मे ५
दिनांक
मे ५ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील १२५ वा किंवा लीप वर्षात १२६ वा दिवस असतो.
ठळक घटना आणि घडामोडीसंपादन करा
तेरावे शतकसंपादन करा
- १२६० - कुब्लाई खान मोंगोल सम्राटपदी.
सतरावे शतकसंपादन करा
- १६४० - इंग्लंडचा राजा चार्ल्स पहिला याने संसद बरखास्त केली.
- १६४६ - इंग्लंडचा राजा चार्ल्स पहिला याने स्कॉटलंडच्या सैन्यासमोर शरणागती पत्करली.
अठरावे शतकसंपादन करा
- १७६२ - रशिया व प्रशियानी सेंट पीटर्सबर्गचा तह केला.
एकोणिसावे शतकसंपादन करा
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
- १८०९ : अमेरिकेत पेटंट मिळालेल्या पहिल्या महिला मेरी कीस यांना रेशीम आणि धागे वापरून गवत विणण्याच्या कल्पनेचे पेटंट मिळाले.
- १८०९ - स्वित्झर्लंडच्या आर्गाउ प्रांताने ज्यू व्यक्तिंना नागरिकत्त्व नाकारले.
- १८३५ - युरोपमध्ये सर्वप्रथम रेल्वे बेल्जियमच्या ब्रसेल्स व मेकेलेन शहरांच्या दरम्यान धावली.
- १८६२ - मेक्सिकोत इग्नासियो झारागोझाच्या नेतृत्वाखाली स्थानिक लोकांनी फ्रांसच्या सैन्याला पेब्लाच्या लढाईत हरवले. हा दिवस मेक्सिकोत सिंको दि मायो (मेची ५ तारीख) म्हणून साजरा केला जातो..
- १८६५ - ओहायोच्या सिनसिनाटी शहराजवळ अमेरिकेतील पहिल्यांदा रेल्वे लुटण्यात आली.
- १८७७ - अमेरिकेच्या सैन्याकडून होणाऱ्या छळास कंटाळून सिटींग बुल या स्थानिक नेत्याने आपली लाकोटा जमातीचे कॅनडात स्थलांतर केले.
- १८९३ - न्यू यॉर्क शेरबाजाराचा निर्देशांक कोसळला. देशभर मंदीस सुरुवात.
विसावे शतकसंपादन करा
- १९०१: पं. विष्णू दिगंबर पलुस्कर यांनी लाहोर येथे गांधर्व महाविद्यालयाची स्थापना केली.
- १९०५ : खुनाच्या प्रकरणात दोषी ठरवण्यासाठी हाताच्या ठशांचा प्रथम वापर.
- १९१६ - अमेरिकेने डॉमिनिकन प्रजासत्ताकवर चढाई केली.
- १९२१ : कोको शानेलने Chanel Nº 5 हा परफ्यूम बाजारात आणला.
- १९२५ - अमेरिकेच्या टेनेसी राज्यातील डेटन गावातील शाळेत डार्विनचा उत्क्रांतिवाद शिकवल्याबद्दल जॉन स्कोप्स या शिक्षकाला अटक करण्यात आली.
- १९२५ - दक्षिण आफ्रिकेत आफ्रिकान्स भाषेला राजभाषेचा दर्जा.
- १९३६ - इटलीचे सैन्य इथियोपियाची राजधानी अदिस अबाबात शिरले.
- १९४० - दुसरे महायुद्ध - नॉर्वेच्या पदच्युत सरकारची लंडनमध्ये रचना.
- १९४१ - इथियोपियाचा सम्राट हेल सिलासी अदिस अबाबाला परतला.
- १९४४ - महात्मा गांधींची तुरुंगातून सुटका.
- १९४५ - दुसरे महायुद्ध - नेदरलँड्स व डेन्मार्कमधील जर्मनीच्या सैन्याने ब्रिटीश व केनेडियन सैन्यासमोर शरणागती पत्करली.
- १९४५ - दुसरे महायुद्ध - प्रागमध्ये जर्मन सैन्याविरुद्ध उठाव.
- १९४५ - दुसरे महायुद्ध - मॉटहाउसेन छळछावणीमधील कैद्यांची सुटका.
- १९५० - भुमिबोल अदुल्यादेज राम नववा या नावाने थायलंडच्या राजेपदी.
- १९५४ - पेराग्वेत लश्करी उठाव. जनरल आल्फ्रेदो स्त्रोसनेरने सत्ता बळकावली.
- १९५५ - पश्चिम जर्मनीला सार्वभौमत्त्व.
- १९६१ - ऍलन शेपार्ड अंतराळात जाणारा प्रथम अमेरिकन ठरला.
- १९६३ : यकृत प्रत्यारोपण शस्त्रक्रिया यशस्वी. प्रत्यारोपण झालेला हा पहिला अवयव होता.
- १९६४: युरोप परिषदेने ५ मे हा युरोप दिन घोषित केला.
- १९८० - ६ दिवस घेराव घातल्यावर ब्रिटीश कमांडोंनी लंडनमधील इराणच्या वकिलातीवर हल्ला चढवला.
- १९९१ - वॉशिंग्टन डी.सी.मध्ये दंगा.
- १९९४ - सिंगापुरमध्ये दोन मोटारींवर रंग फेकल्याबद्दल मायकेल पी. फे या अमेरिकन नागरिकास छडीने मारण्याची शिक्षा.
- १९९७: जयदीप आमरे या साडेपाचवर्षीय बालकाने गोव्यातील मांडवी नदी पोहून पार केली. एवढ्या छोट्या बालकाने ही नदी पोहून पार करण्याची ही पहिलीच घटना आहे.
- १९९९: दक्षिण पाकिस्तानातील हडप्पा येथे केलेल्या उत्खननात पुरातत्त्ववेत्त्यांना सर्वात प्राचीन लिपीचे अवशेष मिळाले.
एकविसावे शतकसंपादन करा
- २००५ - युनायटेड किंग्डममध्ये निवडणुकी. टोनी ब्लेरच्या पक्षास पुन्हा बहुमत.
जन्मसंपादन करा
- ८६७ - उदा, जपानी सम्राट.
- १२१० - आल्फोन्सो दुसरा, पोर्तुगालचा राजा.
- १४७९: शिखांचे तिसरे गुरू गुरू अमर दास
- १७४७ - लिओपोल्ड दुसरा, पवित्र रोमन सम्राट.
- १८१८ - कार्ल मार्क्स, जर्मन तत्त्वज्ञानी.
- १९११: भारतीय शिक्षक व कार्यकर्ते प्रितलाता वडेदार
- १९१६ - ज्ञानी झैलसिंग, भारतीय राष्ट्रपती.
- १९८९: लक्ष्मी राय तमिळ अभिनेत्री
मृत्यूसंपादन करा
- १०२८ - आल्फोन्सो पाचवा, कॅस्टिलचा राजा.
- ११९४ - कॅसिमिर दुसरा, पोलंडचा राजा.
- १२१९ - लिओ दुसरा, आर्मेनियाचा राजा.
- १३०९ - चार्ल्स दुसरा, नेपल्सचा राजा.
- १७०५ - लिओपोल्ड पहिला, पवित्र रोमन सम्राट.
- १८२१ - नेपोलियन बोनापार्ट, फ्रांसचा सम्राट.
- १९१८: त्र्यंबक बापूजी ठोमरे उर्फ बालकवी तथा निसर्गकवी
- १९२२: छत्रपती राजार्षी शाहू महाराज
- १९४३: गायक नट, गायनगुरू रामकृष्णबुवा वझे
- १९४५- महाराष्ट्राचे पहिले विमा गणिती ग. स. मराठे
- १९६२ - अर्नेस्ट टिल्डेस्ली, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
- १९७७ - लुडविग एर्हार्ड, जर्मन चान्सेलर.
- १९८९: उद्योगपती, पद्मभूषण नवल होर्मुसजी टाटा
- १९९५ - मिखाईल बॉट्व्हिनिक, रशियाचा बुद्धिबळपटू.
- १९९६ - आय छिंग, चिनी भाषेमधील कवी.
- २०००: वि. मा. कुलकर्णी – मुलांच्या समस्यांचे अभ्यासक व समाजशास्त्रज्ञ
- २००६: नौशाद अली ज्येष्ठ संगीत दिगदर्शक
- २०१२: भारतीय क्रिकेटपटू सुरेंद्रनाथ
- २०१७- दिल्ली उच्च न्यायालयाच्या पहिल्या महिला न्यायाधीश लीला सेठ
प्रतिवार्षिक पालनसंपादन करा
- 'बालकवी' त्र्यंबक बापुजी ठोंबरे पुण्यतिथी (निसर्ग कवी).
- भारतीय आगमन दिन - गुयाना, १८३८ पासून.
- आंतरराष्ट्रीय सुईण/दाई दिन.
- मुक्ति दिन - डेन्मार्क, नेदरलँड्स, इथियोपिया.
- बाल दिन - जपान, दक्षिण कोरिया.
- सिंको दे मायो - मेक्सिको, अमेरिका.
- शहीद दिन - आल्बेनिया.
- जागतिक हास्य दिन
- युरोप दिन
बाह्य दुवेसंपादन करा
- बीबीसी न्यूजवर मे ५ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)