जानेवारी ३०

जानेवारी ३० हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील ३० वा किंवा लीप वर्षात ३० वा दिवस असतो.

ठळक घटना

सतरावे शतक

• १६४९ - इंग्लंडचा राजा चार्ल्स पहिल्याचा शिरच्छेद.
• १६६१ - ऑलिव्हर क्रॉमवेल, ज्याच्या राजवटीत चार्ल्स पहिल्याचा शिरच्छेद झाला, त्याचा स्वतःचा शिरच्छेद केला गेला. क्रॉमवेल २ वर्षांपूर्वीच मृत्यु पावला होता.

एकोणिसावे शतक

• १८३५ - रिचर्ड लॉरेन्स नावाच्या माथेफिरू माणसाने अमेरिकेचा अध्यक्ष अँड्र्यू जॅक्सनचा खून करण्याचा प्रयत्न केला. लॉरेन्सची दोन्ही पिस्तुले ऐनवेळी बिघडली. चिडलेल्या जॅक्सनने लॉरेन्सला काठीने मारून पळवून लावले.
• १८४७ - कॅलिफोर्नियातील येर्बा बॉयना गावाचे सान फ्रांसिस्को म्हणून पुनर्नामकरण.

विसावे शतक

• १९११ - जॅक्सन खून प्रकरणी स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांना जन्मठेपेची शिक्षा.
• १९१३ - इंग्लंडच्या संसदेने आयरिश होमरूलचा ठराव नामंजूर केला.
• १९३१ - चार्ली चॅप्लिनचा सिटी लाइट्स चित्रपट प्रदर्शित.
• १९३३ - ऍडॉल्फ हिटलर जर्मनीच्या चान्सेलर(अध्यक्षपदी).
• १९४४ - दुसरे महायुद्ध - अमेरिकेच्या सैन्याने मजुरो, मार्शल द्वीप वर हल्ला केला.
• १९४५ - दुसरे महायुद्ध - गोटेनहाफेन, पोलंडहून जखमी जर्मन सैनिक व बेघर लोकांना घेउन कियेलला निघालेले जहाज विल्हेम गुस्टलॉफ रशियन पाणबुडीने बुडवले. अंदाजे ९,४०० ठार.
• १९४८ - नथुराम गोडसे याने मोहनदास करमचंद ऊर्फ महात्मा गांधी यांचा सायंकाळी ५ वाजून १७ मिनिटांनी प्रार्थना करीत असताना गोळ्या घालून खून केला. .
• १९४८ - पाचवे हिवाळी ऑलिम्पिक खेळ सेंट मॉरिट्झ, स्वित्झरलंड येथे सुरू.
• १९६८ - व्हियेतनाम युद्ध - टेटचा हल्ला सुरू.
• १९७२ - ब्लडी संडे-ब्रिटिश सैन्याने उत्तर आयर्लंडमध्ये कॅथॉलिकांच्या शांततामय निदर्शनावर केलेल्या गोळीबारात १३ मृत.
• १९७२ - पाकिस्तानने ब्रिटिश राष्ट्रकुलातून अंग काढून घेतले.
• १९७९ - टोक्योहून निघालेले व्हारिग एरलाइन्सचे बोईंग ७०७-३२३सी जातीचे विमान नाहीसे झाले.
• १९८९ - अमेरिकेने अफगाणिस्तानमधील आपला राजदूतावास बंद केला.
• १९९४ - पीटर लोको बुद्धिबळातील सगळ्यात लहान ग्रॅंडमास्टर झाला.
• १९९७ -  महात्मा गांधीच्या अस्थींचे त्यांचे पणतू तुषार अरुण गांधी यांनी अलाहाबाद येथील संगमात विसर्जन केले. ४७ वर्षे या अस्थी कटकमधील स्टेट बँक ऑफ इंडियाच्या लॉकरमध्ये होत्या.

एकविसावे शतक

• २००० - केन्या एरवेझ फ्लाइट ४३१ हे एरबस ए३१० जातीचे विमान कोटे द'आयव्हार जवळ अटलांटिक महासागरात कोसळले. १६९ ठार.
• २००२ - भारतातील गरीब मुलांवर जवळजवळ ५७ हजार प्लॅस्टिक सर्जरी करणारे अनिवासी भारतीय डॉक्टर शरदकुमार दीक्षित यांना एनआरआय ऑफ द इयर २००१ हा पुरस्कार जाहीर.
• २००५ - १९५३ नंतर इराकमध्ये पहिल्यांदा राष्ट्रीय निवडणुका.
• २०२५ - अमेरिकन एरलाइन्सचे प्रवासी विमान वॉशिंग्टन मधील विमानतळावर उतरत असताना लष्कराच्या हेलिकॉप्टरची त्याला धडक बसली या विमानात ६० प्रवासी आणि ४ कर्मचारी होते तर हेलिकॉप्टर मध्ये ३ सैनिक होते या सर्वांचा मृत्यू झाल्याची भीती व्यक्त करण्यात आली.

जन्म

• १३३ - मार्कस सेव्हेरस डिडियस ज्युलियानस, रोमन सम्राट.
• १८५३ - लेलॅंड होन, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १८८२ - फ्रॅंकलिन डिलानो रूझवेल्ट, अमेरिकन अध्यक्ष.
• १८८९ - गो.रा. परांजपे, मराठी लेखक.
• १८९४ - बोरिस तिसरा, बल्गेरियाचा राजा.
• १९१० - सी. सुब्रम्हण्यम - गांधीवादी नेते, केंद्रीय मंत्री व महाराष्ट्राचे राज्यपाल.
• १९११ - पं. गजाननबुवा जोशी, भारतीय शास्त्रीय गायक.
• १९१३ - डिकी फुलर, वेस्ट ईंडीझचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९१३ - अमृता शेरगिल, भारतीय चित्रकार.
• १९२७ - ओलोफ पाल्मे, स्वीडनचा पंतप्रधान.
• १९२९ - ह्यु टेफिल्ड, दक्षिण आफ्रिकेचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९२९ - रमेश देव, हिंदी, मराठी अभिनेते, निर्माते व दिग्दर्शक.
• १९३० - समर बॅनर्जी, भारतीय फुटबॉल खेळाडू.
• १९३७ - बोरिस स्पास्की, रशियन बुद्धिबळ खेळाडू.
• १९३९ - अलेहांद्रो टोलेडो, पेरूचा राष्ट्राध्यक्ष.
• १९४१ - रिचर्ड चेनी, अमेरिकेचा उपराष्ट्राध्यक्ष.
• १९४२ - डेव्हिड ब्राउन, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.
• १९४९ - डॉ. सतीश आळेकर, मराठी नाटककार, दिग्दर्शक आणि निर्माते.
• १९५१ - ट्रेव्हर लाफलिन, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू.
• १९६१ - रणजित मदुरासिंघे, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू.
• १९६२ - अब्दुल्ला दुसरा, जॉर्डनचा राजा.

मृत्यू

• ११८१ - टाकाकुरा, जपानी सम्राट.
• १६४९ - चार्ल्स पहिला, इंग्लंडचा राजा.
• १८६७ - कोमेइ, जपानी सम्राट.
• १९४८ - मोहनदास करमचंद गांधी.
• १९४८ - ऑर्व्हिल राइट, अमेरिकन विमानतंत्रज्ञ.
• १९६८ - माखनलाल चतुर्वेदी, हिंदी पत्रकार, कवी आणि नाटककार.
• १९९६ - गोविंदराव पटवर्धन, हार्मोनियम व ऑर्गन वादक.
• २००० - आचार्य जनार्दन हरी चिंचाळकर, मानववंशशास्त्रज्ञ व सामाजिक कार्यकर्ते.
• २००१ - प्रा. वसंत कानेटकर, ज्येष्ठ नाटककार.
• २००४ - रमेश अणावकर, प्रसिद्ध गीतकार.
• २०२० - विद्या बाळ, स्त्रीवादी सामाजिक कार्यकर्त्या.
• २०२५ - प्रसिद्ध माहितीपट निर्माते आणि सामाजिक कार्यकर्ते तपन. के. बोस (७८ वर्ष)

प्रतिवार्षिक पालन

• शहीद दिन - भारत.,राष्ट्रीय हुतात्मा दिन

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर जानेवारी ३० च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)

---

जानेवारी २८ - जानेवारी २९ - जानेवारी ३० - जानेवारी ३१ - फेब्रुवारी १ - (जानेवारी महिना)

---