बिंदुसार

(सम्राट बिंदुसार या पानावरून पुनर्निर्देशित)


सम्राट बिंदुसार मौर्य वंशाचे द्वितीय सम्राट होते. हे मौर्य साम्राज्याचे संस्थापक सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य यांचे पुत्र व चक्रवर्ती सम्राट अशोकांचे वडील होते. मौर्य साम्राज्याचे सम्राट झाल्यानंतर त्यांनी अनेक मोहिमा आखून मौर्य साम्राज्याच्या सीमा वाढवल्या. सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य आणि दुर्धराचा मुलगा बिंदुसार यांना जहागीरमध्ये प्रचंड राज्य मिळाले. त्याने दक्षिण भारतापर्यंत राज्याचा विस्तार केला. चाणक्य त्यांच्या कार्यकाळात पंतप्रधान राहिले. बिंदुसाराच्या राजवटीत तक्षशिलेच्या लोकांनी दोनदा उठाव केला. बिंदुसाराचा मोठा मुलगा सुशिमल याच्या चुकीच्या कारभारामुळे पहिल्यांदाच उठाव झाला. दुसऱ्या बंडाचे कारण माहीत नाही पण बिंदुसाराचा मुलगा अशोक याने ते दडपले होते. बिंदुसाराचा मृत्यू BCE 273 मध्ये झाला (काही तथ्ये BCE 268 ला सूचित करतात). बिंदुसाराला 'वडिलांचा मुलगा आणि मुलाचा पिता' म्हणून ओळखले जाते कारण तो प्रसिद्ध मौर्य सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य यांचा मुलगा आणि सम्राट अशोकचा पिता होता.

सम्राट बिंदुसार मौर्य
सम्राट
अधिकारकाळ इ.स.पू. २९७ - इ.स.पू. २७३
राज्याभिषेक इ.स.पू. २९७
राजधानी पाटलीपुत्र
पूर्ण नाव बिंदुसार मौर्य
जन्म इ.स.पू. ३२०
पाटलीपुत्र, बिहार
मृत्यू इ.स.पू. २७३
पाटलीपुत्र, बिहार
पूर्वाधिकारी सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य
उत्तराधिकारी सम्राट अशोक
वडील सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य
आई महाराणी दुर्धरा
पत्नी चारूमित्रा,
सुभद्रांगी (राणी धर्मा),
एकूण १६ पत्नी
संतती सुशीम,
सम्राट अशोक,
विताशोक
राजघराणे मौर्य वंश

चित्रदालन संपादन

संदर्भ संपादन