इंग्लंडचा राजा चार्ल्स पहिल्याचा शिरच्छेद.
- १६६१ - ऑलिव्हर क्रॉमवेल, ज्याच्या राजवटीत चार्ल्स पहिल्याचा शिरच्छेद झाला, त्याचा स्वतःचा शिरच्छेद केला गेला. क्रॉमवेल २ वर्षांपूर्वीच मृत्यू पावला होता.
- १८३५ - रिचर्ड लॉरेन्स नावाच्या माथेफिरू माणसाने अमेरिकेचा अध्यक्ष अँड्रु जॅक्सनचा खून करण्याचा प्रयत्न केला. लॉरेन्सची दोन्ही पिस्तुले ऐनवेळी बिघडली. चिडलेल्या जॅक्सनने लॉरेन्सला काठीने मारून पळवून लावले.
- १९११ - जॅक्सन खून प्रकरणी स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांना जन्मठेपेची शिक्षा.
- १९४८ - नथुराम गोडसेने महात्मा गांधींचा (चित्रीत) पिस्तुलाने खून केला.
जानेवारी २९ - जानेवारी २८ - जानेवारी २७
- १९६८ - नौरूला(राष्ट्रध्वज चित्रित) ऑस्ट्रेलिया पासून स्वातंत्र्य.
जन्म:
- १९७५ - प्रिती झिंटा, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री.
- १९३१ - गंगाधर महांबरे, मराठी गीतकार.
मृत्यू:
जानेवारी ३० - जानेवारी २९ - जानेवारी २८