महाराष्ट्र विधानसभा
महाराष्ट्र विधानसभा हे महाराष्ट्र शासनाच्या द्विस्तरीय प्रांतिक विधिमंडळामधील कनिष्ठ सभागृह आहे (महाराष्ट्र विधान परिषद हे वरिष्ठ सभागृह). विधानसभेचे कामकाज मुंबई येथून चालते. विधानसभेची विद्यमान सदस्य संख्या २८८ आहे. महाराष्ट्रात भाजपा शिवसेना राष्ट्रवादी काँग्रेस यांच्या नेतृत्वाखालील सरकार अस्तित्वात आहे.
| महाराष्ट्र विधानसभा | |
|---|---|
 | |
| १५वी महाराष्ट्र विधानसभा | |
| प्रकार | |
| प्रकार | द्विस्तरीय प्रांतिक विधिमंडळ |
| इतिहास | |
| नेते | |
| अध्यक्ष |
राहुल नार्वेकर, (भाजप) २०२२ |
| उपाध्यक्ष |
अण्णा बनसोडे, एनसीपी २०२४ |
| सभागृह नेता |
देवेंद्र फडणवीस(मुख्यमंत्री), (भाजप) २०२४ |
| सभागृह उप-नेते |
[[एकनाथ शिंदे], अजित पवार (उप-मुख्यमंत्री, शिवसेना, [[राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टी|]] २०२४ |
| विरोधी पक्षनेता |
रिक्त, शिवसेना २०२४ |
| उप-विरोधी पक्षनेते |
अमीन पटेल, भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस मार्च २०२५ |
| संरचना | |
| सदस्य | २८८ |
| राजकीय गट |
भाजप (१३२) अपक्ष (२) |
| निवडणूक | |
| मागील निवडणूक | नोव्हेंबर २०२४ |
| बैठक ठिकाण | |
| Vidhan_bhavan_mumbai2.JPG | |
| मुंबई, नागपूर | |
| संकेतस्थळ | |
| महाराष्ट्र विधानसभा संकेतस्थळ | |
| तळटिपा | |
२०१९ च्या महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत कोणाला ही स्पष्ट बहुमत न मिळाल्याने काही काळ महाराष्ट्रात राष्ट्रपती राजवट लागू केली होती. त्यानंतर अगदी छुप्या पद्धतीने मुख्यमंत्री पदी आलेले देवेंद्र फडणवीस यांची महाराष्ट्राचे सर्वात कमी कालावधीचे मुख्यमंत्री म्हणून नोंद झाली व तद्नंतर आश्चर्यकारकरित्या थोड्याच दिवसांत उद्धव बाळासाहेब ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखाली महाविकास आघाडी सत्तेत आली.
- पुढे अडीच वर्षांनंतर जुन २०२२ मध्ये शिवसेना आमदार एकनाथ शिंदे यांनी बंड केले आणि शिवसेना व भाजप यांच्या नेतृत्वाखालील सरकार महाराष्ट्रात स्थापन झाले. एकनाथ शिंदे यांची मुख्यमंत्रीपदी तर देवेंद्र फडणवीस यांची उपमुख्यमंत्री पदी निवड झाली. त्या दोघांचे सरकार २ महिने चालले मग मंत्रीमंडळाच्या विस्तारात शिवसेना-भाजपच्या १०-१० कॅबिनेट मंत्र्यांनी शपथ घेतली.
- ०२ जुलै २०२३ रोजी राष्ट्रवादी काँग्रेसचे विधानसभेचे तत्कालीन विरोधी पक्षनेते अजित पवार यांनी मुख्य प्रतोदासह गटनेत्याविरुद्ध बंड केले. अजित पवार यांच्या नेतृत्वात आमदारांचा एक गट विद्यमान सरकारमध्ये सामील झाला आणि अजित पवार यांची सरकार मधील २रे उपमुख्यमंत्री म्हणून निवड झाली व इतर ९ आमदारांनी कॅबिनेट मंत्रीपदाची शपथ घेतली.
यादी
संपादन| क्रम | निवडणूक वर्ष | सभापती | मुख्यमंत्री | जागा |
|---|---|---|---|---|
| पहिली विधानसभा | इ.स. १९६० | सयाजी सिलम | यशवंतराव चव्हाण (काँग्रेस) | |
| दुसरी विधानसभा | १९६२ | त्र्यंबक शिवराम भारदे | मारोतराव कन्नमवार वसंतराव नाईक (काँग्रेस) |
काँग्रेस: २१५/२६४; शेकाप: १५ |
| तिसरी विधानसभा | १९६७ | त्र्यंबक शिवराम भारदे | वसंतराव नाईक (काँग्रेस) | काँग्रेस: २०३/२७० |
| चौथी विधानसभा | १९७२ | एस.के. वानखेडे बाळासाहेब देसाई |
वसंतराव नाईक (काँग्रेस) शंकरराव चव्हाण (काँग्रेस) वसंतदादा पाटील (काँग्रेस) |
काँग्रेस: २२२; शेकाप: ७ |
| पाचवी विधानसभा | १९७८ | शिवराज पाटील प्राणलाल व्होरा |
वसंतदादा पाटील (काँग्रेस) शरद पवार (बंडखोर काँग्रेस) राष्ट्रपती राजवट |
जनता पक्ष: ९९/२८८; काँग्रेस: ६९; काँग्रेस (आय): ६२ |
| सहावी विधानसभा | १९८० | शरद दिघे | ए.आर. अंतुले (काँग्रेस) बाबासाहेब भोसले (काँग्रेस) वसंतदादा पाटील (काँग्रेस) |
काँग्रेस: १८६/२८८; शरद काँग्रेस: ४७; जनता पक्ष: १७; भाजप: १४ |
| सातवी विधानसभा | १९८५ | शंकरराव जगताप | शिवाजीराव पाटील निलंगेकर (काँग्रेस) शंकरराव चव्हाण (काँग्रेस) शरद पवार (काँग्रेस) |
काँग्रेस: १६१; शरद काँग्रेस: ५४; जनता पक्ष: २०; भाजप: १६ |
| आठवी विधानसभा | १९९० | मधुकरराव चौधरी | शरद पवार (काँग्रेस) सुधाकरराव नाईक (काँग्रेस) शरद पवार (काँग्रेस) |
काँग्रेस: १४१/२८८ शिवसेना + भाजप: ५२+४२ |
| नववी विधानसभा | १९९५ | दत्ताजी नलावडे | मनोहर जोशी नारायण राणे (शिवसेना) |
शिवसेना: ७३ + भाजप: ६५; काँग्रेस: ८०/२८८ |
| दहावी विधानसभा | १९९९ | अरुण गुजराती | विलासराव देशमुख सुशीलकुमार शिंदे (काँग्रेस) |
काँग्रेस: ७५ राष्ट्रवादी: ५८ शिवसेना + भाजप: ६९+५६ |
| अकरावी विधानसभा | २००४ | बाबासाहेब कुपेकर | विलासराव देशमुख अशोक चव्हाण (काँग्रेस) |
काँग्रेस + राष्ट्रवादी: ६९+७१ शिवसेना+भाजप: ६२+५४ |
| बारावी विधानसभा | २००९ | दिलीप वळसे-पाटील | अशोक चव्हाण पृथ्वीराज चव्हाण (काँग्रेस) |
काँग्रेस + राष्ट्रवादी: ८२+६३ शिवसेना+भाजप = ४६+४६ मनसे: १३ |
| तेरावी विधानसभा | २०१४ | हरिभाऊ बागडे | देवेंद्र फडणवीस (भाजप) | भाजप: १२२ शिवसेना: ६३ काँग्रेस: ४२ राष्ट्रवादी: ४१ मनसे ०१ |
| चौदावी विधानसभा | २०१९ |
नाना पटोले (२०१९-२०२१) |
देवेंद्र फडणवीस(भाजप), उद्धव ठाकरे एकनाथ शिंदे(शिवसेना) |
भाजप (१०५) शिवसेना (५५) काँग्रेस (४५) राष्ट्रवादी (५३) मनसे (०१) |
| पंधरावी विधानसभा | २०२४ | ॲड. राहुल नार्वेकर | देवेंद्र फडणवीस (भाजप) | भाजप: १३२ शिवसेना: ५७ राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टी: ४१ शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे): २० काँग्रेस: १६ राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्ष - शरदचंद्र पवार: १० अपक्ष: २ |
बाह्य दुवे
संपादन- महाराष्ट्र विधिमंडळाचे अधिकृत संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)