जानेवारी ८

जानेवारी ८ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील ८ वा किंवा लीप वर्षात ८ वा दिवस असतो.

ठळक घटना आणि घडामोडी

तेरावे शतक

• १२९७ - फ्रांस्वा ग्रिमाल्डीच्या सैन्याने मोनॅको काबीज केले. ग्रिमाल्डी घराणे येथपासून २१व्या शतकापर्यंत मोनॅकोचे शासक होते.

एकोणिसावे शतक

• १८३५: अमेरिकेवरील राष्ट्रीय कर्ज पहिल्यांदाच आणि एकदाच शून्य झाले.

• १८८० - सत्यशोधक समाजाच्या संस्काराने लावलेली लग्ने कायदेशीर असल्याचा मुंबई उच्‍च न्यायालयाचा निर्णय. ब्राम्हणेतर लोकही लग्नाचे पौरोहित्य करु शकतात हे न्यायालयाने मान्य केले.
• १८८९: संख्यात्मक सामग्रीचे विश्लेषण करण्यासाठी डॉ. हर्मन होलरिथ यांना अमेरिकेत गणकयंत्राचे पेटंट मिळाले.

विसावे शतक

• १९०४ - पोप दहावा पायस याने चर्चमध्ये आखूड झगे घालून येण्यास बंदी घातली.
• १९०८ - बालवीर चळवळीस प्रारंभ
• १९४० - दुसरे महायुद्ध–ब्रिटनने अन्नधान्यावर नियंत्रण (रेशनिंग) आणले.

• १९४७ - जयपूर येथे राजस्थान विद्यापीठाची स्थापना.
• १९५७ - गोव्याच्या लष्करी न्यायालयात मोहन रानडे यांच्यासह तेवीस जणांना २४ वर्षांची शिक्षा झाली. भारत सरकारने दुर्लक्ष केल्यामुळे गोवा स्वतंत्र झाल्यानंतरही अनेक वर्षे ते पोर्तुगालमधील तुरुंगात पडून होते.
• १९६३: लिओनार्डो डा व्हिन्सि यांच्या मोनालिसा चे अमेरिकेत प्रथमच नॅशनल गॅलरी ऑफ आर्ट, वॉशिंग्टन येथे प्रदर्शन करण्यात आले.
• १९७१ : 'स्वतंत्र बांगलादेश जाहीर केल्याच्या गुन्ह्याखाली' अटक झालेल्या शेख मुजिबूर रहमान यांची तुरुंगातून मुक्तता.

एकविसावे शतक

• २०००: लता मंगेशकर यांची १९९९ साठीच्या एन. टी. रामाराव राष्ट्रीय पुरस्कारासाठी निवड करण्यात आली.
• २००१: भारत व व्हिएतनाम दरम्यान सांस्कृतिक, पर्यटन आणि अणूऊर्जेचा शांततेसाठी वापर करण्याच्या तीन करारांवर सह्या झाल्या.

• २००४ - आर.एम.एस. क्वीन मेरी २ या जगातील सगळ्यात मोठे प्रवासी जहाजाचे इंग्लंडची राणी एलिझाबेथ दुसरी हिच्याकडून नामकरण.
• २००५ - अणुऊर्जावर चालणारी यु.एस.एस. सान फ्रांसिस्को (एस.एस.एन.०७७१) ही पाणबुडी पाण्याखाली पूर्णवेगात असताना समुद्रातील डोंगराशी धडकली. एक खलाशी ठार. पाणबुडी पृष्ठभागावर येण्यात यशस्वी.
• २००६ - ग्रीसच्या कायथिरा बेटाजवळ रिश्टर मापनपद्धतीनुसार ६.९ तीव्रतेचा भूकंप.

जन्म

• १८५१ - बाळकृष्ण आत्माराम उर्फ भाऊसाहेब गुप्ते, कृषी, आरोग्य आणि भारतीय देशी कारागिरीवर लिहिणारे मराठी लेखक.
• १९०१ - यशवंत श्रीधर परांजपे, युद्ध आणि लष्करविषयक ग्रंथकार
• १९०२ - जॅक इड्डॉन, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९०४ - डॉ. मनोहर गोपाळ गुप्ते, समाजसेवक.
• १९०९ - ब्रुस मिचेल, दक्षिण आफ्रिकेचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९०९ - आशापूर्णादेवी- ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळविणार्‍या प्रथम लेखिका.
• १९१३ - डेनिस स्मिथ, न्यू झीलॅंडचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९२३ - जॉनी वॉर्डल, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९२४ - गीता मुखर्जी, स्वातंत्र्य सेनानी, कम्युनिस्ट पक्षाच्या नेत्या, लोकसभा सदस्य
• १९२५ - राकेश मोहन, हिंदी नाटककार
• १९२६ - केलुचरण महापात्रा, ओडिसी नर्तक
• १९२९ - सईद जाफरी, हिंदी व इंग्लिश अभिनेता.
• १९३६ - ज्योतिंद्रनाथ दिक्षीत, भारताचे परराष्ट्रसचिव, मुत्सद्दी व राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार
• १९३९ - नंदा, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री.
• १९४२ - जुनिचिरो कोइझुमी, जपानी पंतप्रधान.
• १९४२ - स्टीफन हॉकिंग, गणितज्ञ व इंग्लिश लेखक.
• १९४५ - प्रभा गणोरकर- मराठी लेखिका.
• १९४७ - इेविहड बॉविए
• १९४९ - लॉरेंस रोव, वेस्ट ईंडीझचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९५१ - केनी ॲंथनी, सेंट लुशियाचा पंतप्रधान.
• १९६१ - शोएब मोहम्मद, पाकिस्तानी क्रिकेट खेळाडू.
• १९६५ - चंपक रमानायके, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू.

मृत्यू

• ४८२ - संत सेव्हेर्नियस.
• ११०० - प्रतिपोप क्लेमेंट तिसरा.
• ११०७ - एडगर, स्कॉटलंडचा राजा.
• ११९८ - पोप सेलेस्टीन तिसरा.
• १३२४ - मार्को पोलो, इटालियन शोधक.
• १६४२ - गॅलेलियो गॅलिली, इटालियन गणितज्ञ , इटालियन भौतिकशास्त्रज्ञ.
• १८८४ - केशव चंद्र सेन, ब्राम्हो समाजचे नेते.
• १९३४- अध्यात्मविषयक ग्रंथांचे लेखक परशुराम गोविंद चिंचाळकर
• १९४१ - लॉर्ड बेडन-पॉवेल, स्काउट चळवळीचे स्थापक.
• १९६६ - बिमल रॉय, हिंदी चित्रपट दिग्दर्शक
• १९६७ - श्रीपाद कृष्ण बेलवलकर- प्राच्यविद्यापंडित.संस्कृत पंडित. अमेरिकेच्या हॉर्वर्ड विद्यापीठात भवभूतीच्या उत्तर रामचरितावर प्रबंध लिहून त्यांनी डॉक्टरेट मिळवली
• १९७३ - स.ज. भागवत -तत्त्वज्ञ व विचारवंत.गांधीवादी कार्यकर्तो सर्वोद्यी विचारवंत आचार्य
• १९७३ - ना.भि. परुळेकर, दैनिक सकाळचे स्थापक
• १९७६ - चाउ एन्लाय, चीनी पंतप्रधान.
• १९८४: पहिल्या भारतीय महिला वैमानिक सुषमा मुखोपाध्याय
• १९९१ - भास्कर धोंडो कर्वे, कर्वे समाज संस्थेचे संस्थापक.
• १९९२ - द.प्र. सहस्रबुद्धे, आनंद मासिकाचे संपादक.
• १९९४: ६८वे शंकराचार्य परमाचार्य श्री. चंद्रशेखर सरस्वती
• १९९५ - मधू लिमये, स्वातंत्र्यसैनिक, पत्रकार, समाजवादी नेते व राजकारणी.
• १९९६ - फ्रांस्वा मित्तरॉॅं, फ्रांसचा राष्ट्राध्यक्ष.
• २००३ - राजभाऊ एस. माने, महाराष्ट्र एकीकरण समितीचे नेते.
• २०१८-आमीर खानच्या 'लगान' चित्रपट ईश्‍वर काकांची अविस्मरणीय भूमिका साकारणारे प्रसिद्ध अभिनेते श्रीवल्लभ व्यास यांचे दीर्घ आजारने जयपूर येथे निधन झाले. ते 60 वर्षांचे होते.

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर जानेवारी ८ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)

---

जानेवारी ६ - जानेवारी ७ - जानेवारी ८ - जानेवारी ९ - जानेवारी १० - (जानेवारी महिना)

---