सांवर

सांबर याच्याशी गल्लत करू नका.

सांवर किंवा काटेसांवर ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.हा ज्येष्ठा नक्षत्राचा आराध्यवृक्ष आहे. हे एक मोठे झाड असूनही याचे खोडास काटे असतात. हे काटे जनावरांच्या पाठ घासण्यापासून वाचण्यासाठी असावेत. झाडाचे खोड बघून असे वाटते की यापासून चांगले लाकूड मिळू शकेल. परंतु, याचे लाकूड फारच नरम असते.

सांवर
सांवर/ काटेसावरीची पाने
जीवचौकट () नाव सांवर(Bombax ceiba) (Kingdom) कोटी येथे माहिती भरा (Plant Kingdom) वानसकोटी येथे माहिती भरा (Division) विभाग येथे माहिती भरा (Class) वर्ग येथे माहिती भरा (Sub Class) उपवर्ग येथे माहिती भरा (Series) श्रेणी येथे माहिती भरा ( Order) गोत्र माल्वलेस(Malvales) (Family) कुळ माल्वासेई(Malvaceae) (Genus) प्रजाति बॉम्बॅक्स (Bombax) (Species) जाति बी.सेईबा, B. ceiba (Botanical Name) वनस्पतिशास्त्रीय नाव ''बॉम्बॅक्स सेईबा','Bombax ceiba (Vernacular Name) देशी नाव येथे माहिती भरा स्थिती येथे माहिती भरा trend येथे माहिती भरा स्थिती_प्रणाली येथे माहिती भरा स्थिती_संदर्भ येथे माहिती भरा regnum येथे माहिती भरा वंश येथे माहिती भरा जात येथे माहिती भरा पोटजात येथे माहिती भरा वर्ग येथे माहिती भरा उपवर्ग येथे माहिती भरा कुळ येथे माहिती भरा उपकुळ येथे माहिती भरा जातकुळी येथे माहिती भरा जीव येथे माहिती भरा बायनॉमियल बॉम्बॅक्स सेईबा,Bombax ceiba समानार्थी नावे बॉम्बॅक्स मलाबारीकम्(Bombax malabaricum) DC. सल्मालिया मलबारीका(Salmalia malabarica) आढळप्रदेश_नकाशा येथे माहिती भरा आढळप्रदेश_नकाशा_रुंदी येथे माहिती भरा आढळप्रदेश_नकाशा_शीर्षक येथे माहिती भरा बायनॉमियल येथे माहिती भरा बायनॉमियल_अधिकारी L. ट्रायनोमियल येथे माहिती भरा ट्रायनोमियल_अधिकारी येथे माहिती भरा इंग्रजी Cotton Tree/Silk Cotton Tree लॅटीन येथे माहिती भरा हिंन्दी शाल्मली/सेवर गुजराती शेमळो बंगाली येथे माहिती भरा तामिळ येथे माहिती भरा मल्याळम् येथे माहिती भरा तेलुगू येथे माहिती भरा कन्नड येथे माहिती भरा पंजाबी येथे माहिती भरा ओरीया येथे माहिती भरा ??? येथे माहिती भरा वनस्पती प्रकल्प () विकिपीडिया:वनस्पती(प्रकल्प) Founded १५ जुलै २००९ लघुपथ विप्र:वने विप्र:झाडे सर्वसाधारण माहिती प्रकल्पाचे मुख्यपान सहभागी सदस्य सूचना भेटी आणि कार्यशाळा तुम्ही काय करू शकता नेहमीचे प्रश्न नवे लेख लेखात काय काय असावे लेख विनंतीन वनस्पती यादी प्रकल्प वृत्त इकडे लक्ष द्या विनंत्या जीवचौकट विनंत्या चित्रहवे विनंत्या भाषांतरे आणि वनस्पतिशास्त्रीय परिभाषा मराठीशब्द सुचवा विनंत्या चित्र ओळखा विनंत्या प्रकल्प वर्गीकरण याहूग्रूप मेलिंग लिस्ट mr-wiki विकिमिडिया इंडिया विभाग () विभाग मूल्यांकन सहयोग संपर्क8275377312 प्रताधिकारमुक्ति विनंत्या Peer reviews कार्यपद्धती कार्यगट () मध्यवर्ती प्रकल्प समन्वय विकिपीडिया नामविश्व मुख्यत्वे प्रकल्प पानांकरिता आहे. बर्‍याचदा निबंधात्मत सहाय्यपाने सुद्धा या नामविश्वाचा उपयोग करून लिहिलेली आढळतात.विकिपीडिया नामविश्वातलिहिले गेलेले लेख येथे पहाता येतात. गट विषयवार लेख प्रकल्प गट समन्वय आणि प्रगती विषयक लेखगट विकिकरण आणि सहाय्य विषयक लेखगट मध्यवर्ती चर्चागट वरील गटातील उपपाने प्रकल्प पूर्ण होऊन केवळ इतिहास जपण्याच्या दृष्टीने ठेवलेली पाने गट सहाय्य स्रोत  () सहाय्य स्रोत Flora naming conventions वनस्पती लेख साचे स्रोत साचे हे करा संकेतस्थळे दालन:वनस्पती मध्यवर्ती सर्व लेखप्रकल्प यादी () विकिपीडिया:विकिप्रकल्प अंबाजोगाई विकिपीडिया:विकिप्रकल्प जलबोध विकिपीडिया:विकिप्रकल्प महाराष्ट्र शासन विकिपीडिया:विकिप्रकल्प इतिहास विकिपीडिया:कायदा आणि प्रताधिकारमुक्ती प्रकल्प विकिपीडिया:क्रीडा विकिपीडिया:विकिप्रकल्प गणित विकिपीडिया:गीत संगीत विकिपीडिया:चरित्र प्रकल्प विकिपीडिया:चित्रशिल्पकला प्रकल्प विकिपीडिया:विकिप्रकल्प दिनविशेष विकिपीडिया:नवी दालने विकिपीडिया:विकिप्रकल्प पक्षी विकिपीडिया:प्रकल्प बावन्नकशी २०१० विकिपीडिया:प्रकल्प/हवे असलेले लेख विकिपीडिया:भाषांतर प्रकल्प विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भूगोल विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी विकिपीडिया:मराठी संकेतस्थळे परस्पर सहकार्य प्रकल्प विकिपीडिया:महाराष्ट्र प्रकल्प विकिपीडिया:महिला विकिपीडिया:प्रकल्प/वर्ग सुसूत्रीकरण विकिपीडिया:विकिप्रकल्प वनस्पती विकिपीडिया:व्यवसाय विकिपीडिया साचे सुसूत्रीकरण प्रकल्प विकिपीडिया:सूर्यमाला विकिपीडिया:शिक्षण प्रकल्प विकिपीडिया:विकिप्रकल्प हिंदू धर्म विकिपीडिया:विकिप्रकल्प वैद्यकशास्त्र विकिपीडिया:विकिप्रकल्प ख्रिश्चन धर्म मध्यवर्ती प्रकल्प समन्वय विभाग () मध्यवर्ती प्रकल्प समन्वयचे मुख्यपान हेल्पडेस्क पहारा आणि गस्त विकीपत्रिका विकिपीडिया:निर्वाह धूळपाटी मुखपृष्ठ/धूळपाटी कायदा आणि प्रताधिकारमुक्ती साचे सुसूत्रीकरण वर्ग सुसूत्रीकरण दिनविशेष प्रकल्प,चर्चा काळ आणि दिनमान विकिपीडिया:दिनविशेष स्वागत आणि साहाय्य चमू सांगकाम्या सुसूत्रिकरण आणि नि:संदिग्धीकरण विकिकरण मूल्यांकन शुद्धलेखन इतरांनाही सांगायचेय मराठीकरण भाषांतर मराठी संकेतस्थळे सहकार्य मराठी शिकताय? IPA मध्यवर्ती प्रकल्प सहाय्य विभाग () विकिपीडिया मदत मुख्यालय नेहमीचे प्रश्न मदतकेंद्र ऑनलाईन शब्दकोश सहप्रकल्प () सहप्रकल्प विशेष (सुचालन) मराठी विकिबुक्स सहप्रकल्प विकिबुक्स मराठी विक्शनरी सहप्रकल्प विक्शनरी मराठी विकिस्रोत सहप्रकल्प प्रस्तावित प्रकल्प मराठी विकिविद्यापीठ सहप्रकल्प * विकिविद्यापीठ मराठी विकिक्वोट्स सहप्रकल्प विकिक्वोट्स मराठी विकिकॉमन्स सहप्रकल्प Commons:मुखपृष्ठ मराठी विकिन्युज सहप्रकल्प प्रस्तावित प्रकल्प इंग्लिश भाषेतील सहप्रकल्प विकिपरॉजेक्ट महाराष्ट्र विकिप्रॉजेक्ट इंडिया इंग्लिश-मराठी भाषांतर हिंदी भाषेतील सहप्रकल्प हिंदी भाषेतील सहप्रकल्प नेपाल भाषेतील सहप्रकल्प देवनागरी टेम्प्लेट परियोजना संस्कृत भाषेतील सहप्रकल्प संस्कृत भाषेतील सहप्रकल्प मराठी विकिमिडिया सहप्रकल्प विकिमिडीया इंडिया चॅप्टर इतर मिडियाविकि सहप्रकल्प दक्षिण आशियाई स्क्रिप्ट एनहान्समेंट प्रकल्प

वर्णन

सांवर बॉम्बॅक्स कुळातील इतर झाडांप्रमाणेच,कापसाचे झाड म्हणूनच ओळखले जाते. या झाडाचे खोड सरळ व उंच असते.५ पाकळ्यांची लाल फुले लागणारे हे झाड आहे. हिवाळ्यात याची पाने गळतात व वसंत ऋतूमध्ये नव्या पालवीपूर्वी याला आधी फुले येतात, व नंतर फळे. पिकलेल्या फळांमध्ये कापसासारखे तंतू असतात.

लागवड

हे झाड मलाया देशात लावले जाते. इंडोनेशिया, दक्षिणचीन, हाँगकाँग व तैवान इत्यादी ठिकाणी हे आढळते. भारतात बंगालमध्ये आणि हिंदी भाषा भागात याला सेमल म्हणून ओळखतात. याच्या सुंदर दिसणाऱ्या फुलांमुळे हे अनेक ठिकाणी लावतात. हा वृक्ष ६० मीटर उंचीपर्यंतसुद्धा वाढू शकतो.

वापर

यातून निघणारा कापूस हा साध्या कापसास पर्याय म्हणून वापरता येतो. तो अत्यंत मऊ असतो. या झाडापासून काडेपेट्या तयार केल्या जातात. या झाडाचे संस्कृत नाव "शाल्मली" आहे. ऋग्वेदात, (ऋग्वेद-१०.८५.२०) यापासून रथ बनवीत असत असा उल्लेख आहे.

चित्रदालन

• 
  जयंती ,जलपैगुडी जिल्हा पश्चिम बंगाल, भारत येथील वृक्षाची नवीन पाने व फळे.
• 
  जयंती,जलपैगुडी जिल्हा पश्चिम बंगाल, भारत येथील वृक्षाचे खोड.
• चित्र:I IMG5780.jpg।कावळा, सांवर वृक्षावर.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील एक कोवळे झाड.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील एक जुने झाड.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील एका झाडाची पाने.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील एका झाडाची पाने (मागील बाजू).
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील एका झाडाची पाने.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल येथील दृश्य.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल येथील सांवर.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवरीच्या झाडाची फुले.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील फुले येत असलेले सांवरीचे झाड.
• 
  फुलणारी सांवर
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवरीची फुले.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवरीची फुले.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवर.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवरीची पडलेली फुले.
• 
  कोलकाता, पश्चिम बंगाल, भारत येथील सांवरीचे खोड.
• 
  साताऱ्यातील सावरीचे फूल

बाह्य दुवे

• काटे सावर : पचन संस्था, कांजिण्यावर उपयोगी

हे सुद्धा पहा

• विकिपीडिया:वनस्पती/यादी
• आयुर्वेदातील विविध संज्ञा‎