आशियातील हिंदू धर्म
हिंदू धर्म हा आशियातील एक प्रमुख आणि सर्वाधिक अनुसरला जाणारा धर्म आहे, जो आशियातील एकूण लोकसंख्येच्या २५.७% पेक्षा जास्त आहे. [१] २०२० मध्ये, आशियातील हिंदूंची एकूण संख्या १.२ अब्जांपेक्षा जास्त आहे. [२] आशियामध्ये संपूर्णपणे जगातील हिंदू लोकसंख्या आहे आणि जगातील हिंदू लोकसंख्येपैकी सुमारे ९९.२% आशियामध्ये राहतात, भारतात जागतिक हिंदू लोकसंख्येच्या ९४% हिंदूंचे परिपूर्ण प्रमाण आहे. [३] उल्लेखनीय हिंदू लोकसंख्या असलेल्या इतर आशियाई राष्ट्रांमध्ये नेपाळ, बांगलादेश, पाकिस्तान, इंडोनेशिया, श्रीलंका, मलेशिया आणि संयुक्त अरब अमिराती यांचा समावेश होतो. [४] [५] [६] आशिया हिंदू लोकसंख्येचे घर आहे, प्रामुख्याने भारतीय उपखंडात सर्वात जास्त हिंदू आढळतात. [७]
इतिहास
संपादन
हिंदू धर्माची मुळे सुमारे इ.स.पू. ३००० सिंधू संस्कृतीतील सिंधू नदीत सुरू झाली आणि उदयास आली. जरी हिंदू धर्माचा इतिहास लोहयुगापासून भारतीय उपखंडात धर्माच्या विकासाशी एकरूप झाला, त्याच्या काही परंपरा प्रागैतिहासिक धर्मांच्या मागे आहेत जसे की कांस्ययुगातील सिंधू संस्कृतीच्या. अशा प्रकारे याला जगातील "सर्वात जुना धर्म" म्हटले गेले आहे.
हिंदू धर्माचा प्रसार दक्षिण आणि आग्नेय आशियामध्ये हिंदू शासक आणि राजवंशांनी केला आणि गुप्त साम्राज्य किंवा गुप्त युगाचा काळ हा हिंदू धर्मासाठी "सुवर्ण काळ" मानला गेला आणि हा धर्म रेशीम मार्गाने मध्य आशिया आणि अफगाणिस्तानातही पसरला. [८] [९] [१०] मध्य-पूर्व आशियामध्ये अनेक हिंदू वसाहती होत्या ज्यांचे जगाच्या भागांशी व्यापाराचे महत्त्व होते. [११] अफगाणिस्तान आणि आग्नेय आशिया, विशेषतः इंडोनेशियामध्ये इस्लामचा प्रसार आणि मुस्लिमांच्या विजयामुळे, भारतीय उपखंडातील हिंदू धर्माचा ऱ्हास होऊ लागला. [१२]
लोकसंख्या
संपादनमध्य आशिया
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 कझाकस्तान
|
१८,७४४,५४८ | ०.०१% | १२,७३२ |
 किर्गिझस्तान
|
६,०१९,४८० | <०.०१% | <१,००० |
 ताजिकिस्तान
|
८,७३४,९५१ | <०.०१ | <१,००० |
 तुर्कमेनिस्तान
|
५,८५१,४६६ | <०.०१ | <१,००० |
 उझबेकिस्तान
|
३२,६५३,९०० | ०.०१% | २,७७८ |
| एकूण | ७२,००४,३४५ | <०.०१% | १६,००० (सुमारे) |
पूर्व आशिया
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 चीन
|
१,३९४,६२०,००० | ०.१% | १,३७३,५४१ |
 हाँगकाँग
|
७,४४८,९०० | १.६% | ११९,१८२ |
 मकाऊ
|
६५८,९०० | <०.०१% | <१,००० |
 जपान
|
१२६,४२०,००० | <०.०१% | ३०,००० |
 उत्तर कोरिया
|
२५,६१०,६७२ | <०.०१% | <१,००० |
 दक्षिण कोरिया
|
५१,६३५,२५६ | ०.०४% | २४,४१४ |
 मंगोलिया
|
३,२३१,२०० | <०.०१% | <१,००० |
 तैवान
|
२३,५७७,४८८ | <०.०१% | १,९०० |
| एकूण | १,६३३,२०२,४१६ | ०.०९% | १,५५१,०३७ |
मध्य पूर्व
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 बहारीन
|
१,४९६,३०० | ९.८% | १४४,२८६ |
 कुवेत
|
४,२२६,९२० | ७.१% | ३००,६६७ |
 ओमान
|
४,६५१,७०६ | ५.७% | १८२,६७९ |
 कतार
|
२,५६१,६४३ | १३.८% | ३५८,८०० |
 सौदी अरेबिया
|
३३,४१३,६६० | १.१% | ३०३,६११ |
 अरब अमिराती
|
९,५८२,३४० | ७.५% | ६६०,००० |
 येमेन
|
२८,९१५,२८४ | ०.७% | २००,००० |
| एकूण | ८४,८४७,८५३ | २.५२% | २,१४०,५७४ |
दक्षिण आशिया
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 अफगाणिस्तान
|
३७,४६६,४१४ | <०.०१% | <१,००० |
 बांगलादेश
|
१६५,१५८,६१६ | ७.९५% | १३,१३०,१०९ |
 भूतान
|
७४२,७३७ | २२.६% | १८५,७०० |
 भारत
|
१,३२०,०००,००० | ७९.८% | १,०५३,०००,००० |
 मालदीव
|
३६९,०३१ | ०.०१% | <१,००० |
 नेपाळ
|
२८,९०१,७९० | ८१.३% | २३,५००,००० |
 पाकिस्तान
|
२२४,८६४,२९३ | २.१४% | ४,६७८,०७८ |
 श्रीलंका
|
२१,२००,००० | १२.६% | २,६७१,००० |
| एकूण | १,४३७,३२६,६८२ | ७०.०५% | १,०६८,७२८,९०१ |
आग्नेय आशिया
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 ब्रुनेई दारुसलेम
|
३७४,५७७ | ०.०३५% | १३१ |
 कंबोडिया
|
१३,९९५,९०४ | ०.३% | ४१,९८८ |
 इंडोनेशिया
|
२५९,०००,००० | १.७४% | ४,६४६,३५७ |
 मलेशिया
|
३०,९४९,९६२ | ६.३% | १,९४९,८५० |
 म्यानमार
|
५०,२७९,९०० | ०.५% | २५२,७६३ |
 फिलीपिन्स
|
१०२,०००,००० | <०.१% | १०,००० |
 सिंगापूर
|
५,६००,००० | ५.०% | २८०,००० |
 थायलंड
|
६५,०६८,१४९ | ०.१% | ६५,००० |
 व्हिएतनाम
|
८५,२६२,३५६ | ०.०७% | ७०,००० |
| एकूण | ५७१,३३७,०७० | १.११८% | ६,३८६,६१४ |
पश्चिम आशिया
संपादन| देश | एकूण लोकसंख्या | हिंदू % | हिंदू लोकसंख्या |
|---|---|---|---|
 आर्मेनिया
|
२,९७५,००० | <०.०१% | <१,००० |
 अझरबैजान
|
१०,०२७,८७४ | <०.०१% | <१,००० |
 इराण
|
८१,८७१,५०० | <०.०१% | २०,००० |
 इराक
|
३९,३३९,७५३ | <०.०१% | <१,००० |
 इस्रायल
|
८,९३०,६८० | ०.१२% | ११,५०० |
 लेबनॉन
|
६,०९३,५०९ | <०.०१% | <१,००० |
 पॅलेस्टाईन राज्य
|
४,८१६,५०३ | <०.०१% | <१,००० |
 सीरिया
|
१८,२८४,४०७ | <०.०१% | <१,००० |
 तुर्की
|
८०,८१०,५२५ | <०.०१% | <१,००० |
| एकूण | २५३,१४९,७५१ | ०.०१८% | ४६,००० |
हे सुद्धा पहा
संपादन- आशियातील धर्म
- आफ्रिकेतील हिंदू धर्म
- देशानुसार हिंदू धर्म
- भारतातील धर्म
संदर्भ
संपादन- ^ "Projected Changes in the Global Hindu Population". Pew Research Center's Religion & Public Life Project (इंग्रजी भाषेत). 2015-04-02. 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Hindus". Pew Research Center's Religion & Public Life Project (इंग्रजी भाषेत). 2012-12-18. 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Will Muslims 'Outnumber' Hindus In India In The Near Future?". Youth Ki Awaaz (इंग्रजी भाषेत). 2020-11-20. 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Table: Religious Composition by Country, in Numbers". Pew Research Center's Religion & Public Life Project (इंग्रजी भाषेत). 2012-12-18. 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ Reyaz, M. (2014-05-30). "[Analysis] Are there any takeaways for Muslims from the Narendra Modi government?". DNA India (इंग्रजी भाषेत). 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Gorkhas to march for restoration of Nepal's Hindu nation status". Hindustan Times (इंग्रजी भाषेत). 2017-08-10. 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Hinduism - The spread of Hinduism in Southeast Asia and the Pacific". Encyclopedia Britannica (इंग्रजी भाषेत). 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ Flood, Gavin D. (1996). An Introduction to Hinduism (इंग्रजी भाषेत). Cambridge University Press. p. 21. ISBN 978-0-521-43878-0.
- ^ Klostermaier 2007.
- ^ Michaels 2004.
- ^ Pillalamarri, Akhilesh. "The Origins of Hindu-Muslim Conflict in South Asia". thediplomat.com (इंग्रजी भाषेत). 2021-06-08 रोजी पाहिले.
- ^ Werner, Karel (2005-08-11). A Popular Dictionary of Hinduism (इंग्रजी भाषेत). Routledge. p. 728. ISBN 978-1-135-79753-9.