जानेवारी २६

जानेवारी २६ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील २६ वा किंवा लीप वर्षात २६ वा दिवस असतो.

ठळक घटना

चौदावे शतक

• १३४० - इंग्लंडचा राजा एडवर्ड तिसऱ्याला फ्रान्सचाही राजा घोषित केले गेले.

सोळावे शतक

• १५०० - व्हिसेन्ते यानेझ पिन्झोन ब्राझीलला पोचणारा पहिला युरोपीय ठरला.
• १५३१ - पोर्तुगालची राजधानी लिस्बनमध्ये भूकंप. हजारो ठार.
• १५६४ - ट्रेंटच्या समितीनंतर ख्रिश्चन धर्माचे कॅथॉलिक व प्रोटेस्टंट पंथांमध्ये विभाजन.
• १५६५ - विजयनगर साम्राज्य आणि दख्खनचे सुलतान यांच्यातील तालिकोटच्या लढाईत झाली. रामरायाचा पराभव होऊन दक्षिण भारतात अनिर्बंध मुस्लिम सत्तेला सुरुवात झाली.

सतवे शतक

• १६९९ - कार्लोवित्झचा तह मंजूर.

अठरावे शतक

• १७०० - अमेरिकेच्या पश्चिम किनाऱ्यावर रिश्टर मापनपद्धतिनुसार ९ तीव्रतेचा भूकंप झाला.
• १७३६ - पोलंडचा राजा स्तानिस्लॉस पहिला याने पदत्याग केला.
• १७८८ - आर्थर फिलिपच्या नेतृत्वाखाली ब्रिटिश आरमाराची जहाजे सिडनीला पोचली व पुढे सिडनी शहर वसवले. ही ऑस्ट्रेलियातील पहिली कायम वसाहत आहे. पहा ऑस्ट्रेलिया स्थापना दिन.

एकोणिसावे शतक

• १८०८ - क्रांतिकारकांनी ऑस्ट्रेलियाचे सरकार (काही दिवसांकरता) उलथवलले.
• १८३७ - मिशिगन अमेरिकेचे २६वे राज्य झाले.
• १८३८ - टेनेसीने दारूबंदी जाहीर केली.
• १८४१ - युनायटेड किंग्डमने चीनकडून हाँगकाँगचा ताबा घेतला.
• १८६१ - अमेरिकन यादवी युद्ध - लुईझियाना विभक्त झाले.
• १८६३ - अमेरिकन यादवी-मॅसेच्युसेट्सला अमेरिकेच्या युद्ध सचिवानी आफ्रिकन वंशाच्या सैनिकांची पलटण उभारण्याची मुभा दिली.
• १८७० - अमेरिकन यादवी-व्हर्जिनिया परत अमेरिकेच्या संयुक्त राज्यात दाखल झाले.
• १८७६ - मुंबई आणि कलकत्ता दरम्यान रेल्वे वाहतुकीस सुरुवात झाली.
• १८८५ - सुदानमध्ये माह्दी सैनिकांनी खार्टुम जिंकले.
• १८८७ - डोगालीची लढाई - ॲबिसिनिया(इथियोपिया)च्या सैनिकांनी इटलीच्या सैन्याला हरवले.

विसावे शतक

• १९०५ - दक्षिण आफ्रिकेत प्रिटोरिया जवळच्या खाणीत कलिनन हिरा सापडला.
• १९११ - ग्लेन एच. कर्टिसने पहिले समुद्री विमान उडवले.
• १९२४ - रशियातील सेंट पीटर्सबर्गचे लेनिनग्राड असे नामकरण करण्यात आले.
• १९३० - भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस ने २६ जानेवारी हा पूर्ण स्वराज्य दिन असल्याचे जाहीर केले. वसाहतीच्या स्वराज्याऐवजी संपूर्ण स्वातंत्र्याची मागणी करून काँग्रेसने २६ जानेवारी हा स्वातंत्र्यदिन मानण्याला सुरुवात केली.
• १९३३ - भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने वसाहतीच्या स्वराज्याऐवजी संपूर्ण स्वातंत्र्याची मागणी करून २६ जानेवारी हा स्वातंत्र्यदिन मानण्याला सूरुवात केली. स्वातंत्र्यदिन साजरा केल्याने देशात धरपकड.
• १९३९ - स्पॅनिश गृहयुद्ध - इटलीच्या मदतीने फ्रान्सिस्को फ्रॅंकोने बार्सेलोना जिंकले.
• १९४२ - दुसरे महायुद्ध - आयर्लंडमध्ये अमेरिकन सैन्य उतरले.
• १९४६ - फेलिक्स गोआं फ्रान्सच्या पंतप्रधानपदी.
• १९४९ - भारताच्या राज्यघटनेचा पहिला मसुदा मंजूर झाला.
• १९५० - भारत प्रजासत्ताक देश झाला. डॉ. राजेन्द्रप्रसाद राष्ट्रपतीपदी.
• १९५० - एच.जे. केन्या हे भारताचे पहिले सरन्यायाधीश झाले.
• १९५६ - इटलीत कोर्टिना द'आम्पेझो येथे सातवे हिवाळी ऑलिम्पिक खेळ सुरू.
• १९६५ - भारताने हिंदी भाषेला शासकीय भाषा जाहीर केले.
• १९७८ - महाराष्ट्रात रोजगार हमी कायदा लागू झाला.
• १९९३ - वाक्लाव हावेल चेक प्रजासत्ताकच्या अध्यक्षपदी.
• १९९८ - कॅप्टन लक्ष्मी व उषा मेहता यांना पद्मविभूषण पुरस्कार प्रदान.

एकविसावे शतक

• २००१ - गुजरातमध्ये भूकंप. २०,००० ठार.
• २००१ - व्हेनेझुएलात सिउदाद बॉलिव्हार जवळ डी.सी.३ जातीचे विमान कोसळले. २४ ठार.
• २००५ - ग्लेन्डेल, कॅलिफोर्नियात तीन रेल्वे गाड्या एकमेकांवर आदळल्या. ११ ठार, २०० जखमी.
• २००५ - इराकच्या पूर्व भागात अमेरिकेचे हेलिकॉप्टर कोसळले. ३१ सैनिक ठार.
• २०२१ - शेती कायद्यांना विरोध करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या ट्रॅक्टर मोर्चादरम्यान हिंसाचार; लाल किल्ल्यावर हल्लाबोल; १ शेतकरी मृत.

जन्म

• १४९७ - गो-नारा, जपानी सम्राट.
• १७६३ - चार्ल्स चौदावा, स्वीडन व नॉर्वेचा राजा.
• १८१३ - हुआन पाब्लो दुआर्ते, डॉमिनिकन प्रजासत्ताकचा राष्ट्रपिता.
• १८५७ - दलाई लामा, बारावा अवतार.
• १८६२ - फिलिप हचिन्सन, दक्षिण आफ्रिकेचा क्रिकेट खेळाडू.
• १८८० - डग्लस मॅकआर्थर, अमेरिकन सेनापती.
• १८९१ - चंद्रशेखर शिवराम गो-हे बडोद्याचे राजकवी
• १९०३ - जॉफ्री लेग, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९१५ - राणी गायडिनलू, ईशान्य भारतातील वीरांगना. 'राणी' ही पदवी त्यांना नेहरूंनी दिली. त्यांच्या स्मरणार्थ स्त्रीशक्ती पुरस्कार दिला जातो.
• १९१८ - निकोलाइ चाउसेस्क्यु, रोमेनियाचे राष्ट्राध्यक्ष.
• १९१९ - खानमोहम्मद इब्राहीम, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.
• १९२० - वसंत नायसादराय रायजी भारतीय क्रिकेट खेळाडू आणि क्रिकेट इतिहासकार
• १९२७ - होजे अझ्कोना देल होयो, होन्डुरासचा राष्ट्राध्यक्ष.
• १९४५ - किम ह्युस, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू.
• १९५३ - अँडर्स फो रासमुसेन, डेन्मार्कचा पंतप्रधान.
• १९५७ - शिवलाल यादव, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.
• १९५७ - अशोक मल्होत्रा, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.
• १९६२ - टिम मे, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू.
• १९६२ - रोशन गुणरत्ने, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९६३ - सायमन ओ'डोनेल, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू.
• १९६८ - क्रिस प्रिंगल, न्यू झीलंडचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९७४ - समन जयंता, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू.

मृत्यू

• १६१६ - दासोपंत दिगंबर देशपांडे तथा प्रचंडकवी.
• १६३० - हेन्री ब्रिग्ज, लघुगणकसारिणी (लॉगॅरिदम टेबल्स) तयार करण्यात मोठा वाटा असणारा इंग्लिश गणितज्ञ.
• १७३० - कवी श्रीधर (समाधी).
• १८२३ - डॉ. एडवर्ड जेनर, देवीची लस शोधणारे संशोधक, वैद्यक.
• १८३१ - सांगोली रायण्णा, भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक.
• १८८५ - एडवर्ड डेव्ही, ब्रिटिश संशोधक, भौतिकशास्त्रज्ञ.
• १९६८ - लोकनायक बापूजी अणे, भारतीय राजकारणी.
• २००० - डॉन बज, सर्वप्रथम ग्रँड स्लॅम जिंकणारा अमेरिकन टेनिस खेळाडू.
• २०१५ - आर.के. लक्ष्मण, भारतीय व्यंगचित्रकार.
• २०२० - कोबे ब्रायंट, अमेरिकन बास्केटबॉलपटू
• २०२५ -अशोक कामत-संत साहित्याचे ज्येष्ठ अभ्यासक, लेखक आणि सावित्रीबाई फुले-पुणे विद्यापीठाच्या संत नामदेव अध्यासनाचे माजी प्रमुख (वय 83)

प्रतिवार्षिक पालन

• भारतीय प्रजासत्ताक दिन - भारत.
• ऑस्ट्रेलिया दिन - ऑस्ट्रेलिया.
• मुक्ति दिन - युगांडा.

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर जानेवारी २६ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)

---

जानेवारी २४ - जानेवारी २५ - जानेवारी २६ - जानेवारी २७ - जानेवारी २८ - (जानेवारी महिना)

---