cristianismo (es); Kristni (is); عِیسٲیَتھ (ks); Kristian (ms); чырыстон дин (os); عيسويت (ps); Bukhristu (ss); عیسائیت (pnb); مسیحیت (ur); Cristianisme (oc); Christianity (gpe); Cristianèsimu (sc); খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম (as); křesťanství (cs); kršćanstvo (bs); ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ (blk); christianisme (fr); kršćanstvo (hr); ख्रिश्चन धर्म (mr); ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମ (or); Cristianismo (frp); хришћанство (sr); Chrëschtentum (lb); kristendom (nb); Hristianlıq (crh); Ísáí (brh); ristâosko (smn); المسيحية (ar); Kristanvponn (gom); cristianismu (ast); cristianisme (ca); Христианлыҡ (ba); Hristianlık (gag); Cristianesim (lmo); krishterim (sq); مسیحیت (fa); Hristianlıq (crh-latn); Kristatali (dag); ქრისტიანობა (ka); キリスト教 (ja); Christianismo (ia); Kiristanci (ha); مسيحيه (arz); Religio Christiana (la); क्रैस्तमतम् (sa); ਇਸਾਈ ਧਰਮ (pa); Crustinnisse (wa); Christianity (en-ca); مسيحية (ary); хрысьціянства (be-tarask); христианлык (tt-cyrl); cristianèsimu (scn); Vukreste (ts); Crestianêximo (lij); Kristendum (stq); Kristian (iba); ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས། (bo); Sekriste (nso); Cristianisimu (co); Cristianoyōtl (nah); Karisten (btm); nasin sewi Kolisu (tok); Kristianismo (bcl); Cristianime (pcd); creștinism (ro); ᥚᥣᥱ ᥔᥣᥱ ᥑᥣ ᥘᥤᥖᥳ ᥕᥣᥢᥱ (tdd); Masiixiyad (so); Христосой шажан (bxr); Крештинизм (mo); Lotu Kristen (tpi); ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮ (tcy); xi'ojda (jbo); ຄິດຕະສາສະໜາ (lo); 기독교 (ko); Kristindómur (fo); kristanismo (eo); Kristen (map-bms); Христиан јаҥ (alt); chrzescëjaństwò (csb); христианство (udm); ईसाई धर्म (anp); Kśesćijaństwo (dsb); קריסטנטום (yi); křesćanstwo (hsb); Kitô giáo (vi); Кераста ди (inh); Chitendero chechiKristu (sn); Christianity (sco); Христийн шашин (mn); kristendom (nn); Ristiusk (vro); ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ (kn); Boklísto (ln); 基督教 (gan); Hesu rape (gn); ߌߛߟߊߞߊ (nqo); ክርስትና (am); христианлык (mhr); Xıristiyaniye (diq); ईसाई धर्म (mai); kristianismo (lad); Kerisiano (sm); Cristianissem (rm); Chrêtchienneté (nrm); Kiristaanummaa (om); គ្រិស្តសាសនា (km); ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ (sat); ܡܫܝܚܝܘܬܐ (arc); Kristianisme (nov); Ххачпарас дин (lbe); Хашпара дин (lez); ẹ̀sìn Krístì (yo); Krit (vo); krščanstvo (sl); Kristiyanismo (tl); chrześcijaństwo (pl); ക്രിസ്തുമതം (ml); christendom (nl); Христианство (sah); cristianismo (gl); 基督教 (zh-hans); krześcijōństwo (szl); Christianity (shn); Christianity (en-gb); Khwikristi (kcg); Kresťanstvo (sk); християнство (uk); mesîhîtî (ku-latn); Christetum (gsw); Masihiylik (uz); Мәсіхшілік (kk); христијанство (mk); Kristndum (bar); ईसाई धर्म (bho); Cristianismu (ext); Cristianismo (cbk-zam); Кристаньчи (myv); ཡེ་ཤུ་ (dz); ईसाई धर्म (awa); UbuKhrestu (zu); Kristen (su); Isai Dharam (hif); 基督教 (lzh); ခရစ်ယာန်ဘာသာ (my); 基督教 (yue); Машаякчылык (ky); Kristiyanismo (krj); Kî-tuk-kau (hak); Kristaniti (bi); Christendom (zea); Christentum (de-ch); Cristnogaeth (cy); քրիստոնեություն (hy); 基督教 (zh); Kristendom (fy); Hristianskoi usko (olo); ክርስትና (ti); ක් රිස්තියානි ආගම (si); Kristiyanismo (rmy); 基督教 (wuu); kristinusko (fi); Whakapono Karaitiana (mi); cristianisme (lfn); Ũkristiano (ki); Agama Kristian (dtp); Christndom (vls); Crishinizmo (rup); ศาสนาคริสต์ (th); hrišćanstvo (sh); хрістіанство (rue); cristianèzemo (vec); Ubukirisitu (rw); Kreschenitii (pih); مسیحی دین (mzn); християнство (bg); христианство (ru); Tamasiḥit (kab); 基督教 (zh-hk); Christianity (en); Kristianisma (mg); kristendom (sv); Kekristenan (id); Ki-tok-kàu (nan); Efefe Kraịst (ig); 基督教 (zh-hant); Gĭ-dók-gáu (cdo); دأرآسونه:مأسییأت (lrc); مەسىھچىلىك (ug); масеҳият (tg); kristen (ace); مسیحیت (skr); Kristianismo (pap); Creestiaght (gv); Geidoekgauq (za); Kristianismu (pam); Kristen (jv); Христианлăх (cv); މަސީހީދީން (dv); Kristyanism (gcr); Kristyanismo (war); Kiyesu (kg); Christendom (nds); Agama Kristen (ban); Nasaaraankore (ff); Хрїстїаньство (cu); kristietība (lv); Kristianidad (ilo); քրիստոնէութիւն (hyw); খ্রিস্টধর্ম (bn); Krɩstiyaniism (kbp); Kërëthänuɔɔi (din); Kristjaneżmu (mt); risttveârr (sms); Kristianiti (jam); Kristosom (tw); Kristanismo (io); Kristen (min); Hristanuskond (vep); Христианлъи (av); مەسیحییەت (ckb); Cristianesimo (nap); ခရေတ်ယာန် (mnw); Χριστιανισμός (el); ⵜⴰⵎⴰⵙⵉⵃⵉⵜ (ⴰⵙⴳⴷ ) (zgh); kristeniezh (br); Krgatsonik (ik); kereszténység (hu); ખ્રિસ્તી ધર્મ (gu); Christendom (af); kristautasun (eu); xristianlıq (az); Kristohanon (hil); مسیحیت (azb); Kristiyanu iñiy (qu); Christentum (de); насаралла (ce); хрысціянства (be); Cristianésim (pms); christendom (nds-nl); Banua niha Keriso (nia); ईसाई धर्म (ne); an Chríostaíocht (ga); Kristiyanismo (ceb); Kiristien (ann); Cristandade (mwl); Cristianisme (ie); נצרות (he); христианлык (tt); Hristiyanlık (tr); Kristeva (avk); క్రైస్తవ మతం (te); kristtalašvuohta (se); Krastendoom (frr); 基督教 (zh-cn); чыристан дин (ady); Christendóm (li); cristianesimo (it); Kristoneth (kw); ақьырсианра (ab); Krisyanis (ht); kristlus (et); Krėkštiuonībė (sgs); mesîhîtî (ku); Kristen (bbc); Чыристэныгъэ (kbd); kristendom (da); ईसाई धर्म (hi); cristianismo (pt); Crīstendōm (ang); கிறித்தவம் (ta); Kerestén (bjn); krikščionybė (lt); Кристозши (mdf); xristianlıq (tt-latn); ქირსიანობა (xmf); Cristianejim (lld); Cristianesim (fur); Ukristo (sw); Crìosdaidheachd (gd); Sekeresete (tn); Cristianismo (an); Христианлыкъ (krc); مەسىھچىلىك (sd); کريستيان (ms-arab); Christianity (mos); Xristionəti (tly); Kiristaaloŋ (dga); kristiyanlîk (crh-ro) religión monoteísta abrahámica (es); religijŏ (szl); Abrahamísk eingyðistrú byggð að miklu á lífi og kenningum Jesú frá Nasaret (is); monotheistic religion founded in the first century (en-gb); религия (bg); tek tanrılı İbrahimî bir din (tr); abrahamitisk religion (sv); монотеїстична світова релігія, заснована в першому столітті, яка стверджує, що Ісус є Сином Божим (uk); tiugungu (mos); 예수 그리스도의 삶과 가르침을 따르는 아브라함계 종교 (ko); Abrahamic ŋmene yoŋ sagediibu (dga); monoteisma Abrahama religio, fondita en la 1-a jarcento, rigardanta Jesuon el Nazareto kiel ian diaĵon (depende de la sekto), kies sankta libro estas la Biblio (bazita de la hebrea Biblio kun suplemento, la t.n. Nova Testamento) (eo); monoteistické náboženství (cs); religion monoteista (pap); একেশ্বরবাদী ইব্রাহিমীয় ধর্ম (bn); religion monothéiste abrahamique fondé sur l'enseignement, la personne et la vie de Jésus-Christ (fr); monoteistička religija s vjerom u Boga (hr); एक अब्राहमिक धर्म (mr); monoteistiska swětowa nabožina (hsb); ଧର୍ମ (or); pammati ti maymaysa a dios ken Abraham a relihion a naibatay kadagiti sursuro ni Hesus (ilo); једнобожачка религија (sr); releegion (sco); monotheistesch Relioun (lb); monoteistisk religion (nn); monoteistisk religion (nb); dünyəvi dinlərdən biri (az); ئایینی یەکەمی جیھان (ckb); Abrahamic monotheistic religion (en); ديانة إبراهيمية وتوحيدية متمحورة في تعاليمها حول يسوع المسيح والكتاب المقدس (ar); relijion (br); ߣߊߡߎ߲ ߡߍ߲ ߛߌ߲߬ߝߏ߲ ߠߎ߬ ߘߍ߲߬ߞߣߍ߬ߦߊ߬ߣߍ߲߬ ߞߏ߫ ߌߛߊ߫ ߦߴߊߟߊ߫ ߘߋ߲ ߠߋ߬ ߘߌ߫ (nqo); monoteista világvallás, amely Jézus életében gyökerezik (hu); I. mendean sortutako abrahamdar erlijio monoteista (eu); grupu de relixones monoteístes que cree que Xesús ye'l Fíu de Dios (ast); одна из мировых религий (ru); монотеистик дин (ba); monotheistische Religion (de); дуьненан динех цхьаъ (ce); адна з сусветных рэлігій (be); دین توحیدی ابراهیمی بر اساس زندگی و آموزه های عیسی ناصری (fa); 信仰耶穌是神的兒子及人類救主的一神教 (zh); monoteistisk religion (da); प्रथम शताब्दीमा स्थापित अदैत्यवाद सम्बन्धि धर्म (ne); イエスを救い主（キリスト、メシア）として信仰する宗教 (ja); דת מונותיאיסטית המבוססת על האמונה שישו מנצרת הוא המשיח הצפוי והתגלמותו של אלוהים (he); дөньякүләм таралган диннәрнең берсе (tt); tôn giáo độc thần khởi nguồn từ Abraham (vi); येसु द्वारा प्रवर्तित एकेश्वरवादी धर्म (hi); বৰ্তমান পৃথিৱীৰ বৃহত্তম ধৰ্ম (as); maailman suurin uskonto (fi); monoteistické náboženstvo, ktorého členovia veria, že Ježiš je syn Boží a spasiteľ sveta (sk); monoteistlik usund, mille keskmeks on Jeesus Kristuse elu ja õpetused (et); Dînê yekxwedayî (ku); நாசரேத்து இயேசுவின் வாழ்வு மற்றும் போதனைகளின் அடிப்படையில் அமைந்த ஆபிரகாமிய ஓரிறைவாத மதம் (ta); religione monoteista (it); Religión mònoteìsta ch'a l'à avûo orìgine da l'ebraixmo into I sécolo. A l'é fondâ in bâze a l'insegnaménto do Gexù Cristo. (lij); monoteistička religija (sh); legliz kretyèn, relijyon fondè sous ansèyman moun nan lavi nou g (ht); tek kudalî bír din (crh-ro); monoteïstyske religy stifte yn de earste ieu (fy); дөньякүләм таралган диннәрнең берсе (tt-cyrl); crefydd undduwiol Abrahamaidd (cy); relijin (pih); monoteistička religija (bs); riliggioni monuteìstica ca vènira a Gesù di Nazaret comu figghiu di Diu fattu omu (scn); religião abraâmica monoteísta (pt); agama Abrahamik monoteistik (id); grup religios monoteist bazat pe învățătura și persoana lui Isus Cristos (ro); siŏh cṳ̄ng ék-sìng-gáu (cdo); monoteistinė religija (lt); abrahamska monoteistična religija, ki temelji na prepričanju, da je Jezus iz Nazareta pričakovani Mesija in utelešenje Boga (sl); dönyäküläm taralğan dinnärneñ berse (tt-latn); relighiľ monotheisticâ tu cari țentru sântu ânvițâturle al Isa Hristo (rup); ယေရှုခရစ်တော်၏ဘဝနှင့်အဆုံးအမတို့ကိုလိုက်နာကျင့်သုံးသည့်ဘာသာ (my); Obi a ɔsom Kristo Yesu na ɔgye no di sɛ ɔbɛwu gyee yɛn nkwa (tw); religia monoteistyczna założona przez Jezusa z Nazaretu (pl); നസ്രത്തിലെ യേശു പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന മിശിഹായും ദൈവത്തിന്റെ അവതാരവുമാണെന്ന വിശ്വാസത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഏകദൈവ മതം (ml); monotheïstische religie (nl); ศาสนาเอกเทวนิยมแบบอับราฮัม (th); religió abrahàmica monoteista (ca); монотеістічна, універзална, історічна і місійна віра (rue); fe abrahamike e bazuar në jetën e Jezusit (sq); relixión abrahámica monoteísta (gl); Abrahamitiese monoteïstiese godsdiens (af); μονοθεϊστική θρησκευτική ομάδα βασιζόμενη στην πίστη στον Ιησού ως Υιό του Θεού (el); адна з сусьветных рэлігіяў (be-tarask) Iglesia cristiana, cristianidad, cristianería, cristianego, religión cristiana, fe cristiana, cristiandad (es); Chřeśćijaństwo (szl); Kristin trú (is); Agama Kristian, Kristianiti, Nasarani, Nasrani, Masihi (ms); чырыстонад, киристон дин, чырыстон, киристон (os); عیسویت (ps); Nasranilik, İsevilik (tr); نصرانیت, عیسائیت, مسیحی مذہب (ur); Christianizmus, Kresťanské náboženstvo, Kresťanská viera (sk); християнська філософія, християнин, християнський (uk); tiugungu (mos); Xristianlik, Xristian dini (uz); Kiristabie, Kirista ŋmennoo (dga); křesťanská víra (cs); hrišćanstvo, kršćanska vjera, kršćanska religija, hrišćanska vjera, hrišćanska religija (bs); Fide Christi, culture chrétienne, système chrétien, phénomène chrétien, christianisme populaire, communauté chrétienne, christiannisme, religion chrétienne, culte de Jésus-Christ, doctrine chrétienne, culte chrétien, christianique, chrétienneté, religion de la croix, christianisme biblique, vie chrétienne (fr); Kršćani, Kršćanska vjera (hr); ख्रिस्ती धर्म (mr); Krikščionybė, Krėkštionībe (sgs); Хришћанин, Хришћана, Kršćanstvo (sr); Kristendomen, Kristen tro, Kristen tid, Kristne, Kristent, Kristen historie, Oldkirken, Kristendommen, Kristelig, De kristne, Kristen (nb); Xristiyan, Xristian kilsəsi, Xristianliq, Xristian, nəsranilik (az); ristâlâšosko (smn); الدين المسيحي, المسيحيه, الديانة المسيحية, مسيحيه, النصرانية (ar); Kristenien, Relijion gristen, Relijion kristen, Kristen (br); ခရစ်ယာန်သာသနာ, ခရစ်ယာန်ဘာသာ (my); Christianity, 基督敎 (yue); Христиан дини (ky); gi+ dug^ gauˋ (hak); cristiandá, fe cristiana, relixón cristiana (ast); Christen (nds); Христианство (ba); Gristnogaeth, Cristionogaeth, Cristnogol, Cristionogion, Cristion (cy); Religion cristianna, Cristianézem (lmo); Críostaithe, Críostaíocht, Críostaí (ga); Քրիստոնյա, Քրիստոնեության (hy); 基督宗教, 基督信仰, 耶教, 主流基督教, 耶穌教 (zh); Kristus-troende, Kristendommen, Kristendommens historie, Kristendomskundskab, Kristentro, Kristelig, Kristne (da); ქრისტიანი, ქრისტიანები (ka); 基督教, 耶蘇教, クリスチャン (ja); Christianismo credal, Localismo (ia); Nasara (ha); المسيحيه, المسيحية, مسيحية (arz); කිතුනු දහම, කිතු දහම, ක්රිස්තියානි ධර්මය, ක්රිස්තියානි (si); Christianismus, Ecclesia Christiana, Christianitas, Christianorum (la); क्रिस्तीय (sa); इसाई, इसाई धर्म, ईसाइयत (hi); kristillisyys, kristikunta, kristillinen (fi); Karaitiana (mi); Christedom, Kristedom, Christendom, Kristendom, Christen (li); கிறித்துவ சமயம், கிறிஸ்தவ சமயம், கிறிஸ்தவம், கிறித்தவ சமயம், கிருத்தவம், கிறிஸ்துவம், கிருத்துவம், கிறீஸ்தவர் (ta); Christendom, Christ'ndom (vls); хрысьціяне (be-tarask); христиан, христиан дине (tt-cyrl); riliggioni cristiana (scn); Creştinism, Creştin, Crișcinu (rup); Kristyanismo (ceb); Кршћанство, Хришћанство, kršćanstvo (sh); Religión crestiànn-a, Fêde crestiànn-a, Gêxe crestiànn-e (lij); Cristianéximo, Cristianesimo, Cristianeximo (vec); ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས, ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ (bo); nasin Kolisu (tok); Ubukirisito, Kristendomu (rw); Christianity (pih); مسیحیت, Messihvar, Messiavar / مسیحا وار (mzn); Християнин, Християнството, Християните, Християнската вяра, Християнски, Източната криза (bg); Creştinism, Creştin, Creştini, Crestinism, Creștinătate, Creștin, Crestin, Creștini, Biserica creștină (ro); Kikristo (kg); Kiristaan, Kiristanka, Kirishtaan, Kiristaanka (so); den kristna tron, kristenheten, kristendomskunskap, kristendomen, kristen lära, kristen, kristne, kristna kyrkan, kristendomens riktningar, kyrkan i västra och östra Europa, kristen tro, kristlig, kristenhet, kristnande, kristna tron, kristna läran (sv); Eféfé Kraịst, Christianity, Éféfé Kraist (ig); дини насронӣ, христианӣ (tg); ✝️ (mul); 기독교 신앙, 야소교, 크리스트교, 예수교, 그리스도교회, 초대교회, 고대교회, 그리스도 교, 그리스도교, 크리스트 교, 초기 기독교, 초대 교회 (ko); kristana doktrino, kristanisma, kristanoj, kristana, kristana kredo (eo); Misa Katóliko (pap); Cristiana, Cristians (an); খৃষ্ট ধর্ম, খৃস্ট ধর্ম, খ্রিষ্টধর্ম, খ্রিস্টান, খ্রিস্টান ধর্ম, খ্রীষ্টধর্ম, খ্রীষ্টান ধর্ম (bn); Nasrani, Agama Kristen (jv); Христианлӑх, Христос тĕнĕ, Христиан тĕнĕ (cv); Christianity (dv); קאטויליש, קריסטיעניטום, קריסטליכע, נוצרי, קריסטן, קריסטיענטום, קריסטיאנעטום, קריסט (yi); křesćanske, křesćanska nabožina, křesćenjo (hsb); Masiihinkore (ff); Kristiānisms, Kristieši, Kristietis, Kristietisms (lv); Christianity, Cristianidad (ilo); Christian, Christianism (sco); Христосын шашин (mn); kristendommen, kristendomen, den kristne religionen, kristen religion, kristen tru, kristentru, kristi tru, kristentrua, kristentrui (nn); ಕ್ರೈಸ್ತ ಮತ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ (kn); Kimokristo, Bokrístu, Bokrísto (ln); Christian faith, Christian (en); Christelik, Christen (af); ਈਸਾਈ, ਇਸਾਈ, ਇਸਾਈ ਦੀਨ, ਈਸਾਈ ਦੀਨ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ (pa); ߌߛߟߊߞߦߊ߫ ߣߊߡߎ߲ (nqo); Cristià, Cristiandat, Fe cristiana, Cristians, Cristiana, Cristianes, Religió cristiana (ca); keresztények, keresztény vallás, keresztény papság, keresztyén (hu); ክርስቲያኖች, ክርስቲያን (am); Cơ-đốc giáo, Ki-tô giáo, Đạo Cơ-đốc, Ky-tô giáo, Christianity, Đạo Ki-tô (vi); giristinotasun, kristau, kristautasuna, kristianismo (eu); Cristianisim (fur); Хрїстова вѣра, Крьстиꙗньство (cu); христианское вероучение, христианский (ru); Kristiyanukuna, Kristiyanismu, Kristiyanu (qu); Christliche Lehre, Christlicher Glaube, Christlich, Christenheit, Christlicher Glauben, Christliche Religion (de); Kristiyanismo, Kristianidad (war); Kristianizmo, Kristyanismo (lad); xriso lijda, xriso (jbo); kristendom (nds-nl); Xristiyanî, Kirîstîyan, Xristiyanetî, File, Xirîstiyanî, Xristiyan, Mesîhtî, Îsewî, Xiristiyantî, Felatî, Mesihî, Mesîhî, Xrîstiyan, Xiristiyan, Xirîstiyan, Fele, Xrîstiyanî, Xristian, Xristîyan, Îsawî, Xiristîyan (ku); Kriss'ndom, Chrissendom, Christ'ndom (zea); Tamasiḥt (kab); Crìosdalachd (gd); Chrêtchian, Chretchiennete, Chrêtchien, Chretchien, Chrêtchiannisme, Chrêtchiann'taie, Chretchianisme, Chrêtchianisme, Christianisme, Chretchiann'taie, Chretchienn'te, Chrêtchienn'té, Chrêtchiannetaé (nrm); Kikristo, Ukristu, Christianity, Mkristo, Wakristo (sw); Kristen, agama Kristen (id); דת הנצרות, נוצרית, נוצרים, האמונה הנוצרית, נצרות משיחית, נוצרי, נוצרות, הכנסייה (he); xristian, xristian dine, христиан, христиан дине (tt); Crestianismo, Cristianismo (mwl); ایین ترسایی, عیسوی, آيين مسيحيت, مسيحيان, آیین ترسایی, ایین مسیحی, آئین مسیحیت, مسیحیان, آیین مسیحیت, ايين مسيحي, ایین مسیحیت, ائین مسیحیت, آيين مسيحي, نصارا, کریستین, نصاری, آيين ترسايي, دین مسیح, نصرانی, ايين ترسايي, دين مسيحيت, ائين مسيحيت, ايين مسيحيت, مسيحيت, آئين مسيحيت, مذاهب مسيحي, دين مسيح, آیین مسیحی, دین مسیحیت (fa); క్రిస్టియన్, క్రైస్తవమతం, క్రైస్తవులు, క్రైస్తవం (te); ܡܫܝܚܝܬܐ, ܟܪܝܣܛܝܢܘܬܐ, ܟܪܣܛܝܢܘܬܐ (arc); Kristianismo, Pangkristiyano, Pang-Kristiyano, Kasaysayan ng Kristiyanismo, Kristyanismo, Cristianismo, Mga Kristiyano, Relihiyon ni Hesus, Relihiyon ni Hesukristo, Christian Living, Pananampalatayang Kristiyano, Kristiyano, Layunin ng kristiyanismo, Kristiyanong, Relihiyon ni Kristo, Kristyano, Christianity, Teolohiyang Kristiyano, Kristohanon, Cristiano, Maagang Kristiyanismo, Ekumenismong Kristiyano (tl); Hristian, Hristianlar (crh-latn); Religjioni Krishter, Feja e Krishterë, Krishterizmi, Kristianizmi, Krishtërimi (sq); Xristian Dini, خىرستىئان دىنىنىڭ, خرىستىئان دىنى (ug); Religione Cristiana, Chiese cristiane, Fede cristiana, Confessioni cristiane (it); хрысьціяне (be); Insara, Kristjani (mt); Kretyente (ht); Ххачпараст, Къанчпарас, Ххачпарас, Къанчпараст, Ххачпараст дин (lbe); Христианство, Христиан (krc); Христианвал, Хашпарвал, Хашпаравал (lez); ქრისტიანობა (xmf); Rilidjon crustinne, Crustins, Crustinisse, Crustin (wa); ẹ̀sin Igbagbo, ẹ̀sìn Kristi, Christianity (yo); คริสต์ศาสนา, คริสตศาสนา, คริสต์, พระคริสตศาสนา (th); cristandade, fé cristã, akum, religião cristã, cristantade, cristão, cristã (pt); Crīstendōme, Cristendōm (ang); ristiusk (et); Kristen (bjn); Krikščionybės istorija, Krikščionys (lt); krščanska vera, krščanska religija (sl); xristian, xristian dine (tt-latn); Gristndum, Christntum, Christndum, Christentum (bar); İsewitiye, Xıristiyaney, Xıristiyan (diq); Kinilisyano (tw); Chrześcijanizm, Chrześcijanie, Chrześcijanin, Chrystianizm (pl); ക്രൈസ്തവർ, ക്രിസ്തു മതം, കൃസ്തുമതം, Christianity, ക്രിസ്ത്യൻ, ക്രിസ്ത്യൻ മതം, ക്രൈസ്തവം (ml); Christelijk geloof, Christelijke leer, Christelijke geloof, Christelijk, Cristendom (nl); risttalašvuohta (se); Христианизм (sah); Cristianesimu, Religione Cristiana (sc); Христиан діні, Христиандық (kk); cristiandade, cristián, cristiá, relixión cristiá (gl); Kristyon, Kristonyon (kw); Χριστιανοί, Χριστιανική πίστη, Χριστιανός (el); ئایینی گاور, خاچپەرستی, ئایینی مەسیحییەت, دینی مەسیحییەت, ئایینی مەسیحی, کریستیانی, مەسیحیەت (ckb)
ख्रिस्ती धर्म किंवा ख्रिश्चन धर्म (इंग्रजी भाषा:-Christianity (/krɪstʃiˈænɪti/)) हा येशूच्या जीवनावर आणि शिकवणींवर आधारित अब्राहमिक एकेश्वरवादी धर्म आहे. सुमारे २.४ अब्ज अनुयायांसह हा जगातील सर्वात मोठा आणि सर्वात व्यापक धर्म आहे, ज्यात जगातील लोकसंख्येच्या सुमारे ३१.२% आहेत.[१] त्याचे अनुयायी, ख्रिश्चन वा ख्रिस्ती म्हणून ओळखले जातात. हा धर्म १५७ देश आणि प्रदेशांमध्ये बहुसंख्य आहे.
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शनहा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
ख्रिश्चनांचा असा विश्वास आहे की येशू हा देवाचा पुत्र आहे, ज्याच्या मसिहा म्हणून येण्याची भविष्यवाणी हिब्रू बायबलमध्ये करण्यात आली होती (ख्रिश्चन धर्मात जुना करार म्हणतात) आणि नवीन करारामध्ये कालबद्ध आहे.
ख्रिस्ती धर्म त्याच्या पाश्चात्य आणि पूर्वेकडील शाखांमध्ये सांस्कृतिकदृष्ट्या वैविध्यपूर्ण आहे, आणि सैद्धांतिकदृष्ट्या वैविध्यपूर्ण आहे आणि तारणाचे स्वरूप, ecclesiology, ordination आणि Christology. विविध ख्रिश्चन संप्रदायांचे पंथ सामान्यतः येशूला देवाचा पुत्र म्हणून समान मानतात - लोगोने अवतार घेतला - ज्याने सेवा केली, दुःख सहन केले आणि वधस्तंभावर मरण पावले, परंतु मानवजातीच्या तारणासाठी मेलेल्यांतून उठला; आणि गॉस्पेल म्हणून संदर्भित, ज्याचा अर्थ "चांगली बातमी" आहे. मॅथ्यू, मार्क, ल्यूक आणि जॉनच्या चार प्रामाणिक शुभवर्तमानांमध्ये येशूच्या जीवनाचे आणि शिकवणींचे वर्णन आहे, जुन्या करारासह गॉस्पेलची आदरणीय पार्श्वभूमी आहे.[२]
हा लोकसंख्येच्या दृष्टीने जगातील सर्वात मोठा धर्म असून त्याला जवळजवळ दोन हजार वर्षांचा इतिहास आहे. जवळपास २.६ अब्ज लोक ख्रिस्ती धर्माचे पालन करतात. पॅलेस्टाईन (सध्याचा इस्रायल देश) येथील बेथलहेम येथे ख्रिस्ती धर्माचा प्रारंभ झाला. येशू ख्रिस्त हा या धर्माचा संस्थापक मानला जातो. ख्रिस्तपूर्व ४ ते ६ च्या दरम्यान येशूचा जन्म बेथलेहम या गावी झाला. ख्रिस्ती शकारंभी बलाढ्य रोमन साम्राज्य अटलांटिक महासागरापासून तुर्कस्तान पर्यंत व जर्मन समुद्रापासून सहारा वाळवंटापर्यंत पर्यंत पसरले होते. पॅलेस्टाईन हा या रोमन साम्राज्यातील एक सुभा होता. योग्य वेळ आली तेव्हा गालील प्रांतातील बेथलेहम या गावी येशूचा जन्म झाला. त्या वेळी पॅलेस्टाईन देशावर रोमन सत्ता अधिकार गाजवीत होती. सम्राट ऑगस्टस हा या साम्राज्याचा सम्राट होता. त्याने गालील प्रांताचा मांडलिक राजा म्हणून हेरोद राजाला नेमले होते. याच्याच अमदानीत येशूचा जन्म झाला. ख्रिश्चन धर्माची स्थापना येशू ख्रिस्त यांनी केली हा धर्म जगभर पसरलेला आहे येशू ख्रिस्तांच्या बारा शिष्यांपैकी एक असणारे सेंट थॉमस हे इसवी सनाच्या पहिल्या शतकात भारतातील केरळमध्ये आले. त्यांनी थ्रिसुर जिल्ह्यातील पलयेर येथे इसवी सन ५२ मध्ये चर्चची स्थापना केली. ख्रिश्चन धर्माच्या शिकवणीनुसार नुसार देव एकच आहे. तो सर्वांचा प्रेमळ पिता आहे आणि सर्वशक्तीमान आहे येशू ख्रिस्त हे देवाचे पुत्र असून मानव जातीच्या उद्धारासाठी पृथ्वीवर आलेले होते. असे मानले जाते आपण सारे एकमेकांचे बंधू भगिनी आहोत आपण सर्वांवर प्रेम केले पाहिजे अगदी शत्रूवर देखील चुकलेल्यांना क्षमा केली पाहिजे असे ख्रिश्चन धर्म सांगितले आहे. बायबल हा ख्रिश्चन धर्माचा पवित्र धर्मग्रंथ आहे ख्रिश्चन लोकांच्या प्रार्थनाच स्थळाला चर्च असे म्हणतात.
येशू (मूळ हिब्रू शब्द यहोशवा - यहोवा माझे तारण आहे) या हिब्रू नावाचा अर्थ तारणारा असा आहे. तर ख्रिस्त हा शब्द ख्रिस्तोस या ग्रीक शब्दापासून बनला आहे. त्याचा अर्थ अभिषिक्त केलेला असा होतो. ख्रिस्तोस हा शब्द मसीहा (म्हणजे तारणारा) या हिब्रू शब्दाचे ग्रीक भाषेतील रूपांतर आहे. येशू धर्माने यहुदी होता. वयाच्या २७ व्या वर्षी त्याने आपल्या शिकवणुकीला प्रारंभ केला. जवळपास तीन वर्ष त्याने आपली शिकवण संपूर्ण गालील प्रांतात व आजूबाजूच्या परिसरात प्रसारित केली. त्याने बारा प्रेषितांची निवड करून त्यांना आपले कार्य पुढे चालविण्यास प्रोत्साहन दिले. यहुदी धर्मानुसार (जुना करार) पापी मानवाच्या तारणासाठी परमेश्वराने तारणारा (मूळ हिब्रू शब्द मसीहा) पाठविण्याचे अभिवचन दिले होते. जुन्या करारात या मसीहाबद्दल अनेक भविष्ये वर्तविली गेली होती. येशू हाच तारणारा (मसीहा) आहे अशी ख्रिस्ताच्या शिष्यांची खात्री झाली होती. वयाच्या ३३ व्या वर्षी यहुदी धर्माधिकाऱ्यांनी त्याच्यावर धर्मद्रोहाचा व राष्ट्रद्रोहाचा आरोप करून तत्कालीन रोमन सत्ताधीशांच्या करवी त्याला क्रुसावर खिळवून ठार केले. परंतु मरणानंतर तिसऱ्या दिवशी तो पुन्हा जिवंत झाला. त्याने आपल्या अनेक प्रेषितांना दर्शने दिली. व त्याची शिकवण जगभर प्रसारित करण्याची आज्ञा दिली. त्यांनंतर तो स्वर्गात गेला. असा ख्रिस्ती धर्मीयांचा विश्वास आहे. त्याच्या आज्ञेनुसार त्याच्या प्रेषितांनी ख्रिस्ती धर्माचा जगभर प्रसार केला. बायबल (जुना व नवा करार) हा ख्रिस्ती धर्माचा धर्मग्रंथ आहे. ख्रिश्चन धर्म हा लोकसंख्येच्या बाबतीत सगळ्यात मोठा धार्मिक समुदाय आहे. ख्रिस्ती धर्मात तीन मुख्य पंथ आहेत. १. कॅथोलिक, २ ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स, ३. प्रोटेस्टंट पंथ. या पंथांतही (विशेषतः प्रोटेस्टंट पंथात) प्रेस्बिटेरियन, कॅल्व्हिनिस्ट आदी अनेक उपपंथ आढळतात. आज जगभरामध्ये ख्रिस्ती धर्मीय लोकांची संख्या खूप मोठी आहे स्वातंत्र्यपूर्व काळामध्ये भारतातही ख्रिश्चन मिशनरी यांनी मोठ्या प्रमाणात या धर्माचा प्रसार आणि प्रचार भारतामध्ये केला त्यातून भारतामध्ये हा धर्म मोठ्या प्रमाणात वाढला आज भारतामध्ये ख्रिस्ती धर्मीय लोकांची संख्या ही विशेष आहे मानवता धर्माची शिकवण याही धर्मामध्ये दिली जाते [ संदर्भ हवा ]
ख्रिस्ती धर्मपंथ : ख्रिस्ती धर्मात मुखत्वे तीन धर्मपंथ आढळून येतात. १. रोमन कॅथोलिक २. ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स,३. प्रोटेस्टंट पंथ. रोमन कॅथोलिक पंथ हा धर्मातील कर्मठ परंपराचे जतन करतो. रोमन कॅथोलिक पंथ रोमच्या पोपची धार्मिक सत्ता मान्य करते. हा ख्रिस्ती धर्मातील सुधारणावादी विचारांचे समर्थन करतो. रोमन कॅथोलिक पंथ आणि ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स पंथ यांच्याशिकवणुकीत व विचारात विशेष फरक नाही. फक्त ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स पंथ हा रोमच्या पोपची सत्ता मान्य करीत नाही तर त्याऐवजी कॉनस्तंटटीनोपलची सत्ता सर्वोच्च मानतात. या पंथांच्या धार्मिक श्रद्धा, धार्मिक विधी या बाबतीत बरीच मतभिन्नता असली तरी येशू ख्रिस्ताबाबत असलेले तीन घटक सर्वांनाच मान्य आहेत. ते तीन घटक खालीलप्रमाणे :
१. ख्रिस्ताचा जीवन वृत्तांत : येशू ख्रिस्ताच्या जीवन व कार्यासंबंधी सर्वे घटनांचे संकलन करणारे वृत्तांत (चार शुभवर्तमाने - Four Gospels)
२. धर्मसिद्धान्त : येशु ख्रिस्त ही एकमेव अद्वितीय व्यक्ती व परमेश्वराचा पुत्र असून त्याच्या द्वारेच मानवाला तारणप्राप्ती होऊ शकते. तो देव व मानव यांच्यातील एकमेव मध्यस्थ आहे.
३. मानवी जीवन : परमेश्वराबद्दल व आपल्या सहकाऱ्याबद्दल प्रेम बाळगून जीवन व्यतीत करण्याचा ख्रिस्ती मनुष्य प्रयत्न करतो, म्हणजेच ख्रिस्ताच्या आदर्श जीवनाप्रमाणे आपले जीवन व्यतीत करण्याचा ख्रिस्ती व्यक्ती प्रयत्न करते.[ संदर्भ हवा ]
विकिपीडिया
