बेनिनचे प्रजासत्ताक (फ्रेंच: République du Bénin; जुने नाव: दहोमी) हा पश्चिम आफ्रिकेतील एक देश आहे. बेनिनच्या पूर्वेला नायजेरिया, उत्तरेला नायजरबर्किना फासो, पश्चिमेला टोगो हे देश तर दक्षिणेला गिनीचे आखात हा अटलांटिक महासागराचा उपसमुद्र आहे. दक्षिणेकडील समुद्रकिनाऱ्याजवळ बव्हंशी लोकवस्ती एकवटलेल्या बेनिनची राजधानी पोर्तो-नोव्हो असून कोतोनू हे येथील सर्वात मोठे शहर आहे.

बेनिन
République du Bénin
बेनिनचे प्रजासत्ताक
बेनिनचा ध्वज बेनिनचे चिन्ह
ध्वज चिन्ह
ब्रीद वाक्य: "Fraternité, Justice, Travail" (फ्रेंच)
राष्ट्रगीत: एका नवीन दिवसाची पहाट
बेनिनचे स्थान
बेनिनचे स्थान
बेनिनचे जागतिक नकाशावरील स्थान
राजधानी पोर्तो-नोव्हो
सर्वात मोठे शहर कोतोनू
अधिकृत भाषा फ्रेंच
सरकार अध्यक्षीय प्रजासत्ताक
 - राष्ट्रप्रमुख यायी बोनी
महत्त्वपूर्ण घटना
 - स्वातंत्र्य दिवस १ ऑगस्ट १९६० (फ्रान्स पासून) 
क्षेत्रफळ
 - एकूण १,१४,७६३ किमी (१०१वा क्रमांक)
 - पाणी (%) ०.०२
लोकसंख्या
 -एकूण १,०३,२३,००० (८५वा क्रमांक)
 - गणती {{{लोकसंख्या_गणना}}}

{{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}}

 - घनता ७८/किमी²
वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी)
 - एकूण १५.५८६ अब्ज अमेरिकन डॉलर 
 - वार्षिक दरडोई उत्पन्न १,६६६ अमेरिकन डॉलर 
मानवी विकास निर्देशांक  . ०.४७६ (कमी) (१६५ वा) (२०१३)
राष्ट्रीय चलन पश्चिम आफ्रिकन सीएफए फ्रँक
आंतरराष्ट्रीय कालविभाग यूटीसी+०१:००
आय.एस.ओ. ३१६६-१ BJ
आंतरजाल प्रत्यय .bj
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक २२९
राष्ट्र_नकाशा
राष्ट्र_नकाशा

अंदाजे इ.स. १६०० ते १९व्या शतकाच्या अखेरपर्यंत हा भूभाग दहोमीचे राजतंत्र ह्या नावाने ओळखला जात असे. येथील कृष्णवर्णीय लोकांना युरोपअमेरिका खंडांमध्ये गुलाम म्हणून विकले जात असे. ह्या व्यापारामध्ये दहोमीच्या राजाने प्रचंड संपत्ती कमावली होती. इ.स. १८९४ साली दहोमी राजतंत्राचा अस्त झाला व हा भूभाग फ्रेंचांनी काबीज केला. पुढील ६० वर्षांहून अधिक काळ फ्रेंच पश्चिम आफ्रिका ह्या वसाहतीचा भाग राहिल्यानंतर १९६० साली बेनिनला स्वातंत्र्य मिळाले. पुढील १२ वर्षे येथे हिंसाचार व यादवी सुरू होती. १९७२ साली माथियू केरेकू ह्या लष्करी अधिकाऱ्याने सत्ता बळकावली व बेनिनला मार्क्सवादी--लेनिनी साम्यवादाच्या दिशेकडे नेले. १९७५ ते १९९० दरम्यान हा देश बेनिनचे जनतेचे प्रजासत्ताक ह्या नावाने ओळखला जात असे.

१९९० साली झालेल्या एका क्रांतीदरम्यान केरेकूने पदत्याग केला व बेनिन पुन्हा एक लोकशाहीवादी राष्ट्र बनले. सध्या येथे अध्यक्षीय प्रजासत्ताक असून २००६ सालापासून यायी बोनी हा राष्ट्राध्यक्षपदावर आहे. बेनिन अर्थिक दृष्ट्या एक कमकूवत देश असून येथील अर्थव्यवस्था शेतीवर अवलंबुन आहे. येथील साक्षरतेचे प्रमाण अत्यंत कमी असून मानवी विकास निर्देशांक देखील खालच्या पातळीवर आहे. बेनिन आफ्रिकन संघ, ला फ्रांकोफोनी, संयुक्त राष्ट्रे इत्यादी आंतरराष्ट्रीय संघटनांचा सदस्य आहे.

इतिहास[]

संपादन

1600 पूर्वी, सध्याच्या बेनिनमध्ये विविध राजकीय व्यवस्था आणि वंशीय क्षेत्रांचा समावेश होता. यामध्ये किनाऱ्यालगतची शहरे-राज्ये (प्रामुख्याने अजा वांशिक गटातील, तसेच योरूबा आणि गेबे लोकांचाही समावेश आहे) आणि अंतर्देशीय आदिवासी प्रदेश (बरीबा, माही, गेदेवी आणि काब्ये लोकांचा समावेश आहे). ओयो साम्राज्य, प्रामुख्याने बेनिनच्या पूर्वेला वसलेले, या प्रदेशातील लष्करी दल होते, ते छापे घालत होते आणि किनारपट्टीवरील राज्ये आणि आदिवासी प्रदेशांकडून खंडणी वसूल करत होते.[]

दाहोमी मध्ये काही तरुण लोक मोठ्या सैनिकांना शिकविले आणि सैन्यात भरती होण्यासाठी पुरेसे वय होईपर्यंत राज्याच्या लष्करी रीतिरिवाज शिकवले होते.दाहोमीने अहोसी (राजाच्या बायका), मिनो (फोंग्बे मधील "आमच्या माता") किंवा "डाहोमीन ॲमेझॉन्स" नावाच्या उच्चभ्रू महिला सैनिक दलाची स्थापना केली. लष्करी तयारी आणि कर्तृत्वावरील या भरामुळे दाहोमीला युरोपीय निरीक्षक आणि सर रिचर्ड बर्टन सारख्या १९व्या शतकातील शोधकांकडून "ब्लॅक स्पार्टा" हे टोपणनाव मिळाले.

दाहोमीच्या राजांनी त्यांच्या युद्ध बंदिवानांना अटलांटिक गुलामगिरीत विकले किंवा वार्षिक सीमाशुल्क म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या समारंभात त्यांची विधीपूर्वक हत्या केली. सुमारे १७५० पर्यंत, दाहोमीचा राजा युरोपियन गुलाम-व्यापारींना आफ्रिकन बंदिवानांची विक्री करून प्रतिवर्ष अंदाजे £२५0,000 कमवत होता.[] गुलामांच्या व्यापारात भरभराट झाल्यामुळे या भागाला "स्लेव्ह कोस्ट" असे नाव देण्यात आले.[]न्यायालयीन प्रोटोकॉल ज्याने राज्याच्या युद्धातील युद्ध बंदिवानांचा काही भाग शिरच्छेद करावा अशी मागणी केली होती, त्या भागातून निर्यात केलेल्या गुलाम लोकांची संख्या कमी झाली. ही संख्या १७८० च्या दशकात १०२,००० लोकांवरून १८६० पर्यंत दर दशकात २४,००० पर्यंत गेली.अंशतः स्लेव्ह ट्रेड ॲक्ट १८०७ मुळे १८०८ मध्ये ब्रिटनने ट्रान्स-अटलांटिक गुलामांच्या व्यापारावर बंदी घातली, त्यानंतर इतर देशांनी ही घट केली.ही घसरण १८८५ पर्यंत चालू राहिली जेव्हा शेवटचे गुलाम जहाज आधुनिक बेनिन प्रजासत्ताकातून ब्राझीलसाठी निघून गेले, ज्याने गुलामगिरी रद्द करणे बाकी होते. राजधानी पोर्टो-नोवो (पोर्तुगीजमध्ये "नवीन बंदर") हे मूळतः गुलामांच्या व्यापारासाठी बंदर म्हणून विकसित केले गेले.[]

पोर्तुगीजांनी मागवलेल्या वस्तूंपैकी बेनिनच्या कारागिरांनी कोरलेल्या सॉल्टसेलर, चमचे आणि शिकारीच्या शिंगांच्या रूपात हस्तिदंती बनवलेल्या वस्तू होत्या - विदेशी वस्तू म्हणून परदेशात विक्रीसाठी तयार केलेल्या आफ्रिकन कलाकृतींचे तुकडे.

[]रोपियन स्थायिकांनी पाम तेलाची आणखी एक मोठी मागणी केली. १८५६ मध्ये ब्रिटिश कंपन्यांनी अंदाजे २,५०० टन पाम तेलाची निर्यात केली ज्याची किंमत £११२,५०० होती.

वसाहती

संपादन

19व्या शतकाच्या मध्यापर्यंत, दाहोमीने "कमकुवत होण्यास सुरुवात केली होती आणि प्रादेशिक शक्ती म्हणून त्याचा दर्जा गमावला होता". १८९२ मध्ये फ्रेंचांनी हे क्षेत्र ताब्यात घेतले. १८९९ मध्ये फ्रेंचांनी मोठ्या फ्रेंच पश्चिम आफ्रिका वसाहती प्रदेशात फ्रेंच दाहोमी नावाचा भूभाग समाविष्ट केला.[]

फ्रान्सने दाहोमीचा फायदा घेण्याचा प्रयत्न केला आणि या प्रदेशात "मोठ्या प्रमाणावर भांडवलशाही विकासासाठी आवश्यक कृषी किंवा खनिज संसाधनांचा अभाव असल्याचे दिसून आले". परिणामी, फ्रान्सने भविष्यातील डिस्कोच्या बाबतीत दाहोमीला एक प्रकारचे संरक्षण मानले

१९ व्या शतकाच्या मध्यापर्यंत, दाहोमीने "कमकुवत होण्यास सुरुवात केली होती आणि प्रादेशिक शक्ती म्हणून त्याचा दर्जा गमावला होता". १८९२ मध्ये फ्रेंचांनी हे क्षेत्र ताब्यात घेतले. १८९९ मध्ये फ्रेंचांनी मोठ्या फ्रेंच पश्चिम आफ्रिका वसाहती प्रदेशात फ्रेंच दाहोमी नावाचा भूभाग समाविष्ट केला.

फ्रान्सने दाहोमीचा फायदा घेण्याचा प्रयत्न केला आणि या प्रदेशात "मोठ्या प्रमाणावर भांडवलशाही विकासासाठी आवश्यक कृषी किंवा खनिज संसाधनांचा अभाव असल्याचे दिसून आले". परिणामी, भविष्यातील शोधांमुळे विकसित होण्यायोग्य संसाधने आढळून आल्यास फ्रान्सने दाहोमीला एक प्रकारचे संरक्षण मानले.

फ्रेंच सरकारने गुलाम पकडणे आणि त्यांची विक्री करणे बेकायदेशीर ठरवले. पूर्वीच्या गुलाम मालकांनी गुलामांवरील त्यांचे नियंत्रण जमीन, भाडेकरू आणि वंशातील सदस्यांवर नियंत्रण म्हणून पुन्हा परिभाषित करण्याचा प्रयत्न केला. यामुळे दाहोमी लोकांमध्ये संघर्ष निर्माण झाला, "जमीन आणि मजुरांवर नियंत्रणाचे पुनर्वितरण करण्यासाठी १८९५ ते १९२० या कालावधीत लक्ष केंद्रित केले गेले. गावांनी जमिनी आणि मासेमारीच्या संरक्षणाच्या सीमा पुन्हा परिभाषित करण्याचा प्रयत्न केला. धार्मिक विवादांनी क्वचितच जमिनीच्या नियंत्रणावरील गटबाजीवर पडदा टाकला आणि वाणिज्य ज्याने त्यांना अधोरेखित केले, मोठ्या कुटुंबांच्या नेतृत्वासाठी संघर्ष केला."

१९५८ मध्ये, फ्रान्सने दाहोमी प्रजासत्ताकाला स्वायत्तता दिली आणि १ ऑगस्ट १९६० रोजी पूर्ण स्वातंत्र्य दिले, जो प्रत्येक वर्षी स्वातंत्र्य दिन, राष्ट्रीय सुट्टी म्हणून साजरा केला जातो.देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देणारे अध्यक्ष ह्युबर्ट मागा(Hubert Maga) होते

वसाहतोत्तर

संपादन

१९६०नंतर, हुबर्ट मागा, सौरऊ मिगन एपिथी, जस्टिन अहोमाडेग्बे आणि एमिल डर्लिन झिन्सौ यांच्या आकृत्यांसह सत्तापालट आणि सत्ताबदल झाले; पहिले तीन प्रत्येक देशाचे वेगळे क्षेत्र आणि जातीचे प्रतिनिधित्व करत होते. या तिघांनी १९७० च्या निवडणुकांमध्ये हिंसाचार घडवून आणल्यानंतर अध्यक्षीय परिषद स्थापन करण्यास सहमती दर्शविली.[]

७ मे १९७२ रोजी, मगाने अहोमाडेग्बेकडे सत्ता सोपवली २६ ऑक्टोबर १९७२ रोजी, लेफ्टनंट कर्नल मॅथ्यू केरकोऊने सत्ताधारी त्रिकूट उलथून टाकले, ते राष्ट्राध्यक्ष झाले आणि म्हणाले की देश "परकीय विचारसरणीची कॉपी करून स्वतः ला ओझे घेणार नाही आणि भांडवलशाही, साम्यवाद, साम्यवाद नको आहे. ना समाजवाद" ३० नोव्हेंबर १९४७ रोजी, त्यांनी जाहीर केले की देश अधिकृतपणे मार्क्सवादी आहे, जो मिलिटरी कौन्सिल ऑफ द रिव्होल्यूशन (सीएमआर) च्या नियंत्रणाखाली आहे, ज्याने पेट्रोलियम उद्योग आणि बँकांचे राष्ट्रीयीकरण केले. ३० नोव्हेंबर १९७५ रोजी त्यांनी देशाचे नामकरण पीपल्स रिपब्लिक ऑफ बेनिन केले.बेनिनच्या पीपल्स रिपब्लिक ऑफ बेनिनच्या राजवटीत त्याच्या अस्तित्वाच्या काळात बदल झाले: एक राष्ट्रवादी कालावधी (१९७२-१९७४); एक समाजवादी टप्पा (१९७४ - १९८२); आणि एक टप्पा ज्यामध्ये पाश्चात्य देश आणि आर्थिक उदारमतवाद (१९८२-१९९०) साठी उघडणे समाविष्ट आहे.

१९७४ मध्ये, सरकारने अर्थव्यवस्थेच्या धोरणात्मक क्षेत्रांचे राष्ट्रीयीकरण करणे, शिक्षण व्यवस्थेत सुधारणा करणे, कृषी सहकारी संस्था आणि नवीन स्थानिक सरकारी संरचना स्थापन करणे आणि आदिवासींसह "सरंजामशाही शक्ती" नष्ट करण्यासाठी एक मोहीम सुरू केली. सरकारने विरोधी कार्यावर बंदी घातली. १९८० मध्ये नॅशनल रिव्होल्युशनरी असेंब्लीद्वारे मॅथ्यू केरकोउ अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले, १९८४ मध्ये पुन्हा निवडून आले. चीन, उत्तर कोरिया आणि लिबियाशी संबंध प्रस्थापित करून, त्यांनी जवळजवळ सर्व व्यवसाय आणि आर्थिक क्रियाकलाप राज्य नियंत्रणाखाली ठेवले, ज्यामुळे बेनिनमध्ये परदेशी गुंतवणूक झाली. कोरडे होणे.केरेकौने शिक्षणाची पुनर्रचना करण्याचा प्रयत्न केला, "गरिबी ही प्राणघातकता नाही" यासारखे स्वतःचे सूत्र पुढे ढकलले.प्रथम सोव्हिएत युनियनकडून आणि नंतर फ्रान्सकडून आण्विक कचरा उचलण्याचे करार करून शासन स्वतःला वित्तपुरवठा करते.[]

१९८० च्या दशकात, बेनिनने उच्च आर्थिक विकास दर अनुभवला (१९८२ मध्ये १५.६%, १९८३ मध्ये 4.6% आणि १९८४ मध्ये ८.२%) बेनिनसह नायजेरियन सीमा बंद होईपर्यंत सीमाशुल्क आणि कर महसूलात घट झाली. सरकार यापुढे नागरी सेवकांचे पगार देण्यास सक्षम नव्हते. १९८९ मध्ये दंगली उसळल्या जेव्हा राजवटीत आपल्या सैन्याला देण्याइतके पैसे नव्हते. बँकिंग व्यवस्था कोलमडली. अखेरीस, केरेकौने मार्क्सवादाचा त्याग केला आणि एका अधिवेशनाने केरेकौला राजकीय कैद्यांची सुटका करण्यास आणि निवडणुकीची व्यवस्था करण्यास भाग पाडले. मार्क्सवाद-लेनिनवाद हा देशाचा सरकारचा प्रकार म्हणून रद्द करण्यात आला.[१०]

१ मार्च १९९० रोजी नव्याने स्थापन झालेल्या सरकारची घटना पूर्ण झाल्यानंतर देशाचे नाव अधिकृतपणे बेनिन प्रजासत्ताक असे बदलण्यात आले. Kérékou १९९१ च्या निवडणुकीत Nicéphore Soglo कडून पराभूत झाले आणि निवडणुकीद्वारे सत्ता गमावणारे आफ्रिकन मुख्य भूमीवरील पहिले अध्यक्ष बनले. Kérékou १९९६ मत जिंकून सत्तेवर परत आले. २००१ मध्ये एका निवडणुकीच्या परिणामी केरेकौ दुसऱ्या टर्मवर विजयी झाले, ज्यानंतर त्यांच्या विरोधकांनी निवडणुकीतील अनियमिततेचा दावा केला. १९९९ मध्ये केरेकौ यांनी अटलांटिक गुलामांच्या व्यापारात आफ्रिकन लोकांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेबद्दल राष्ट्रीय माफी मागितली.

Kérékou आणि माजी अध्यक्ष सोग्लो २००६ च्या निवडणुकीत उतरले नाहीत, कारण दोघांनाही घटनेच्या वय आणि उमेदवारांच्या एकूण अटींवरील निर्बंधांमुळे प्रतिबंधित करण्यात आले होते. २००६ च्या बेनिनीज अध्यक्षीय निवडणुकीचा परिणाम थॉमस बोनी याई आणि ॲड्रिन हाँगबेडजी यांच्यात झाला. रनऑफ निवडणूक १९ मार्च रोजी झाली आणि बोनी यांनी जिंकली, ज्यांनी ६ एप्रिल रोजी पदभार स्वीकारला. बोनी २०११ मध्ये पुन्हा निवडून आले, त्यांनी पहिल्या फेरीत ५३.१८% मते घेतली—जो रनऑफ निवडणूक टाळण्यासाठी पुरेसा होता. १९९१ मध्ये लोकशाहीच्या पुनर्स्थापनेनंतर रनऑफशिवाय निवडणूक जिंकणारे ते पहिले अध्यक्ष होते.[११]

मार्च २०१६ च्या अध्यक्षीय निवडणुकीत ज्यामध्ये बोनी याई यांना घटनेने तिसऱ्या टर्मसाठी उभे राहण्यापासून प्रतिबंधित केले होते, उद्योगपती पॅट्रिस टॅलोन यांनी गुंतवणूक बँकर आणि माजी पंतप्रधान लिओनेल झिन्सौ यांचा पराभव करून ६५.३७% मतांसह दुसरी फेरी जिंकली. टॅलोन यांनी ६ एप्रिल २०१६ रोजी शपथ घेतली. घटनात्मक न्यायालयाने निकालांची पुष्टी केली त्याच दिवशी, टॅलोन म्हणाले की, "आत्मसंतुष्टतेचा" सामना करण्यासाठी अध्यक्षांना ५ वर्षांच्या एका कार्यकाळापर्यंत मर्यादित ठेवण्याच्या त्यांच्या योजनेवर चर्चा करून, ते "प्रथम आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे घटनात्मक सुधारणा हाताळतील" त्यांनी सांगितले की त्यांनी सरकारचा आकार २८ वरून १६ पर्यंत कमी करण्याची योजना आखली आहे. एप्रिल 2021 मध्ये, 2021 च्या बेनिनीज अध्यक्षीय निवडणुकीत ८६.३% पेक्षा जास्त मतांसह अध्यक्ष पॅट्रिस टॅलोन पुन्हा निवडून आले. निवडणूक कायद्यातील बदलामुळे अध्यक्ष टॅलोनच्या समर्थकांचे संसदेवर संपूर्ण नियंत्रण आले.[१२]

फेब्रुवारी 2022 मध्ये, बेनिनने इतिहासातील सर्वात मोठा दहशतवादी हल्ला, डब्ल्यू नॅशनल पार्क नरसंहार पाहिला.[]

२० फेब्रुवारी २०२२ रोजी, राष्ट्राध्यक्ष पॅट्रिस टॅलोन यांनी औपनिवेशिक शक्तींनी लुटल्याच्या १२९ वर्षांनंतर, फ्रान्सने बेनिनला परत केलेल्या २६ पवित्र कलाकृतींसह प्रदर्शनाचे उद्घाटन केले.

राजकारण

संपादन

मुख्य लेख: बेनिनचे राजकारण

त्याचे राजकारण राष्ट्रपतींच्या प्रतिनिधी लोकशाही प्रजासत्ताकाच्या चौकटीत घडते ज्यामध्ये बेनिनचे राष्ट्राध्यक्ष बहु-पक्षीय प्रणालीमध्ये राज्याचे प्रमुख आणि सरकारचे प्रमुख असतात. कार्यकारी अधिकार सरकार वापरतात. विधिमंडळाची सत्ता सरकार आणि विधिमंडळाकडे असते. न्यायपालिका अधिकृतपणे कार्यकारी आणि कायदेमंडळापासून स्वतंत्र आहे, तर व्यवहारात तिचे स्वातंत्र्य टॅलोनने हळूहळू पोकळ केले आहे आणि घटनात्मक न्यायालयाचे नेतृत्व त्याच्या माजी वैयक्तिक वकीलाकडे आहे.बेनिनच्या १९९० च्या संविधानातून आणि त्यानंतर १९९१ मध्ये लोकशाहीमध्ये झालेल्या संक्रमणातून राजकीय व्यवस्था निर्माण झाली आहे.[]

५२ आफ्रिकन देशांपैकी ते १८ व्या क्रमांकावर होते आणि सुरक्षिततेच्या श्रेणींमध्ये सर्वोत्तम गुण मिळवले होते.

राष्ट्राध्यक्ष टॅलोनने पदभार स्वीकारल्यापासून तिची लोकशाही व्यवस्था "खोटली" आहे. २०१८ मध्ये, त्यांच्या सरकारने उमेदवार उभे करण्यासाठी नवीन नियम लागू केले आणि नोंदणीची किंमत वाढवली. टॅलोनच्या सहयोगींनी भरलेल्या निवडणूक आयोगाने २०१९ च्या संसदीय निवडणुकीत सर्व विरोधी पक्षांना प्रतिबंधित केले, परिणामी संपूर्णपणे टॅलोनच्या समर्थकांची संसद बनली. त्या संसदेने नंतर निवडणूक कायदे बदलले जसे की अध्यक्षीय उमेदवारांना बेनिनच्या किमान १०% खासदार आणि महापौरांची मान्यता आवश्यक आहे. संसद आणि बहुतेक महापौरांची कार्यालये टॅलोनद्वारे नियंत्रित केली जातात, अध्यक्षपदासाठी कोण निवडणूक लढवू शकते यावर त्यांचे नियंत्रण आहे. या बदलांमुळे आंतरराष्ट्रीय निरीक्षकांकडून निषेध नोंदवला गेला आणि युनायटेड स्टेट्स सरकारने देशाला दिलेली विकास मदत अंशतः बंद केली.

प्रशासकीय विभाग

संपादन
 
बेनिन विभाग

बेनिन बारा विभागांमध्ये (फ्रेंच: विभाग) विभागले गेले आहे जे ७७ कम्युनमध्ये विभागलेले आहेत. १९९९ मध्ये, आधीचे सहा विभाग प्रत्येकी दोन भागांत विभागले गेले आणि नंतरचे बारा बनले.

2 Alibori Kandi 868,046 26,242 33.1 Borgou North North East
1 Atakora Natitingou 769,337 20,499 37.5 Atakora North North West
10 Atlantique Allada 1,396,548 3,233 432 Atlantique South South Centre
4 Borgou Parakou 1,202,095 25,856 46.5 Borgou North North East
5 Collines Dassa-Zoumé 716,558 13,931 51.4 Zou South South Centre
6 Kouffo Aplahoué 741,895 2,404 308.6 Mono South South West
3 Donga Djougou 542,605 11,126 48.8 Atakora North North West
11 Littoral Cotonou 678,874 79 8,593.3 Atlantique South South Centre
9 Mono Lokossa 495,307 1,605 308.6 Mono South South West
12 Ouémé Porto-Novo 1,096,850 1,281 856.2 Ouémé South South East
8 Plateau Pobè 624,146 3,264 191.2 Ouémé South South East
7 Zou Abomey 851,623 5,243 162.4 Zou South South Centre

लोकसंख्याशास्त्र

संपादन

बेनिनच्या ११,४८५,००० रहिवाशांपैकी बहुसंख्य लोक देशाच्या दक्षिण भागात राहतात. आयुर्मान ६२ वर्षे आहे. सुमारे ४२ आफ्रिकन वांशिक गट या देशात राहतात, आग्नेय भागातील योरूबासह ( १२ व्या शतकात नायजेरियातून स्थलांतरित); उत्तर-मध्य भागातील डेंडी (जे १६ व्या शतकात मालीहून आले होते); ईशान्येकडील बारिबा आणि फुला; अटाकोरा पर्वतातील बेताममारिबे आणि सोम्बा; दक्षिण मध्य भागात अबोमीच्या आसपासच्या भागात फॉन आणि किनाऱ्यावर मिना, झुएडा आणि अजा (जे टोगोहून आले होते).

स्थलांतरामुळे इतर आफ्रिकन नागरिकांना बेनिनमध्ये आणले गेले आहे, ज्यात नायजेरियन, टोगोलीज आणि मालियन यांचा समावेश आहे. विदेशी समुदायामध्ये लेबनीज आणि भारतीयांचा व्यापार आणि व्यापारात सहभाग आहे. ५,५०० युरोपियन लोकसंख्येचा एक भाग युरोपियन दूतावास आणि परदेशी मदत मिशन आणि गैर-सरकारी संस्था आणि मिशनरी गटांचे कर्मचारी आहेत.

बेनिनमधील दोन मुख्य धर्म म्हणजे ख्रिश्चन धर्म, मुख्यतः दक्षिण आणि मध्यभागी, आणि इस्लाम, सोंगाई साम्राज्य आणि हौसा व्यापाऱ्यांनी आणले आणि अलीबोरी, बोर्गो आणि डोंगा प्रांतात, तसेच योरूबामध्ये, जे ख्रिस्ती धर्माचे पालन करतात. काहींनी वोडून आणि ओरिशा या विश्वासांना धारण केले आहे आणि त्यांनी वोडून आणि ओरिशाच्या देवस्थानचा ख्रिश्चन धर्मात समावेश केला आहे. अहमदिया, १९ व्या शतकात उगम पावलेल्या इस्लामचा एक पंथ देखील देशात अस्तित्वात आहे.

२०१३ च्या जनगणनेत, बेनिनच्या लोकसंख्येपैकी ४८.५% ख्रिश्चन होते (२५.५% रोमन कॅथोलिक, ६.७% सेलेस्टियल चर्च ऑफ क्राइस्ट, ३.४% मेथोडिस्ट, आणि १२.९% इतर ख्रिश्चन संप्रदाय), २७.७% मुस्लिम, ११.६% वोडून, ​​२६.७% इतर स्थानिक पारंपारिक धर्मांचे पालन करतात, २.६% इतर धर्मांचे पालन करतात आणि ५.८% ने कोणताही धार्मिक संबंध नसल्याचा दावा केला. २०११ - २०१२ मध्ये डेमोग्राफिक अँड हेल्थ सर्व्हे प्रोग्रामद्वारे केलेल्या सरकारी सर्वेक्षणात असे सूचित होते की ख्रिश्चन धर्माच्या अनुयायांमध्ये ५७.५% लोकसंख्येचा समावेश आहे (कॅथोलिक ३३.९%, मेथडिस्ट ३.०%, सेलेस्टियल ६.२% आणि इतर ख्रिश्चन १४.५%), तर मुस्लिम २२.८% होते.[१३]

सर्वात अलीकडील (२०२०) अंदाजानुसार, बेनिनची लोकसंख्या ५२.२% ख्रिश्चन, २४.६% मुस्लिम, १७.९% ॲनिमिस्ट आणि ५.३% इतर धर्मांचे पालन करणारी किंवा कोणताही धर्म नव्हता.

पारंपारिक धर्मांमध्ये अटाकोरा प्रदेशातील स्थानिक वैमनस्यवादी धर्म आणि राष्ट्राच्या मध्यभागी आणि दक्षिणेकडील योरूबा आणि ताडो लोकांमध्ये वोडुन आणि ओरिशा पूजनाचा समावेश आहे. मध्य किनाऱ्यावरील ओईदाह हे शहर बेनिनीज वोडून किंवा वूडूचे आध्यात्मिक केंद्र आहे.

शिक्षण

संपादन

२०१५ मध्ये साक्षरता दर ३८.४% (पुरुषांसाठी ४९.९% आणि महिलांसाठी २७.३%) असल्याचा अंदाज होता. युनेस्को इन्स्टिट्यूट फॉर स्टॅटिस्टिक्सनुसार, बेनिनने सार्वत्रिक प्राथमिक शिक्षण प्राप्त केले आहे आणि २०१३ मध्ये निम्म्या मुलांनी (५४%) माध्यमिक शिक्षणात नोंदणी केली होती.

एकेकाळी शिक्षण व्यवस्था मोफत नसताना,बेनिनने शाळेची फी रद्द केली आहे आणि २००७ च्या शैक्षणिक मंचाच्या शिफारशी पूर्ण केल्या आहेत. सरकारने २००९ पासून GDP च्या ४% पेक्षा जास्त शिक्षणासाठी समर्पित केले आहे. २०१५ मध्ये, शिक्षणावरील सार्वजनिक खर्च (सर्व स्तर) GDP च्या ४.४% इतका होता, युनेस्को इन्स्टिट्यूट फॉर स्टॅटिस्टिक्सनुसार. या खर्चात, बेनिनने तृतीय शिक्षणासाठी वाटा दिला: GDP च्या 0.९७%.

२००९ आणि २०११ दरम्यान, १८-२५ वर्षे वयोगटातील लोकांचा विद्यापीठात प्रवेश १०% वरून १२% झाला. २००६ आणि २०११ दरम्यान तृतीय शिक्षणातील विद्यार्थ्यांची नोंदणी ५०,२२५ वरून ११०,१८१ पर्यंत दुप्पट झाली. या आकडेवारीमध्ये केवळ बॅचलर, मास्टर्स आणि पीएच.डी.चा समावेश नाही. कार्यक्रम, परंतु नॉन-डिग्री पोस्ट-सेकंडरी डिप्लोमामध्ये प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांनी देखील.[79]

आरोग्य

संपादन

बेनिनमध्ये एचआयव्ही / एड्सचा दर २०१३ मध्ये १५ - ४९ वर्षे वयोगटातील १.१३ % प्रौढांचा अंदाज होता. बेनिनमध्ये मलेरिया ही एक समस्या आहे, ५ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये विकृती आणि मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे.

१९८० च्या दशकात, देशातील ३० % पेक्षा कमी लोकसंख्येला प्राथमिक आरोग्य सेवा उपलब्ध होती. बेनिनचा बालमृत्यू दर १००० जिवंत जन्मांमागे २०३ मृत्यू होता. तीनपैकी एका मातेला बाल आरोग्य सेवा उपलब्ध होती. बामाको इनिशिएटिव्हने समुदाय-आधारित आरोग्य सेवा सुधारणा सादर करून ते बदलले, परिणामी सेवांची "अधिक कार्यक्षम आणि न्याय्य " तरतूद केली.

२०१५ पर्यंत, बेनिन हे जगातील माता मृत्यू दरात २६ व्या क्रमांकावर होते. २०१३ च्या युनिसेफच्या अहवालानुसार, १३ % महिलांनी स्त्री जननेंद्रियाचे विच्छेदन केले होते. आरोग्य सेवा निर्देशकांमध्ये त्यानंतरच्या सुधारणांसह आणि आरोग्य सेवा कार्यक्षमता आणि खर्चामध्ये सुधारणा करून आरोग्य सेवेच्या सर्व क्षेत्रांमध्ये एक दृष्टिकोन धोरण विस्तारित करण्यात आले. डेमोग्राफिक आणि हेल्थ सर्व्हेने १९९६ पासून बेनिनमधील समस्येचे सर्वेक्षण केले आहे.

२०२४ ग्लोबल हंगर इंडेक्समध्ये, बेनिन 127 देशांपैकी 99 व्या क्रमांकावर आहे.

भूगोल

संपादन

पश्चिम आफ्रिकेतील उत्तर-दक्षिण पट्टी अक्षांश ६° आणि १३°N आणि रेखांश ०° आणि ४°E दरम्यान आहे. याच्या पश्चिमेला टोगो, उत्तरेला बुर्किना फासो आणि नायजर, पूर्वेला नायजेरिया आणि दक्षिणेला बेनिनच्या बाईटने वेढलेले आहे. उत्तरेकडील नायजर नदीपासून दक्षिणेकडील अटलांटिक महासागरापर्यंतचे अंतर सुमारे ६५० किमी (४०४ मैल) आहे. जरी किनारपट्टी १२१ किमी (७५ मैल) मोजली गेली असली तरी, देश त्याच्या रुंद बिंदूवर सुमारे ३२५ किमी (२०२ मैल) मोजतो. बेनिनच्या हद्दीत चार स्थलीय पर्यावरणीय क्षेत्रे आहेत: पूर्व गिनी जंगले, नायजेरियन सखल प्रदेशाची जंगले, गिनी वन-सवाना मोज़ेक आणि पश्चिम सुदानियन सवाना त्याचा २०१८ फॉरेस्ट लँडस्केप इंटिग्रिटी इंडेक्स म्हणजे ५०८६ / १० स्कोअर होता, १७२ देशांपैकी ते जागतिक स्तरावर ९३ व्या क्रमांकावर होते.

बेनिन उंचीमध्ये काही फरक दाखवते आणि दक्षिणेकडून उत्तरेकडे चार भागात विभागले जाऊ शकते, ज्याची सुरुवात खालच्या, वालुकामय, किनारपट्टीच्या मैदानापासून होते (सर्वात जास्त उंची १० मीटर (३२.८ फूट)) जे जास्तीत जास्त १० किमी ( ६.२ मैल) रुंद. हे दलदलीचे आणि समुद्राशी संवाद साधणारे तलाव आणि सरोवरांनी ठिपके असलेले आहे. किनाऱ्याच्या मागे दक्षिणेकडील बेनिन (२० आणि २०० मीटर (६६ आणि ६५६ फूट) च्या दरम्यानची उंची) गिनी वन-सवान्ना मोझॅक-आच्छादित पठार आहे, जे कौफो, झू आणि ओउमे नद्यांच्या बाजूने उत्तरेकडून दक्षिणेकडे वाहणाऱ्या खोऱ्यांनी विभागलेले आहेत.[१४]

हा भूगोल हवामान बदलाला असुरक्षित बनवतो. सखल भागात किनाऱ्याजवळ राहणा-या देशातील बहुसंख्य लोकांमुळे समुद्राची पातळी वाढल्यास त्याचा परिणाम अर्थव्यवस्थेवर आणि लोकसंख्येवर होऊ शकतो. उत्तरेकडील भागात अतिरिक्त प्रदेश वाळवंट बनतील. निक्की आणि सेव्हच्या आजूबाजूला ४०० मीटर (१,३१२ फूट) उंचीपर्यंत पोहोचलेल्या खडकाळ टेकड्यांनी नटलेले सपाट जमिनीचे क्षेत्र.[१५]

पर्वतांची श्रेणी वायव्य सीमेवर आणि टोगोपर्यंत पसरलेली आहे; हे अटाकोरा आहेत. सर्वोच्च बिंदू, मोंट सोकबारो, ६५८ मीटर (१,१५९ फूट) वर आहे. बेनिनमध्ये शेते, खारफुटी आणि जंगलांचे अवशेष आहेत. देशातील उर्वरित भागात, सवाना काटेरी झाडाने झाकलेले आहे आणि बाओबाबच्या झाडांनी ठिपके केलेले आहे. काही जंगले नद्यांच्या काठावर आहेत. बेनिनच्या उत्तर आणि वायव्येस, रिझर्व्ह डू ड्यू डु नायजर आणि पेंडजारी नॅशनल पार्कमध्ये आफ्रिकन बुश हत्ती, सिंह, काळवीट, हिप्पोपोटॅमस आणि माकडे आहेत. बुर्किना फासो आणि नायजर मधील आर्ली आणि डब्ल्यू नॅशनल पार्क या सीमावर्ती उद्यानांसह पेंडजारी राष्ट्रीय उद्यान हे पश्चिम आफ्रिकेतील सिंहाच्या गडांपैकी आहेत; अंदाजे २४६ - ४६६ सिंहांसह, W-Arli-Pendjari हे पश्चिम आफ्रिकेतील शेरांची सर्वात मोठी संख्या आहे. ऐतिहासिकदृष्ट्या बेनिनने लुप्तप्राय आफ्रिकन जंगली कुत्रा, लायकॉन पिक्टससाठी निवासस्थान म्हणून काम केले आहे; हा कॅनिड स्थानिक पातळीवर नामशेष झाला आहे असे मानले जाते.[१६]

सागरी क्षेत्रातील वार्षिक पर्जन्य १३०० मिमी किंवा सुमारे ५१ इंच आहे. बेनिनमध्ये वर्षाला दोन पावसाळे आणि दोन कोरडे हंगाम असतात. मुख्य पावसाळा एप्रिलपासून उशिरा जुलैपर्यंत असतो, तर सप्टेंबरपासून नोव्हेंबरपर्यंत एक छोटा आणि कमी तीव्र पावसाळा असतो. मुख्य कोरडा हंगाम डिसेंबरपासून एप्रिलपर्यंत असतो, तर जुलैपासून सप्टेंबरपर्यंत थोडा थंड कोरडा हंगाम असतो. उष्णकटिबंधीय किनाऱ्यावर तापमान आणि आर्द्रता जास्त असते. कोटोनूमध्ये, सरासरी कमाल तापमान ३१ °C (८७.८ °F) आहे; किमान तापमान २४ °C (७५.२ °F) आहे. तापमानातील भिन्नता सहारा दिशेने उत्तरेच्या सावाना आणि पठारातून जाताना वाढते. डिसेंबरपासून मार्चपर्यंत सहारातून येणारा एक कोरडा वारा, हार्मटन, वाहतो, जेव्हा गवत कोरडे होते, इतर वनस्पती लाल तपकिरी रंगाच्या होतात, आणि देशभरात बारीक धूळचा एक आवरण असतो, ज्यामुळे आकाश "आच्छादित" दिसते. हे शेतकऱ्यांनी शेतात झुडपे जाळण्याचा हंगाम देखील आहे. बेनिनमध्ये वनस्पतींचे कव्हर एकूण भूभागाच्या सुमारे 28% आहे, जे २०२० मध्ये ३,१३५ , १५० हेक्टर (हे) वनाचे आहे, जे १९९० मध्ये ४,८३५ , १५० हेक्टर (हे) होते. २०२० मध्ये, नैसर्गिकरित्या पुनरुत्पादित वन ३,११२ , १५० हेक्टर (हे) होते आणि लागवड केलेले वन २३,००० हेक्टर (हे) होते.[१७]

अर्थव्यवस्था

संपादन

अर्थव्यवस्था निर्वाह शेती, कापूस उत्पादन आणि प्रादेशिक व्यापारावर अवलंबून आहे. जीडीपीमध्ये कापसाचा वाटा ४०% आणि अधिकृत निर्यात पावत्यांमध्ये अंदाजे ८०% आहे.[१८]

२००८ आणि २००९ मध्ये वास्तविक GDP वाढीचा अंदाज अनुक्रमे ५.१ % आणि ५.७ % होता. वाढीचा मुख्य चालक कृषी क्षेत्र आहे, ज्यामध्ये कापूस ही मुख्य निर्यात आहे, तर सेवांचा GDP मध्ये सर्वात मोठा वाटा आहे, मुख्यतः बेनिनच्या भौगोलिक स्थानामुळे, त्याच्या शेजारील राज्यांसह व्यापार, वाहतूक, पारगमन आणि पर्यटन क्रियाकलाप सक्षम करणे. बेनिनची एकूण आर्थिक परिस्थिती २०१७ मध्ये "सकारात्मक" होती, सुमारे ५.६% वाढीचा दर होता. आर्थिक वाढ मुख्यतः कापूस उद्योग आणि इतर नगदी पिके, कोटोनौ बंदर आणि दूरसंचार यांच्याद्वारे चालविली गेली. कमाईचा स्रोत कोटोनौ बंदर आहे आणि सरकार त्याचा महसूल वाढविण्याचा प्रयत्न करीत आहे. २०१७ मध्ये, बेनिनने तांदूळ, मांस आणि कुक्कुटपालन, अल्कोहोलिक पेये, इंधन प्लास्टिक सामग्री, विशेष खाणकाम आणि उत्खनन यंत्रसामग्री, दूरसंचार उपकरणे, प्रवासी वाहने आणि प्रसाधन सामग्री आणि सौंदर्यप्रसाधने यासारख्या सुमारे $२.८ अब्ज वस्तूंची आयात केली. जिन्ड कापूस, कापूस केक आणि कापूस बियाणे, काजू, शिया लोणी, स्वयंपाकाचे तेल आणि लाकूड ही प्रमुख निर्यात आहे.

जैव क्षमतेचा प्रवेश जागतिक सरासरीपेक्षा कमी आहे. २०१६ मध्ये, बेनिनमध्ये त्याच्या क्षेत्रामध्ये प्रति व्यक्ती ०.९ जागतिक हेक्टर[99] जैव क्षमता होती, जी जागतिक सरासरी १.६ जागतिक हेक्टर प्रति व्यक्तीपेक्षा कमी होती. २०१६ मध्ये बेनिनने प्रति व्यक्ती १.४ जागतिक हेक्टर जैव क्षमता वापरली - त्यांचा वापराचा पर्यावरणीय पाऊलखुणा. याचा अर्थ ते बेनिनमध्ये जितकी बायो-कॅपॅसिटी आहे तितकी "दुप्पट किंचित कमी" वापरतात. परिणामी, बेनिनमध्ये जैव क्षमतेची कमतरता आहे.

उत्तर बेनिनमधील कापसाचे शेतवाढ आणखी वाढवण्यासाठी, बेनिनने अधिक विदेशी गुंतवणूक आकर्षित करणे, पर्यटनावर अधिक भर देणे, नवीन अन्न प्रक्रिया प्रणाली आणि कृषी उत्पादने विकसित करणे आणि नवीन माहिती आणि संप्रेषण तंत्रज्ञानास प्रोत्साहन देण्याची योजना आखली आहे. बेनिनच्या US $ ३०७ दशलक्ष मिलेनियम चॅलेंज अकाऊंटच्या अनुदानात फेब्रुवारी २००६ मध्ये स्वाक्षरी केलेल्या जमिनीच्या कार्यकाळ प्रणाली, व्यावसायिक न्याय प्रणाली आणि वित्तीय क्षेत्रामध्ये सुधारणा करून व्यावसायिक वातावरण सुधारण्याचे प्रकल्प समाविष्ट करण्यात आले.पॅरिस क्लब आणि द्विपक्षीय कर्जदारांनी बाह्य कर्जाची स्थिती हलकी केली आहे, बेनिनला जुलै २००५ मध्ये जाहीर केलेल्या G8 कर्ज कपातीचा फायदा झाला आहे, आणि अधिक जलद संरचनात्मक सुधारणांसाठी दबाव आणला आहे. एक "अपुरा" विद्युत पुरवठा बेनिनच्या आर्थिक वाढीवर "विपरित परिणाम" करत आहे आणि सरकारने देशांतर्गत वीज उत्पादन वाढवण्यासाठी पावले उचलली आहेत.

बेनिनमधील कामगार संघटना ७५% औपचारिक कर्मचाऱ्यांचे प्रतिनिधित्व करत असताना, अनौपचारिक अर्थव्यवस्थेत महिलांच्या वेतन समानतेचा अभाव, बालमजुरीचा वापर आणि यासह चालू असलेल्या समस्यांचा समावेश करण्यासाठी इंटरनॅशनल ट्रेड युनियन कॉन्फेडरेशन (ITCU) ने नोंद घेतली आहे. सक्तीच्या मजुरीचा सतत प्रश्न. बेनिन हे ऑर्गनायझेशन फॉर द हार्मोनायझेशन ऑफ बिझनेस लॉ इन आफ्रिका (ओएचएडीए) चे सदस्य आहेत.

कोटोनौ येथे देशातील एकमेव बंदर आणि आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. बेनिन त्याच्या शेजारील देशांशी (टोगो, बुर्किना फासो, नायजर आणि नायजेरिया) 2-लेन डांबरी रस्त्यांनी जोडलेले आहे. ऑपरेटर्सच्या माध्यमातून देशभरात मोबाईल टेलिफोन सेवा उपलब्ध आहे. एडीएसएल कनेक्शन काही भागात उपलब्ध आहेत. बेनिन उपग्रह कनेक्शनद्वारे (१९९८ पासून) आणि सिंगल सबमरीन केबल SAT-3/WASC (२००१ पासून) इंटरनेटशी जोडलेले आहे. २०११ मध्ये आफ्रिका कोस्ट ते युरोप केबल सुरू केल्याने "उच्च किंमत" ची सुटका अपेक्षित आहे.[१९]

दोन दशकांपासून ४ % -५ % च्या GDP वाढीचा दर सातत्यपूर्ण राहिल्याने, गरिबी वाढत आहे.बेनिनमधील नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ स्टॅटिस्टिक्स अँड इकॉनॉमिक ॲनालिसिसच्या मते, दारिद्र्यरेषेखाली राहणारे लोक २०११ मध्ये ३६.२% वरून २०१५ मध्ये ४०.१ % पर्यंत वाढले आहेत.[२०]

वाढती ब्लॅक्सिट चळवळ सांस्कृतिक आणि आर्थिक वाढीच्या कारणांसाठी आफ्रिकन वारसा असलेल्या लोकांना बेनिनमध्ये आणण्यासाठी सुरू करत आहे. बेनिन सरकार सध्या आफ्रिकन वंशाच्या लोकांना नागरिकत्व देण्याचे काम करत आहे.

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान

संपादन

राष्ट्रीय धोरण फ्रेमवर्क

विज्ञान धोरणाच्या अंमलबजावणीसाठी उच्च शिक्षण आणि वैज्ञानिक संशोधन मंत्रालय जबाबदार आहे. राष्ट्रीय वैज्ञानिक आणि तांत्रिक संशोधन संचालनालय नियोजन आणि समन्वय हाताळते, तर राष्ट्रीय वैज्ञानिक आणि तांत्रिक संशोधन परिषद आणि राष्ट्रीय विज्ञान अकादमी, कला आणि पत्रे प्रत्येक सल्लागाराची भूमिका बजावते. बेनिनच्या नॅशनल फंड फॉर सायंटिफिक रिसर्च अँड टेक्नॉलॉजिकल इनोव्हेशनकडून आर्थिक सहाय्य मिळते. बेनिन एजन्सी फॉर द प्रमोशन ऑफ रिसर्च रिझल्ट्स आणि टेक्नॉलॉजिकल इनोव्हेशन संशोधन परिणामांच्या विकास आणि प्रसाराद्वारे तंत्रज्ञान हस्तांतरण करते.[79] 2024 मध्ये बेनिन ग्लोबल इनोव्हेशन इंडेक्समध्ये 119 व्या क्रमांकावर होते.

वैज्ञानिक संशोधन आणि नवोन्मेषाला निधी देण्यासाठी मसुदा कायदा आणि वैज्ञानिक संशोधन आणि नवोपक्रमासाठी आचारसंहितेचा मसुदा हे दोन्ही 2014 मध्ये सर्वोच्च न्यायालयात सादर करण्यात आले होते;

वैज्ञानिक संशोधन आणि नवोपक्रमासाठी एक धोरणात्मक योजना (२०१५ मध्ये विकासाधीन).

विद्यमान धोरण दस्तऐवजांमध्ये विज्ञान समाकलित करण्यासाठी बेनिनचे प्रयत्न तितकेच महत्त्वाचे आहेत:

बेनिन विकास धोरणे २०२५: बेनिन २०२५ अलाफिया (२०००);

गरीबी कमी करण्यासाठी विकास धोरण २०११ - २०१६ (२०११);

शिक्षण क्षेत्रासाठी दहा वर्षांच्या विकास योजनेचा टप्पा ३, २०१३ - २०१५ कव्हर;

उच्च शिक्षण आणि वैज्ञानिक संशोधनासाठी विकास योजना २०१३ - २०१७ (२०१४).

२०१५ मध्ये, वैज्ञानिक संशोधनासाठी बेनिनचे प्राधान्य क्षेत्र होते: आरोग्य, शिक्षण, बांधकाम आणि बांधकाम साहित्य, वाहतूक आणि व्यापार, संस्कृती, पर्यटन आणि हस्तकला, ​​कापूस/वस्त्र, अन्न, ऊर्जा आणि हवामान बदल.

बेनिनमधील संशोधन आणि विकासासमोरील काही तथाकथित आव्हाने आहेत..

संपादन

संशोधनासाठी प्रतिकूल संस्थात्मक फ्रेमवर्क: कमकुवत प्रशासन, संशोधन संरचनांमधील सहकार्याचा अभाव आणि संशोधकांच्या स्थितीवर अधिकृत दस्तऐवजाची अनुपस्थिती;

मानवी संसाधनांचा अपुरा वापर आणि संशोधकांसाठी कोणत्याही प्रेरक धोरणाचा अभाव; आणि

संशोधन आणि विकासाची गरज यांच्यातील विसंगती

संशोधनात मानवी आणि आर्थिक गुंतवणूक

संपादन

२००७ मध्ये, बेनिनने १,००० संशोधकांची गणना केली (हेडकाउंटमध्ये). हे प्रति दशलक्ष रहिवासी ११५ संशोधकांशी संबंधित आहे. वैज्ञानिक आणि तांत्रिक संशोधन केंद्र, नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ॲग्रिकल्चरल रिसर्च, नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर ट्रेनिंग अँड रिसर्च इन एज्युकेशन, ऑफिस ऑफ जिओलॉजिकल अँड मायनिंग रिसर्च आणि सेंटर फॉर एंटोमोलॉजिकल रिसर्च या "मुख्य संशोधन संरचना" आहेत.

ॲबॉमी-कॅलवी विद्यापीठाची २०१४ मध्ये जागतिक बँकेने त्याच्या सेंटर्स ऑफ एक्सलन्स प्रकल्पात सहभागी होण्यासाठी निवड केली होती, कारण त्याच्या लागू गणितातील कौशल्यामुळे. या प्रकल्पात, जागतिक बँकेने बेनिनला $ ८ दशलक्ष कर्ज दिले आहे. असोसिएशन ऑफ आफ्रिकन युनिव्हर्सिटीजला या प्रकल्पात सहभागी असलेल्या पश्चिम आफ्रिकेतील १९ विद्यापीठांमध्ये ज्ञान-वाटपाचे समन्वय साधण्यासाठी निधी प्राप्त झाला आहे.

बेनिनच्या संशोधन आणि विकासातील गुंतवणुकीच्या पातळीवर "कोणताही डेटा उपलब्ध नाही".

२०१३ मध्ये, सरकारने GDP च्या २.५% सार्वजनिक आरोग्यासाठी समर्पित केले. डिसेंबर २०१४ मध्ये, पश्चिम आफ्रिकन राज्यांच्या आर्थिक समुदायाच्या (ECOWAS) संयुक्त उपक्रमाचा एक भाग म्हणून बेनिन, कोट डी'आयव्होरी, घाना, माली, नायजर आणि नायजेरिया येथून १५० स्वयंसेवक आरोग्य व्यावसायिकांनी गिनी, लायबेरिया आणि सिएरा लिओन येथे प्रवास केला. आणि त्याची विशेष एजन्सी, पश्चिम आफ्रिकन आरोग्य संघटना, महामारीचा सामना करण्यास मदत करण्यासाठी. इबोला महामारी ही पश्चिम आफ्रिकन आरोग्य प्रणालींमधील कमी गुंतवणुकीची आठवण करून देणारी आहे.

बेनिन सरकारने २०१० मध्ये जीडीपीच्या 5% पेक्षा कमी कृषी विकासासाठी समर्पित केले होते, तर आफ्रिकन युनियनच्या सदस्यांनी 2003 च्या मापुटो जाहीरनाम्यात या क्षेत्रासाठी किमान १० % GDP देण्याचे मान्य केले होते. त्यांनी या उद्दिष्टाचा पुनरुच्चार केला. मलाबो घोषणा २०१४ मध्ये इक्वेटोरियल गिनीमध्ये स्वीकारण्यात आली. नंतरच्या घोषणेमध्ये त्यांनी त्यांच्या 'त्यांच्या राष्ट्रीय अर्थसंकल्पातील १० % कृषी विकासासाठी समर्पित करण्याचा मानस आहे आणि कृषी उत्पादकता दुप्पट करणे, कापणीनंतरचे नुकसान निम्मे करणे आणि संपूर्ण आफ्रिकेतील स्टंटिंग १०% पर्यंत खाली आणणे यासारख्या उद्दिष्टांवर सहमती दर्शविली. इक्वेटोरियल गिनी येथे झालेल्या आफ्रिकन नेत्यांची बैठक 10% लक्ष्यासाठी मोजमापाचे समान मानक स्थापित करण्यावरील वादाचे निराकरण करण्यात अयशस्वी ठरली.

संशोधन आउटपुट

संपादन

थॉमसन रॉयटर्सच्या वेब ऑफ सायन्सनुसार, सायन्स सायटेशन इंडेक्स विस्तारित, पश्चिम आफ्रिकेतील वैज्ञानिक नियतकालिकांसाठी बेनिनमध्ये तिसरे-सर्वोच्च प्रकाशन तीव्रता आहे. 2014 मध्ये या डेटाबेसमध्ये प्रति दशलक्ष रहिवासी २५.५ वैज्ञानिक लेख कॅटलॉग होते. याची तुलना गॅम्बियासाठी ६५.०, केप वर्देसाठी ४९.६, सेनेगलसाठी २३.२ आणि घानासाठी २१.९ आहे. बेनिनमध्ये २००५ ते २०१४ दरम्यान या डेटाबेसमधील प्रकाशनांचे प्रमाण ८६ ते २७० पर्यंत तिप्पट झाले. २००८ ते २०१४ दरम्यान, बेनिनचे "मुख्य वैज्ञानिक सहयोगी" फ्रान्स (५२९ लेख), युनायटेड स्टेट्स (२६१), युनायटेड किंगडम (२५४) येथे आधारित होते. , बेल्जियम (१९८) आणि जर्मनी (१५६).

बेनिनच्या संशोधन आणि विकासातील गुंतवणुकीच्या पातळीवर "कोणताही डेटा उपलब्ध नाही".[79]

बेनिनमधील रेल्वे वाहतुकीमध्ये ५७८ किमी (३५९ मैल) सिंगल ट्रॅक, १,००० मिमी (३ फूट ३ 3⁄8 इंच) मीटर गेज रेल्वेचा समावेश आहे. बेनिनला नायजर आणि नायजेरियाशी जोडणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय मार्गांवर बांधकामाचे काम सुरू झाले आहे, टोगो आणि बुर्किना फासोच्या पुढील कनेक्शनसाठी बाह्यरेखा योजना जाहीर केल्या आहेत. बेनिन आफ्रिकारेल प्रकल्पात सहभागी होईल.[२१]

Cotonou येथे असलेल्या Cadjehoun विमानतळावर अक्रा, Niamey, Monrovia, Lagos, Ouagadougou, Lomé आणि Douala आणि आफ्रिकेतील इतर शहरांसाठी थेट आंतरराष्ट्रीय जेट सेवा आहे. थेट सेवा कोटोनूला पॅरिस, ब्रसेल्स आणि इस्तंबूलला जोडतात.

वाहतूक

संपादन

मुख्य लेख: बेनिनमधील वाहतूक

बेनिनमधील वाहतुकीमध्ये रस्ते, रेल्वे, पाणी आणि हवाई वाहतूक यांचा समावेश होतो. बेनिनमध्ये एकूण ६,७८७ किमी महामार्ग आहेत, त्यापैकी १,३५७ किमी पक्के आहेत. देशातील पक्क्या महामार्गांपैकी १० द्रुतगती मार्ग आहेत. यामुळे ५,४३० किमी कच्चा रस्ता निघतो. ट्रान्स-वेस्ट आफ्रिकन कोस्टल हायवे बेनिन ओलांडून पूर्वेला नायजेरिया आणि पश्चिमेला टोगो, घाना आणि आयव्हरी कोस्टला जोडतो. जेव्हा लायबेरिया आणि सिएरा लिओनमधील बांधकाम पूर्ण होईल, तेव्हा महामार्ग पश्चिम आफ्रिकन राज्यांच्या इतर ७ आर्थिक समुदायापर्यंत (ECOWAS) चालू राहील. एक पक्का महामार्ग बेनिनला उत्तरेकडे नायजरला आणि त्या देशातून उत्तर-पश्चिमेला बुर्किना फासो आणि मालीला जोडतो.

संस्कृती

संपादन

हे देखील पहा: बेनिन साहित्य, बेनिनचे संगीत, बेनिनचा सिनेमा आणि बेनिन कलाकारांची यादी[२२]

फ्रेंच प्रबळ भाषा होण्यापूर्वी बेनिनीज साहित्याला मौखिक परंपरा होती. फेलिक्स कौचरो यांनी १९२९ मध्ये पहिली बेनिनीज कादंबरी L'Esclav (द स्लेव्ह) लिहिली.

स्वातंत्र्योत्तर, स्थानिक लोकसंगीत घानायन हायलाइफ, फ्रेंच कॅबरे, अमेरिकन रॉक, फंक अँड सोल आणि काँगोलीज रुंबा यांच्याशी जोडले गेले.

बिएनाले बेनिन, काही संस्था आणि कलाकारांचे प्रकल्प चालू ठेवत, २०१० मध्ये "रिगार्ड बेनिन" नावाचा सहयोगी कार्यक्रम म्हणून देशात सुरू झाला. २०१२ मध्ये, प्रकल्प स्थानिक संघटनांच्या फेडरेशनद्वारे समन्वयित द्विवार्षिक बनला. 2012 बिएनाले बेनिनचे आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शन आणि कलात्मक कार्यक्रम अब्देल्लाह करूम यांनी तयार केले होते.

प्रचलित नावे

देशाच्या दक्षिणेकडील काही बेनिनी लोकांची अकान-आधारित नावे आहेत ज्या आठवड्यात त्यांचा जन्म झाला होता. हे अकवामू आणि इतर सारख्या अकान लोकांच्या प्रभावामुळे आहे.

मुख्य लेख: बेनिनच्या भाषा

स्थानिक भाषा प्राथमिक शाळांमध्ये शिक्षणाच्या अनेक भाषा म्हणून वापरल्या जातात, नंतरच्या वर्षांत फ्रेंचची ओळख झाली. माध्यमिक शालेय स्तरावर, फ्रेंच ही शिक्षणाची एकमेव भाषा आहे. बेनिनीज भाषा फ्रेंच प्रमाणे डायक्रिटिक्स किंवा इंग्रजी प्रमाणे डायग्राफ वापरण्याऐवजी प्रत्येक स्पीच ध्वनीसाठी स्वतंत्र अक्षरासह "सामान्यपणे लिप्यंतरण" केल्या जातात. यात बेनिनीज योरूबा समाविष्ट आहे, जे नायजेरियामध्ये डायक्रिटिक्स आणि डायग्राफसह लिहिलेले आहे. उदाहरणार्थ, फ्रेंचमध्ये é, è, ô, o लिहिलेले मध्य स्वर बेनिनीज भाषांमध्ये e, ɛ, o, ɔ लिहिले जातात, तर इंग्रजीमध्ये ng आणि sh किंवा ch लिहिलेले व्यंजन ŋ आणि c लिहिले जातात. डायग्राफचा वापर अनुनासिक स्वरांसाठी केला जातो आणि लॅबियल-वेलर व्यंजन kp आणि gb, फॉन भाषेच्या नावाप्रमाणे Fon gbe /fõ ɡ͡be/, आणि डायक्रिटिक्सचा वापर स्वर चिन्ह म्हणून केला जातो. फ्रेंच भाषेतील प्रकाशनांमध्ये, फ्रेंच आणि बेनिनीज ऑर्थोग्राफीचे मिश्रण पाहिले जाऊ शकते.

पाककृती

संपादन

पाककृतीमध्ये विविध की सॉससह ताजे जेवण दिले जाते. दक्षिणी बेनिन पाककृतीमध्ये, एक घटक कॉर्न आहे जो कणिक तयार करण्यासाठी वापरला जातो जो शेंगदाणा- किंवा टोमॅटो-आधारित सॉससह सर्व्ह केला जातो. मासे आणि कोंबडी, गोमांस, बकरी आणि बुश उंदीर खातात. उत्तर बेनिनमधील मुख्य म्हणजे याम्स जे वर नमूद केलेल्या सॉससह सर्व्ह केले जातात. उत्तरेकडील प्रांतातील लोक गोमांस आणि डुकराचे मांस वापरतात जे पाम किंवा शेंगदाणा तेलात तळलेले किंवा सॉसमध्ये शिजवलेले असते. काही पदार्थांमध्ये चीज वापरली जाते. आंबा, संत्री, एवोकॅडो, केळी, किवी फळे आणि अननस यांसारख्या फळांसह कुस्कस, तांदूळ आणि बीन्स खाल्ले जाता.[२३]

जेवण साधारणपणे मांसासाठी हलके आणि भाजीपाला चरबीवर उदार असे म्हटले जाते. पाम किंवा शेंगदाणा तेलात तळणे ही मांसाची तयारी आहे आणि बेनिनमध्ये स्मोक्ड मासे तयार केले जातात. ग्राइंडरचा वापर कॉर्न फ्लोअर तयार करण्यासाठी केला जातो, जो पीठ बनवला जातो आणि सॉससह सर्व्ह केला जातो. "चिकन ऑन द स्पिट" ही एक रेसिपी आहे ज्यामध्ये कोंबडी लाकडी काड्यांवर आगीवर भाजली जाते. खजुराची मुळे काहीवेळा मिठाच्या पाण्याने भांड्यात भिजवली जातात आणि लसूण कापून त्यांना मऊ बनवतात, नंतर ते डिशमध्ये वापरतात. काही लोकांकडे स्वयंपाकासाठी घराबाहेर मातीचे स्टोव्ह असतात.

बेनिनमधील प्रमुख खेळ म्हणजे असोसिएशन फुटबॉल, बास्केटबॉल, गोल्फ, सायकलिंग, बेसबॉल, सॉफ्टबॉल, टेनिस आणि रग्बी युनियन.[116] 21 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, देशात बेसबॉल आणि टेकबॉलची ओळख झाली.[117][118]n डिश. काही लोकांकडे स्वयंपाकासाठी घराबाहेर मातीचे स्टोव्ह असतात.

पारंपारिक अधिकारी

संपादन

बेनिनमध्ये देशात अनेक अ-सार्वभौम राजेशाही आहेत, त्यापैकी अनेक पूर्व-वसाहतवादी राज्ये (जसे की Arda) पासून व्युत्पन्न आहेत. गैर-सार्वभौम सम्राटांची अधिकृत, घटनात्मक भूमिका नसते आणि ते मोठ्या प्रमाणावर औपचारिक आणि राजकीय आणि नागरी प्राधिकरणांच्या अधीन असतात. असे असूनही, ते त्यांच्या विशिष्ट क्षेत्रातील स्थानिक राजकीय बाबींमध्ये प्रभावशाली भूमिका निभावतात आणि अनेकदा बेनिनी राजकारण्यांकडून त्यांना निवडणूक समर्थनासाठी प्रवृत्त केले जाते. वकिली गट, जसे की बेनिनच्या राजांची उच्च परिषद, राष्ट्रीय स्तरावर सम्राटांचे प्रतिनिधित्व करतात.[119][120]


बाह्य दुवे

संपादन
 
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत:
  1. ^ a b c "Editing Benin - Wikipedia". en.wikipedia.org (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-05 रोजी पाहिले.
  2. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2024-12-29.
  3. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2024-12-29.
  4. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  5. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  6. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  7. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  8. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  9. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  10. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  11. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  12. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  13. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  14. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  15. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  16. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  17. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  18. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  19. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  20. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  21. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  22. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.
  23. ^ "Benin". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-06.