जिलेबी किंवा जिलबी (अनेकवचन: जिलेब्या, जिलब्या; अरबी: زلابية , झलाबिया; उर्दू: جلیبی ; नेपाळी: जिल्फी/जेरी ; पंजाबी: ਜਲੇਬੀ ; पश्तो: جليبي ; फारसी: زولبیا , झुल्बिया; बंगाली: জিলাপী जिलापी; मल्याळम: ജിലേബി ; सिंधी: جلیبی ; सिंहला: පැණි වළලු ; हिंदी: जलेबी ; ) हा इराण, तसेच भारतीय उपखंडातील भारत, पाकिस्तान, श्रीलंका, बांग्लादेश इत्यादी देशांमध्ये प्रचलित असलेला मिठाईवर्गीय खाद्यपदार्थ आहे. डाळीचे (बेसनाचे) किंवा गव्हाचे आंबवलेले पीठ गोलगोल वेटोळ्यांसारख्या आकारात तेलात सोडून, तळून घेऊन व नंतर साखरेच्या पाकात बुडवून जिलब्या बनवल्या जातात.[१] जिलेबी, ज्याला झुलबिया आणि झलाबिया म्हणून ओळखले जाते, हे एक भारतीय गोड आणि लोकप्रिय अन्न आहे जे संपूर्ण दक्षिण आशिया आणि मध्य पूर्वमध्ये आढळते.[२] हे खोल फ्राईंग मैदा पीठ (साध्या पीठ किंवा सर्व हेतू पीठ) पिठात  गोलाकार आकारात तयार केले जाते, जे नंतर साखर पाकामध्ये भिजवले जाते. ते विशेषतः भारतीय उपखंड आणि इराणमध्ये लोकप्रिय आहेत.

जिलेबी

जिलब्या गरमागरम असताना किंवा निवल्यानंतर, अश्या दोन्ही अवस्थांमध्ये खाल्ल्या जातात. काहीसा चिवटसर, परंतु काही अंशी कुरकुरीत असा संमिश्र पोत असलेल्या या पदार्थास हाताच्या पंजाएवढ्या विस्ताराच्या अनेक वळ्या किंवा वेटोळी असतात. तेलात तळल्यावर पिठाचा रंग तांबूस-केशरी होतो. या वेटोळ्यांच्या बाह्यावरणावर साखरपाकाचा थर असतो. पदार्थाचा वास व स्वाद खुलवायला या साखरपाकात काही वेळा गुलाबपाणी, केवड्याचा सुगंध, तसेच लिंबाचा रस यांसारखे अन्य घटकपदार्थ मिसळले जाऊ शकतात.

लहान जिलाबी मिळते. जिलबी मठ्ठा बरोबर पण खातात. महाराष्ट्रात खूप ठिकाणी २६ जानेवारी व १५ ऑगस्टला जिलेबी आणि पापडी खातात.

चित्रदालन संपादन

 
विकिमीडिया कॉमन्सवर संबंधित संचिका आहेत

संदर्भ संपादन

  1. ^ "रेसिपी: Kesari-jalebi Recipe in Hindi | Kesari-jalebi Banane Ki Vidhi". NDTV Food (हिंदी भाषेत). 2021-07-26 रोजी पाहिले.
  2. ^ Miśra, Gaṅgā Śaṅkara (1969). Manana-manoranjjana (हिंदी भाषेत). Jñānamaṇḍala.