तेरेखोल हे उत्तर गोवा जिल्ह्यातल्या पेडणे तालुक्यातील २००.८९ हेक्टर क्षेत्राचे गाव आहे.

  ?तेरेखोल

गोवा • भारत
—  गाव  —
प्रमाणवेळ भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
क्षेत्रफळ
उंची
२.०१ चौ. किमी
• ११.४८२ मी
जवळचे शहर पेडणे
जिल्हा उत्तर गोवा
तालुका/के पेडणे
लोकसंख्या
घनता
लिंग गुणोत्तर
२०५ (2011)
• १०२/किमी
७८२ /
भाषा कोंकणी, मराठी
तेरेखोल किल्ल्यातून दिसणारे दृश्य

भौगोलिक स्थान व लोकसंख्या संपादन

तेरेखोल हे उत्तर गोवा जिल्ह्यातल्या पेडणे तालुक्यातील २००.८९ हेक्टर क्षेत्राचे गाव असून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात ४८ कुटुंबे व एकूण २०५ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर पेडणे २५ किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये ११५ पुरुष आणि ९० स्त्रिया आहेत. ह्या गावाचा जनगणनेतील स्थल निर्देशांक ६२६६३५ [१] आहे.

साक्षरता संपादन

  • एकूण साक्षर लोकसंख्या: १६५
  • साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ९८ (८५.२२%)
  • साक्षर स्त्री लोकसंख्या: ६७ (७४.४४%)

शैक्षणिक सुविधा संपादन

सर्वात जवळील पूर्व-प्राथमिक शाळा, प्राथमिक शाळा, कनिष्ठ माध्यमिक शाळा,अनौपचारिक प्रशिक्षणकेंद्र व माध्यमिक शाळा केरी येथे २ किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील उच्च माध्यमिक शाळा हरमल येथे ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पदवी महाविद्यालय म्हापसा येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अभियांत्रिकी महाविद्यालय बांदोडा येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वैद्यकीय महाविद्यालय बांबोळी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यवस्थापन संस्था पेन्हा-दि फ्रॅन्का येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पॉलिटेक्निक पणजी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यावसायिक प्रशिक्षण शाळा तुयें येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अपंगांसाठी खास शाळा पेन्हा-दि फ्रॅन्का येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

वैद्यकीय सुविधा (शासकीय) संपादन

सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्रसूति व बालकल्याण केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील क्षयरोग उपचार केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील ॲलोपॅथी रुग्णालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पर्यायी औषधोपचार रुग्णालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील दवाखाना १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पशुवैद्यकीय रुग्णालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील कुटुंबकल्याण केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

पिण्याचे पाणी संपादन

गावात शुद्धीकरण केलेल्या नळाच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात न झाकलेल्या विहिरीच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात ट्यूबवेलच्या/बोअरवेलच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात नदी/कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात तलाव/तळे/सरोवर यातील पाण्याचा पुरवठा आहे.

स्वच्छता संपादन

गावात गटारव्यवस्था उपलब्ध नाही. सांडपाणी थेट जलस्रोतांमध्ये सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश नाही. गावात सार्वजनिक स्वच्छता गृह उपलब्ध नाही.

संपर्क व दळणवळण संपादन

गावात पोस्ट व तार ऑफिस उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील पोस्ट व तार ऑफिस ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावाचा पिन कोड ४०३५२४ आहे. गावात दूरध्वनी उपलब्ध आहे. गावात सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र उपलब्ध आहे. गावात मोबाईल फोन सुविधा उपलब्ध आहे. गावात इंटरनेट सुविधा उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील इंटरनेट सुविधा ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात खाजगी कूरियर उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील खाजगी कूरियर १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात शासकीय बस सेवा उपलब्ध आहे. गावात खाजगी बस सेवा उपलब्ध आहे. गावात समुद्र व नदीवरील बोट सेवा उपलब्ध आहे. राष्ट्रीय महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. राज्य महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राज्य महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. जिल्यातील मुख्य रस्ता गावाला जोडलेला आहे.

बाजार व पतव्यवस्था संपादन

गावात एटीएम उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील एटीएम १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात व्यापारी बँक उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील व्यापारी बँक ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात सहकारी बँक उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील सहकारी बँक ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात शेतकी कर्ज संस्था उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील शेतकी कर्ज संस्था १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात स्वयंसहाय्य गट उपलब्ध आहे. गावात रेशन दुकान उपलब्ध आहे. गावात मंडया/कायमचे बाजार उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील मंडया / कायमचे बाजार १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात आठवड्याचा बाजार उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील आठवड्याचा बाजार १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात कृषी उत्पन्न बाजार समिती उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील कृषी उत्पन्न बाजार समिती १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

आरोग्य संपादन

गावात एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. गावात इतर पोषण आहार केंद्र उपलब्ध आहे. गावात आशा स्वयंसेविका उपलब्ध आहे. गावात समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय) उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय) १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात क्रीडांगण उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील क्रीडांगण १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात खेळ / करमणूक केंद्र उपलब्ध आहे. गावात चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात सार्वजनिक ग्रंथालय उपलब्ध आहे. गावात सार्वजनिक वाचनालय उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील सार्वजनिक वाचनालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात वृत्तपत्र पुरवठा उपलब्ध आहे. गावात विधानसभा मतदान केंद्र उपलब्ध आहे. गावात जन्म व मृत्यु नोंदणी केंद्र उपलब्ध आहे.

वीज संपादन

प्रतिदिवस २२ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात व हिवाळ्यात घरगुती वापरासाठी उपलब्ध आहे. प्रतिदिवस ७ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात व हिवाळ्यात शेतीसाठी उपलब्ध आहे. प्रतिदिवस ९ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात व हिवाळ्यात व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे.

जमिनीचा वापर संपादन

तेरेखोल ह्या गावात जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

  • वन: २.४४
  • बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: ८८.२८
  • लागवडीयोग्य पडीक जमीन: १९.३५
  • पिकांखालची जमीन: ९०.८२
  • एकूण कोरडवाहू जमीन: ९०.३५
  • एकूण बागायती जमीन: ०.४७

सिंचन सुविधा संपादन

सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

  • इतर: ०.४७

पर्यटन संपादन

तेरेखोल येथील समुद्रकिनारा अत्यंत रमणीय आहे. येथील तेरेखोल नदीच्या काठावर तेरेखोल ऐतिहासिक किल्ला आहे. येथील नदी व किनारा प्रदूषण विरहित असल्याने येथे मोठया संख्येने पर्यटक येतात. तेरेखोल नदी ही महाराष्ट्र आणि गोवा यांची सरहद्द आहे.[२]

पर्यावरणाच्या समस्या संपादन

  • तेरेखोल नदी विस्तीर्ण व खोल आहे. बेकायदेशीर बेसुमार वाळू उपशामुळे खोली वाढल्याने मगरींचा वावर या भागात वाढला आहे. शेतकरी व मच्छिमार यांच्यात घबराटीचे वातावरण आहे.[३] या भागातील रस्ते व पूल यामुळे धोक्यात आले आहेत.[४]
  • महाराष्ट्र व गोवा या दोन्ही राज्यांतील वाळू माफिया व प्रशासन यांचे संगनमत झाल्याने येथील सामान्य नागरिकांचे हाल होत आहेत. जैवविविधता व पाणी यांचे अस्तित्व पणाला लागले आहे. नदीपात्रातील बेकायदा उत्खनन बंद करावे व निसर्गाला घातक प्रकल्प रोखावेत - अशी मागणी करणारी याचिका तेरेखोल आणि आसपासच्या ग्रामस्थांनी राष्ट्रीय हरित लवादाकडे दाखल केली आहे.[५]
  • वाळू उपसा करण्यासाठी इतर राज्यांतून मोठ्या प्रमाणावर मजूर आणले जात आहेत. त्याच्या तात्पुरत्या झोपडया नंतर अतिक्रमित बांधकामांत परावर्तित होत आहेत. या मजुरांसाठी शौचालये नसल्याने परिसरात दुर्गंधी वाढून बकालपणा वाढत आहे.[६]
  • तेरेखोल गावातील सुमारे १ लाख ७२ हजार चौ.मी. जमीन स्थानिकांना विश्वासात न घेता दिल्ली येथील मेसर्स लीडिंग हॉटेल प्रा. लि. या खासगी विकासकाला हस्तांतरित करण्यात आली आहे. राजकारणी, उद्योजक व प्रशासनाची भ्रष्ट युती या अवैध प्रकल्पाला पुढे रेटून नेत आहे.[७] या जमिनीवर येथील पर्यावरणाचे नुकसान करणारे गोल्फ कोर्स उभारले जाणार आहे. येथील अवैध वृक्षतोड, गुंडगिरीने सपाटीकरण व इतर व्यवहार यामुळे नागरिक प्रचंड संतापले आहेत.[८] त्यांनी हरित लवादात याचिका दाखल केली आहे.[९] परंतु या सर्व विरोधाला डावलून स्वतः मुख्यमंत्री या प्रकल्पाचे हिरिरीने समर्थन करत आहेत.[१०]

उत्पादन संपादन

तेरेखोल ह्या गावी पुढील वस्तूंचे उत्पादन होते ( महत्त्वाच्या उतरत्या अनुक्रमाने): भात, देशी दारू,काजू, मिरची

संदर्भ आणि नोंदी संपादन

  1. ^ http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB.html
  2. ^ "पुन्हा पुन्हा वळती पावले..." साप्ताहिक सकाळ. २४ डिसेंबर, इ.स. २०१२. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)[permanent dead link]
  3. ^ "तेरेखोल नदीपात्रात मगरींचा वावर". लोकमत दैनिक. १० जानेवारी, इ.स. २०१६ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  4. ^ "बेकायदेशीर वाळू उपशामुळे तेरेखोल खाडीवरील पुलांना धोका". सामना दैनिक. १ ऑक्टोबर, इ.स. २०१५ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)[permanent dead link]
  5. ^ "तेरेखोल उत्खनन प्रकरणाची अंतिम सुनावणी मार्चमध्ये". सकाळ दैनिक. २० फेब्रुवारी इ.स. २०१६ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)[permanent dead link]
  6. ^ "तेरेखोल नदीकिनारी बिगर गोमंतकीय". लोकमत दैनिक. १० मार्च, इ.स. २०१६ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  7. ^ "तेरेखोल जमीन विक्रीत महसूल खाते भागीदार - अनेक बड्या धेंडांचाही सहभाग". गोवा दूत दैनिक. ८ मे, इ.स. २०११ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  8. ^ "गोल्फ कोर्स हाकलण्याचा निर्धार". लोकमत दैनिक. ७ जून, इ.स. २०१५ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  9. ^ "तेरेखोल गोल्फ कोर्स विरोधी याचिकेवर आज सुनावणी". तरुण भारत दैनिक. २१ जुलै, इ.स. २०१५ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  10. ^ "तेरेखोल प्रकल्पाचे मुख्यमंत्र्यांकडून समर्थन". तरुण भारत दैनिक. २६ मे, इ.स. २०१५ रोजी पाहिले. |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)[मृत दुवा]