डिसेंबर १३

डिसेंबर १३ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील ३४७ वा किंवा लीप वर्षात ३४८ वा दिवस असतो.

ठळक घटना आणि घडामोडी

सोळावे शतक

• १५४५ - ट्रेंटची समिती सुरू.
• १५७७ - सर फ्रांसिस ड्रेक पृथ्वी प्रदक्षिणेला प्लिमथ, इंग्लंड येथून निघाला.

सतरावे शतक

• १६४२ - एबेल जान्स्झून तास्मान न्यू झीलंडला पोचला.

एकोणिसावे शतक

• १८६२ - अमेरिकन यादवी युद्ध - फ्रेडरिक्सबर्गच्या लढाईत कॉन्फेडरेट जनरल रॉबर्ट ई. लीने युनियन जनरल ऍम्ब्रोस ई. बर्नसाइडला हरविले.

विसावे शतक

• १९३० - ’प्रभातचा’ ’ उदयकाल’ हा चित्रपट मुंबईच्या ’मॅजेस्टिक’ चित्रपटगृहात प्रदर्शित झाला. आधी या चित्रपटाचे नाव ’स्वराज्याचे तोरण’ असे होते. परंतु तो सेन्सॉरमधे अडकल्यामुळे त्यात बरीच काट छाट करावी लागली व त्याचे नावही बदलले.
• १९३७ - दुसरे चीनी-जपानी युद्ध-नानजिंगची लढाई - जपानी सैन्याने नानजिंग काबीज केले.
• १९३८ - ज्यूंचे शिरकाण - साख्सेनहौसेनहून आणलेल्या १०० कैद्यांनी हांबुर्गजवळील नॉएनगॅम कॉन्सेन्ट्रेशन कॅम्प बांधला.
• १९३९ - दुसरे महायुद्ध-रिव्हर प्लेटची लढाई - ब्रिटीश नौदलाच्या क्रुझर एच.एम.एस. एक्झेटर, एच.एम.एस. अजॅक्स व एच.एम.एन.झेड.एस. अकिलिसशी दिलेल्या झुंजीत पराभव अटळ दिसत असता जर्मनीच्या कॅप्टन हान्स लॅंग्सडॉर्फने आपली पॉकेट बॅटलशिप ॲडमिरल ग्राफ स्पी बुडविली.
• १९४१ - दुसरे महायुद्ध - हंगेरी व रोमेनियाने अमेरिकेविरूद्ध युद्ध पुकारले.
• १९७४ - माल्टा गणतंत्र झाले.
• १९७७ - अमेरिकन सरकारचे डी.सी.३ जातीचे विमान एव्हान्सव्हिल प्रादेशिक विमानतळाजवळ कोसळले. २९ ठार. मृतांमध्ये युनिव्हर्सिटी ऑफ एव्हान्सव्हिलचा बास्केटबॉल संघ.
• १९८१ - पोलंडमध्ये जनरल वॉयसियेक यारूझेल्स्कीने लश्करी कायदा (मार्शल लॉ) लागू केला.
• १९९६ - कोफी अन्नान संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सरचिटणीसपदी.
• २००० - आदल्या दिवशी अमेरिकन सर्वोच्च न्यायालयाने दिलेल्या बुश वि. गोर खटल्याच्या निकालानंतर अमेरिकी अध्यक्षपदाच्या निवडणूकीत ऍल गोरनी हार मान्य केली.

एकविसावे शतक

• २००१ - पाकिस्तानी अतिरेक्यांनी भारताच्या संसदेवर हल्ला केला. पाचही अतिरेकी व सुरक्षा कर्मचाऱ्यांसह ८ अन्य व्यक्ती ठार.
• २००२ - ज्येष्ठ चित्रपट निर्माते-दिग्दर्शक यश चोप्रा यांना २००१चा दादासाहेब फाळके पुरस्कार जाहीर.
• २००२ - सायप्रस, चेक प्रजासत्ताक, एस्टोनिया, हंगेरी, लात्व्हिया,

लिथुएनिया, माल्टा, पोलंड, स्लोव्हेकिया व स्लोव्हेनिया या देशांना युरोपीय संघात मे १, २००५ला प्रवेश देण्याचा ठराव मंजूर.

• २००३ - इराकी अध्यक्ष सद्दाम हुसेनला तिक्रीतजवळ पकडले.
• २००३ - प्रसिद्ध बंगाली लेखिका महाश्वेता देवी यांना ऑफिसर ऑफ आर्टस ऍन्ड लिटरेचर हा फ्रान्सचा दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वोच्च नागरी किताब जाहीर.

जन्म

• १५२१ - पोप सिक्स्टस पाचवा.
• १५३३ - एरिक चौदावा, स्वीडनचा राजा.
• १५५३ - चौथा हेन्‍री, फ्रान्सचा राजा.
• १५८५ - हॉथोर्न्डेनचा विल्यम ड्रमोंड, स्कॉटिश कवी.
• १६७८ - यॉंग्झेंग, चीनी सम्राट.
• १८१६ - वेर्नर बॉन सीमेन्स, सीमेन्स उद्योग समूहाचा पाया घालणाऱ्या सीमेन्सचा जन्म
• १८१८ - मेरी टॉड लिंकन, अब्राहम लिंकनची पत्नी.
• १८५४ - थॉमस वॉट्सन, अलेक्झांडर ग्रॅहॅम बेलचा मदतनीस.
• १८९९ - पांडुरंग सातू नाईक, मराठी सिनेमॅटोग्राफर.
• १९१३ - आर्ची मूर, मुष्टियोद्धा.
• १९२४ - विद्याधर पुंडलिक, साहित्यिक.
• १९२८ - सरिता पदकी, बालवाङ्मय लेखिका.
• १९५५ - मनोहर पर्रीकर, गोव्याचे मुख्यमंत्री, भारताचे संरक्षणमंत्री.

मृत्यू

• १०४८ - अल बिरूनी, ईराणी गणितज्ञ.
• ११२४ - पोप कॅलिक्स्टस दुसरा.
• १२०४ - फ्रेडरिक दुसरा, पवित्र रोमन सम्राट.
• १९८६ - स्मिता पाटील, हिंदी आणि मराठी चित्रपट अभिनेत्री.
• १९९४ - विश्‍वनाथ अण्णा ऊर्फ तात्यासाहेब कोरे वारणा सहकारी साखर कारखान्याचे संस्थापक.
• १९९६ - श्रीधर पुरुषोत्तम ऊर्फ शिरुभाऊ लिमये , भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक व क्रांतिकारक.

प्रतिवार्षिक पालन

• माल्टा - प्रजासत्ताक दिन
• नागरी संरक्षण दिन

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर डिसेंबर १३ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)

---

डिसेंबर ११ - डिसेंबर १२ - डिसेंबर १३ - डिसेंबर १४ - डिसेंबर १५- (डिसेंबर महिना)