आयझॅक न्यूटन

भौतिकशास्त्रज्ञ, गणितज्ञ व तत्त्वज्ञ


सर आयझॅक न्यूटन (एफ.आर.एस्.) (२५ डिसेंबर १६४२ - २० मार्च १७२७) हे एक इंग्रज भौतिकशास्त्रज्ञ, गणितज्ञतत्त्वज्ञ होते. न्यूटन ने एकहाती परिकलनाचा (कॅल्क्युलस ) शोध लावला . बालपण सर आयझॅक न्यूटन डिसेंबर २५, इ.स. १६४२ रोजी इंग्लंडमधील लिंकनशायर काउंटीच्या वूलस्थॉर्प या गावात जन्मले. आयझॅक न्यूटनचे वडील वारल्यानंतर त्यांच्या आईने दुसरे लग्न केल्यामुळे आयझॅक त्याच्या आजीजवळ राहिले.
वयाच्या १२ वर्षांपर्यंत आयझॅक जेमतेम दोन वर्षे शाळेत होते. त्यांना गणिताची आवड उत्पन्न होऊ लागली होती. तेवढ्यात त्यांचे सावत्र वडील स्मिथ वारले. आपल्या लहान बाळाला घेऊन आयझॅकची आई हाना, लिंकनशायरला परत आली. तिने आयझॅकला शाळेतून काढून शेताच्या कामाला लावले. एक दिवस दुपारी आयझॅक दमूनभागून झाडाच्या सावलीत बसले होते. मंद वारा वाहत होता. आयझॅकची तीक्ष्ण बुद्धी त्यांना स्वस्थ बसू देत नव्हती. आयझॅकना वाटले, आपण वाऱ्याचा वेग मोजावा. त्यांच्याजवळ वेग मोजायला काही साधन नव्हते. आयझॅकने एकदा वाऱ्याच्या दिशेने उडी मारली. जिथे उडी पडली तिथे एक दगड ठेवला. मग जरा वेळाने वाऱ्याच्या उलट दिशेने उडी मारली व त्या उडीच्या जागी दगड ठेवला. या दोन दगडांतील अंतर एका दोरीच्या साह्याने आयझॅक मोजत असताना त्यांचे मामा, विल्यम आयस्कॉफ शेतावर आले. विल्यम आयस्कॉफ केंब्रिजमध्ये ट्रिनिटी कॉलेजमध्ये व्यवस्थापक होते. त्यांनी विचारले, "हे तू काय करतोस?" आयझॅक म्हणाले, "मी वाऱ्याचा वेग मोजतो आहे". या उत्तराने मामा अवाक झाले. त्यांना आयझॅकची तीव्र असामान्य बुद्धी कळली. घरी जाऊन त्यांनी हानाला आयझॅकला शाळेत घालायला सांगितले. १६६१ मध्ये आयझॅक ट्रिनिटी कॉलेजमध्ये दाखल झाले. त्यांचा गुरुत्वाकर्षणाचा सिद्धांत व त्याची गणितीय परिभाषा ही सर्वश्रुत आहे . १६६८ मध्ये त्यांनी ६ इंच लांब व एक इंच रुंद असलेली दुर्बीण तयार केली. आजही लंडन म्युझियममध्ये ही दुर्बीण आहे. [ संदर्भ हवा ]

सर आयझॅक न्यूटन

गॉडफ्री नेलर याने इ.स. १६८९ मध्ये रंगविलेले न्यूटनचे व्यक्तिचित्र
पूर्ण नावआयझॅक न्यूटन
जन्म डिसेंबर २५, इ.स. १६४२
वूल्सथॉर्प-बाय-कोल्स्टरवर्थ, लिंकनशायर, इंग्लंड
मृत्यू मार्च २०, इ.स. १७२७
केन्सिंग्टन, लंडन, इंग्लंड
निवासस्थान इंग्लंड
नागरिकत्व ब्रिटिश
राष्ट्रीयत्व इंग्लिश
धर्म ख्रिश्चन
कार्यक्षेत्र भौतिकशास्त्रज्ञ, गणितज्ञ, खगोलशास्त्रज्ञ
कार्यसंस्था केंब्रिज विद्यापीठ
प्रशिक्षण ट्रिनिटी कॉलेज, केंब्रिज विद्यापीठ
ख्याती गुरुत्वाकर्षण,
न्यूटनचे यामिक (न्यूटोनियन मेकॅनिक्स),
कॅल्क्युलस,
प्रकाशविज्ञान (ऑप्टिक्स)
आई हन्ना आयास्कॉफ

कार्य

संपादन

या रॉयल सोसायटीचे पत्रव्यवहार व्यवस्थापित करण्यासाठी नियुक्त करण्यात, आणि कोण रॉयल सोसायटीचे व्यवहार करण्यासाठी न्यूटन पासून योगदान बाहेर काढणे हेतू एक पत्रव्यवहार उघडण्यात आले होते Hooke सह 1679-80 मध्ये अक्षरे थोडक्यात विनिमय करून उत्तेजित मागे गेले. मध्ये न्यूटन reawakening व्याज खगोलशास्त्रीय वस्तू, त्याला योहान Flamsteed पत्रव्यवहार ज्या 1680-1681च्या हिवाळ्यात, एक धूमकेतू देखावा आणखी प्रेरणा प्राप्त झाली आहे. हुकयांच्या सह एक्सचेंज केल्यानंतर, न्यूटन ग्रहांच्या orbitsच्या कक्षेत फॉर्म परिणाम होईल अशी पुरावा बाहेर काम त्रिज्या वेक्टर चौरस व्यस्त प्रमाणात केंद्राकडे जाणारी शक्ती (- इतिहास आणि डी मागितले corporum मध्ये gyrum न्यूटनचा वैश्विक गुरुत्वाकर्षणाचा नियम पहा). न्यूटन एडमंड हॅले आणि डे मागितले corporum मध्ये gyrum मध्ये ते रॉयल सोसायटीचे डिसेंबर १६८४.रॉयल सोसायटी नोंदणी पुस्तक कॉपी होते जे नऊ पत्रके वर लिहिलेल्या मुलूख करण्यासाठी त्याच्या परिणाम कळवली हा मुलूख न्यूटन विकसित मध्यवर्ती भाग समाविष्ट आणि प्रिन्सिपिया तयार करण्यात आली.
[ संदर्भ हवा ]

प्रिन्सिपिया एडमंड हॅले प्रोत्साहन आणि आर्थिक मदतीने इ.स. 1687 5 जुलै रोजी प्रकाशित झाले. हे काम, न्यूटन गती तीन सार्वत्रिक नियम नमूद केले आहे. हे दोन्ही कायदे कोणत्याही ऑब्जेक्ट संबंध, सैन्याने शास्त्रीय रचना पाया आर्थिक अडचणीत आलेल्या व्यवसायातील, आणि परिणामी गती यावर अभिनय वर्णन. ते लवकरच मागे गेले राहील. तो गुरुत्वाकर्षण म्हणून ओळखले होते, की परिणाम लॅटिन शब्द gravitas (वजन) वापरले, आणि वैश्विक गुरुत्वाकर्षणाचा कायदा व्याख्या.
त्याच काम, न्यूटन, 'पहिला आणि शेवटचा प्रमाण वापरून भौमितिक विश्लेषण खडा सारखी पद्धत सादर हवेत आवाज गती (बॉयल नियम आधारित) प्रथम विश्लेषणात्मक निर्धार दिला, पृथ्वीच्या spheroidal आकृती oblateness अनुमानित पृथ्वीवरील oblateness वर चंद्र गुरुत्वाकर्षणाचा आकर्षण एक परिणाम म्हणून equinoxesच्या विषुचलन या अहवालात, चंद्र मोशन मध्ये अनियमितता गुरुत्वाकर्षणावर अभ्यास सुरू धूमकेतूच्या orbits, आणि बरेच काही निश्चित एक सिद्धांत प्रदान.
न्यूटन गणिती अर्ज 8 खंड प्रकाशित कोण टॉम Whiteside (1932-2008), मते, तो न्यूटन पुढील 200 वर्षे गणित विकास बाहेर मॅप, आणि Euler आणि इतर मुख्यत्वे त्याच्या योजना चालते असे म्हणतात की, अतिशयोक्ती आहे. पृथ्वीवरून आकाशाच्या दिशेने भिरकावल्या गेलेल्या वस्तूचा वेग वाढवत जाऊन दर सेकंदाला ११.२ किलोमीटर केला असता तर ती वस्तू पृथ्वीपासून दूरच जात राहील आणि ती कधीच परत येणार नाही, असा निष्कर्ष न्यूटनने काढला होता. [ संदर्भ हवा ]

न्यूटन ह्यांचे गतिविषयक नियम

संपादन

पहिला नियम

संपादन

newtons first law कुठल्याही शरीरावर बाह्य अस्थिर बल जोपर्यंत क्रिया करत नाही तोपर्यंत ते शरीर एक सरळ रेषा किंवा समान गतीत कार्यरत राहते. ह्याला जडत्वाचा नियमही म्हणतात.

दुसरा नियम

संपादन

Newton SECOND law संवेगाचे परिवर्तनाचा दर हा प्रयुक्तबदलाशी समानुपती असून संवेगाचे परिवर्तन बलाच्या दिशेने होतो.
F=ma

तिसरा नियम

संपादन

प्रत्येक क्रियेला समान , विरुद्ध व समकालीन प्रतिक्रिया असते .

 
आयझॅक न्यूटन यांची सही

गुरुत्वाकषणाचा शोध सर आयझॅक न्यूटन यांनी 17वया शतकात लावला पृथ्वीचे गुरुत्वीय बल हे नेहमी वर जाणाऱ्या वस्तू चया च्या विरुद्ध दिशेने असते त्यामुळे वर फेकलेल्या वस्तूची गती कमी कमी होत जाते व शेवटी ती शुन्य होते. मग ती वस्तु आणखी.वर न जाता खाली पडायला लागते.खाली पडताना तिच्या. गतीत गुरुत्वीय बलामुळेच सतत वाढ होत जाते.

मृत्यू

संपादन

सर आयझॅक न्यूटन यांचे मार्च २०, इ.स. १७२७ रोजी निधन झाले.

 
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: