आशिया

हवामान: खंडाचा अंतर्गत भाग हा सागरी किनाऱ्यापासून खूप दूर असल्याने या भागाचे उन्हाळा अति उष्ण तर हिवाळा अतिथड असतो, म्हणजेच तेथे हवामान अतिशय विषम असते.

आशिया

आशिया
क्षेत्रफळ	४,४५,७९,००० वर्ग किमी
लोकसंख्या	३ अब्ज ८७ कोटी ९० लाख
स्वतंत्र देश	४७
संस्थाने व प्रांत	४

आशिया खंडाचे विभाग

  पूर्व आशिया

  मध्य आशिया

  दक्षिण आशिया

  आग्नेय आशिया

  पश्चिम आशिया

  उत्तर आशिया (रशिया)

देशाचे नाव व ध्वज	क्षेत्रफळ (वर्ग किमी)	लोकसंख्या (१ जुलै २००८ रोजी)	लोकसंख्या घनता (प्रति वर्ग किमी)	राजधानी
मध्य आशिया:
कझाकस्तान	२,७२४,९२७	१,५६,६६,५३३	५.७	नुरसुल्तान
किर्गिझस्तान	१९८५००	५३५६८६९	२४.३	बिश्केक
ताजिकिस्तान	१४३१००	७२११८८४	४७.	दुशान्बे
तुर्कमेनिस्तान	४८८१००	५१७९५७३	९.६	अश्गाबाद
उझबेकिस्तान	४४७४००	२८२६८४४१	५७.०१	ताश्केंत
पूर्व आशिया:
चीन	९,५८४,४९२	१,३२२,०४४,६०५	१३४.०	बीजिंग
हॉंगकॉंग	१,०९२	७,९०३,३३४	६,६८८.०	—
मकाऊ	२५	४६०,८२३	१८,४७३.३	—
तैवान	३५,९८०	२२,९२०,९४६	६२६.७	तैपै
जपान	३७७,८३५	१२७,२८८,६२८	३३६.१	तोक्यो
उत्तर कोरिया	१२०,५४०	२३,४७९,०९५	१८४.४	प्यॉंगयांग
दक्षिण कोरिया	९८,४८०	४९,२३२,८४४	४९०.७	सोल
मंगोलिया	१,५६५,०००	२,९९६,०८२	१.७	उलानबातर
उत्तर आशिया:
रशिया §	१३,११५,२००	१४०,७०२,०९२	३.०	मॉस्को
आग्नेय आशिया:
ब्रुनेई	५,७७०	३८१,३७१	६०.८	बंदर सेरी बेगवान
कंबोडिया	१८१,०३५	१३,३८८,९१०	७४	फ्नोम पेन्ह
पूर्व तिमोर *	१५,००७	१,१०८,७७७	६३.५	दिलि
इंडोनेशिया *	१,४१९,५८८	२३७,५१२,३५५	१५९.९	जकार्ता
लाओस	२३६,८००	६,६७७,५३४	२४.४	विआंतिआन
मलेशिया	३२९,८४७	२७,७८०,०००	८४.२	क्वालालंपूर
म्यानमार	६७८,५००	४७,७५८,२२४	६२.३	नॅपिडॉ
फिलिपाईन्स	३००,०००	९२,६८१,४५३	२८१.८	मनिला
सिंगापूर	७०४	४,६०८,१६७	६,३६९.०	सिंगापूर
थायलंड	५१४,०००	६५,४९३,२९८	१२१.३	बॅंगकॉक
व्हिएतनाम	३३१,६९०	८६,११६,५५९	२४६.१	हनोई
दक्षिण आशिया:
अफगाणिस्तान	६४७,५००	३२,७३८,७७५	४२.९	काबुल
बांगलादेश	१४४,०००	१५३,५४६,९०१	९२६.२	ढाका
भूतान	४७,०००	६८२,३२१	१४.३	थिंफू
भारत	३,१६७,५९०	१,१४७,९९५,२२६	३१८.२	नवी दिल्ली
इराण	१,६४८,१९५	६५,८७५,२२३	४२	तेहरान
मालदीव	३००	३७९,१७४	१,०६७.२	माले
नेपाळ	१४०,८००	२९,५१९,११४	१८३.८	काठमांडू
पाकिस्तान	८०३,९४०	१६७,७६२,०४९	१८३.७	इस्लामाबाद
श्रीलंका	६५,६१०	२१,१२८,७७३	२९८.४	श्री जयवर्धनेपुरा
पश्चिम आशिया:
§ आर्मेनिया	२९,८००	२,९६८,५८६	१११.७	येरेवान
§ अज़रबैजान	४६,८७०	३,८४५,१२७	८२.०	बाकु
बहरैन	६६५	७१८,३०६	९८७.१	मनामा
{§ सायप्रस	९,२५०	७९२,६०४	८३.९	निकोझिया
गाझा	३६३	१,५३७,२६९	३,३१५.७	गाझा
§ जॉर्जिया	२०,४६०	४,६३०,८४१	९९.३	थ्बिलीसी
इराक	४३७,०७२	२८,२२१,१८१	५४.९	बगदाद
इस्रायल	२०,७७०	७,११२,३५९	२९०.३	जेरुसलेम
जॉर्डन	९२,३००	६,१९८,६७७	५७.५	अम्मान
कुवैत	१७,८२०	२,५९६,५६१	११८.५	कुवैत शहर
लेबेनॉन	१०,४५२	३,९७१,९४१	३५३.६	बैरुत
ओमान	२१२,४६०	३,३११,६४०	१२.८	मस्कत
कतार	११,४३७	९२८,६३५	६९.४	दोहा
सौदी अरेबिया	१,९६०,५८२	२३,५१३,३३०	१२.०	रियाध
सिरीया	१८५,१८०	१९,७४७,५८६	९२.६	दमास्कस
तुर्कस्तान §	७५६,७६८	७१,८९२,८०७	७६.५	अंकारा
संयुक्त अरब अमिराती	८२,८८०	४,६२१,३९९	२९.५	अबु धाबी
वेस्ट बँक	५,८६०	२,६११,९०४	३९३.१	जेरुसलेम
येमन	५२७,९७०	२३,०१३,३७६	३५.४	सना
एकूण	४३,८१०,५८२	४,०५०,४०४,१९३	८९.०७

मानवी साधनसंपत्ती: कोणत्याही देशातील नागरिक ही त्या देशाची सर्वात महत्त्वाची साधनसंपत्ती असते. यासाठी प्रदेशातील लोकसंख्येचा अभ्यास करणे महत्त्वाचे ठरते.

मृदासंपत्ती: मृदासंपत्ती पृथ्वीवरील सर्व सजीवाचा मुख्य आधार आहे, कारण सर्व प्राणीमात्र प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे अन्नासाठी ज्या वनस्पतीवर अवलंबून असतात त्या वनस्पतीचे अस्तित्त्व प्रामुख्याने मुदावर अवलंबून असते. आशिया खंडाच्या वेगवेगळ्या भागांत विविध प्रकारची मुदा आढळते. सिधू, गंगा, ब्रह्मपुत्रा, तैग्रिस इत्यादी नद्यांच्या खोऱ्यात गाळाची सुपीक मुदा असल्याने शेतीचा विकास जास्त झालेला आढळतो. भारतीय द्विपकल्पाच्या पठारी भागात काळी मुदा आढळते. मध्यआशियाच्या उचं भागात पर्वतीय मुदा आढळते. वाळवंटी प्रदेशात रेताड, वाळूमीश्रित मुदेची प्रमाण आधिक असते.