जानेवारी १५

जानेवारी १५ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील १५ वा किंवा लीप वर्षात १५ वा दिवस असतो.

ठळक घटना

सोळावे शतक

• १५५९: राणी एलिझाबेथ (पहिली) यांचा इंग्लंडची राणी म्हणून वेस्टमिन्स्टर अ‍ॅबे येथे राज्याभिषेक झाला.

सतरावे शतक

अठरावे शतक

• १७६१- पानिपतचे तिसरे युद्ध संपले.

एकोणिसावे शतक

• १८६१: एलिशा जी. ओटिस या संशोधकाला सुरक्षित उद्‌वाहकाचे (Lift) जगातील पहिले पेटंट मिळाले.
• १८८९: द पेंबरटन मेडिसिन कंपनी या कंपनीची अटलांटा, जॉर्जिया, यू. एस. ए. येथे स्थापना झाली. ही कंपनी सध्या द कोका कोला कंपनी म्हणून प्रसिद्ध आहे.

विसावे शतक

• १९१९ - राजर्षी शाहू महाराजांनी आदेश काढून स्पृश्य-अस्पृश्य विद्यार्थ्यांना एकाच शाळेत शिक्षण देण्याची व्यवस्था केली.
• १९४९ - भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर फील्डमार्शल के.एम. करिअप्पा यांनी पहिले लष्करप्रमुख म्हणून सूत्रे स्वीकारली. हा दिवस लष्करदिन म्हणून ओळखला जातो.
• १९७०: मुअम्मर गडाफी लिबियाचे सर्वेसर्वा झाले.
• १९७३ - जनरल गोपाळ गुरुनाथ बेवूर यांनी भारताचे ९ वे लष्करप्रमुख म्हणून सूत्रे हाती घेतली. हे लष्करप्रमुख होणारे पहिले महाराष्ट्रियन आहेत.
• १९७५ - ॲंगोलाला पोर्तुगालपासून स्वातंत्र्य.
• १९९६ - भारतातील रेल्वेयुगाच्या प्रारंभापासून ब्रिटिश परंपरा, संस्कृतीचा डौल मिरवणाऱ्या बोरीबंदर (व्हिक्टोरिया टर्मिनस) या स्थानकाचे नाव छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस असे करण्यात आले.
• १९९९ - ज्येष्ठ गायिका ज्योत्स्ना भोळे यांना राज्य सरकारच्या वतीने गानसम्राज्ञी लता मंगेशकर पुरस्कार प्रदान.

एकविसावे शतक

• २००१ - सर्वांना मोफत असलेला ज्ञानकोश ’विकीिपीडिया’ हा इंटरनेटवर प्रथमच उपलब्ध झाला.
• २००५ : ESAच्या SMART-1 या चांद्र-उपग्रहाने चंद्राच्या पृष्ठभागावर असणाऱ्या कॅल्शियम, सिलिका, लोह, आणि अन्य मूलद्रव्यांचा शोध लावला.
• २००९ : यूएस एअरवेजच्या विमानाचे प्राणहानी टाळून हडसन नदीत आश्चर्यकारक लँडिंग

जन्म

• १४१२ - जोन ऑफ आर्क.
• १४३२ - अफोन्सो पाचवा, पोर्तुगालचा राजा.
• १४८१ - अशिकागा योशिझुमी, जपानी शोगन.
• १७७९ - रॉबर्ट ग्रॅंट – मुंबई इलाख्याचे राज्यपाल, मुंबईतील ग्रॅंट मेडिकल कॉलेजचे एक संस्थापक, मुंबईतील ग्रॅंट रोड हा त्यांच्याच नावाने ओळखला जातो.
• १८५६ - विल्यम स्कॉटन, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १८६३ - विल्हेम मार्क्स, जर्मनीचा चान्सेलर.
• १८९७ - शू चीमो, चिनी भाषेमधील कवी.
• १९०८ - एडवर्ड टेलर, पदार्थविज्ञानशास्त्रज्ञ, हायड्रॉजन बॉम्बचा संशोधक.
• १९०९ - ज्यॉं बुगाटी, जर्मन अभियंता.
• १९२० - डॉ. आर. सी. हिरेमठ – कन्नड साहित्यिक, कर्नाटक विद्यापीठाचे कुलगुरू
• १९२१ - बाबासाहेब भोसले – महाराष्ट्राचे ९ वे मुख्यमंत्री [कार्यकाल: २१ जानेवारी १९८२ ते १ फेब्रुवारी १९८३]
• १९२६ - खाशाबा दादासाहेब् जाधव , भारतीय कुस्तीगीर.– १९५२ च्या हेलसिंकी ऑलिम्पिकमधे वैयक्तिक पदक मिळवणारे पहिले भारतीय, शिवछत्रपती पुरस्कार [मरणोत्तर]
• १९२९ - डॉ.मार्टिन लुथर किंग, अमेरिकन नागरी अधिकार चळवळीचा नेता.
• १९१८ - गमाल अब्देल नासर, इजिप्तचा राष्ट्राध्यक्ष.
• १९३१: मराठीह कथाकार शरच्चंद्र वासुदेव चिरमुले
• १९४७: पत्रकार नीतिश नंदी
• १९५६ - मायावती, भारतीय राजकारणी.
• १९५६ - पॉल पार्कर, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९५८ - बोरिस ताडिक, सर्बियाचा राष्ट्राध्यक्ष.
• १९६७ - रिचर्ड ब्लेकी, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९७५ - ग्रेग लव्हरिज, न्यू झीलॅंडचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९८२- सिनेअभिनेता नील नितीन मुकेश

मृत्यू

• ६९ - गॅल्बा, रोमन सम्राट.
• १५९५ - मुराद तिसरा, ऑट्टोमन सम्राट.
• १९७१ - दीनानाथ दलाल महाराष्ट्रातील अत्यंत लोकप्रिय व प्रतिभावान चित्रकार यांचे मुंबईत निधन.
• १९९४ - हरिलाल उपाध्याय, गुजराती लेखक, कवी व ज्योतिषी.
• १९९८ - गुलझारीलाल नंदा, भारतीय पंतप्रधान, स्वातंत्र्यसैनिक व गांधीवादी कार्यकर्ते.– भारताचे दुसरे पंतप्रधान
• २००२ - विठाबाई भाऊ नारायणगावकर, राष्ट्रपतीपदक विजेत्या तमाशा कलावंत.
• २००६ - जबर अल-अहमद अल-जबर अल-साबा, कुवैतचा अमीर.
• २०१३ - डॉ. शरदचंद्र गोखले, मराठी समाजसेवक.
• २०१४ - नामदेव लक्ष्मण ढसाळ, मराठी दलित साहित्यिक.

प्रतिवार्षिक पालन

• जॉन चिलेम्ब्वे दिन - मलावी.
• कोरियन लिपी दिन - उत्तर कोरिया.
• भारतीय सशस्त्र सेना दिवस

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर जानेवारी १५ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)

---

जानेवारी १३ - जानेवारी १४ - जानेवारी १५ - जानेवारी १६ - जानेवारी १७ - (जानेवारी महिना)

---