२००४ हिंदी महासागर भूकंप व त्सुनामी
(इ.स. २००४ हिंदी महासागर भूकंप व त्सुनामी या पानावरून पुनर्निर्देशित)
इ.स. २००४ हिंदी महासागर भूकंप व त्सुनामी हा रविवार, २६ डिसेंबर इ.स. २००४ रोजी ००:५८:५३ यूटीसी वाजता (०६:२८:५३ वाजता भारतीय प्रमाणवेळेनुसार) एक समुद्राखालील भूकंप होता. रिश्टर स्केलवर Mw 9.1–9.3 इतक्या रिस्टर स्केल इतका मोजल्या गेलेल्या ह्या भूकंपाचे केंद्र इंडोनेशिया देशाच्या सुमात्रा बेटाच्या पश्चिमेकडे हिंदी महासागरामध्ये होते. भूकंपमापन यंत्रावर मोजला गेलेला आजवरचा हा जगामधील तिसऱ्या क्रमांकाचा मोठा भूकंप आहे. ह्या भूकंपानंतर उसळलेल्या त्सुनामीमुळे इंडोनेशिया, श्री लंका, भारत व थायलंडसह १४ देशांमधील २.३ लाख लोक मृत्युमुखी पडले. जगामधील सर्वात प्रलयंकारी नैसर्गिक संकटांमध्ये ह्या भूकंपाचा समावेश होतो.
जीवितहानी व वित्तहानी
संपादनभूकंपाने निर्माण झालेल्या त्सुनामीच्या लाटांमुळे आग्नेय आशिया, दक्षिण आशिया व पूर्व आफ्रिका प्रदेशांमधील १४ देशांमध्ये जीवितहानी तर १५ देशांमध्ये वित्तहानी झाली.
| देश | नक्की मृत्यू | अंदाज1 | जखमी | बेपत्ता | निर्वासित |
|---|---|---|---|---|---|
 इंडोनेशिया
|
130,736 | 167,799 | n/a | 37,063 | 500,000+[१] |
 श्रीलंका2
|
35,322[२] | 35,322 | 21,411[२] | n/a | 516,150[२] |
 भारत
|
12,405 | 18,045 | n/a | 5,640 | 647,599 |
 थायलंड
|
5,3953 | 8,212 | 8,457[३] | 2,817 | 7,000 |
 सोमालिया
|
78 | 289[४] | n/a | n/a | 5,000[५] |
 म्यानमार
|
61 | 400–600 | 45 | 200[६] | 3,200 |
 मालदीव
|
82 | 108[७] | n/a | 26 | 15,000+ |
 मलेशिया
|
68[८] | 75 | 299[९] | 6 | n/a |
 टांझानिया
|
10[१०] | 13 | n/a | n/a | n/a |
 सेशेल्स
|
3[११] | 3 | 57[११] | n/a | 200[१२] |
 बांगलादेश
|
2 | 2 | n/a | n/a | n/a |
 दक्षिण आफ्रिका
|
24[१३] | 2 | n/a | n/a | n/a |
 यमनचे प्रजासत्ताक
|
2[१४] | 2 | n/a | n/a | n/a |
 केन्या
|
1 | 1 | 2 | n/a | n/a |
 मादागास्कर
|
n/a | n/a | n/a | n/a | 1,000+[१५] |
| एकूण | ~184,167 | ~230,273 | ~125,000 | ~45,752 | ~1.69 दशलक्ष |
उदिष्टे
संपादन- ^ Meisl, C.S. (2006). "Housing Reconstruction in Northern Sumatra after the December 2004 Great Sumatra Earthquake and Tsunami". Earthquake Spectra. 22: S777. doi:10.1193/1.2201668. 2012-07-20 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 26 June 2011 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (सहाय्य) - ^ a b c "WSWS.org". WSWS.org. 29 December 2005. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ Schwartz, D. (2006). "Prehospital care of tsunami victims in Thailand: description and analysis". Prehospital Disaster Medicine. 21 (3): 204–210. PMID 16892886. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (सहाय्य) - ^ Martin Plaut (26 December 2005). "News.BBC.co.uk". News.BBC.co.uk. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ "Reliefweb.int". Web.archive.org. 12 August 2010 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|आर्काइव्हदिनांक=ignored (सहाय्य); Unknown parameter|आर्काइव्हदुवा=ignored (सहाय्य) - ^ "News.BBC.co.uk". News.BBC.co.uk. 4 January 2005. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ UNICEF (May 2006). "The 2004 Indian Ocean Tsunami Disaster: Evaluation of UNICEF's response (emergency and recovery phase). Maldives Report" (PDF). p. i. 2012-01-18 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 26 June 2011 रोजी पाहिले.
- ^ english@peopledaily.com.cn (13 January 2005). "People.com". People. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ "ChannelNewsAsia.com". ChannelNewsAsia.com. 2012-05-23 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ "ABC.net.au". Australia: ABC. 3 January 2005. 12 August 2010 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|आर्काइव्हदिनांक=ignored (सहाय्य); Unknown parameter|आर्काइव्हदुवा=ignored (सहाय्य) - ^ a b "reliefweb.int". Web.archive.org. 12 August 2010 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|आर्काइव्हदिनांक=ignored (सहाय्य); Unknown parameter|आर्काइव्हदुवा=ignored (सहाय्य) - ^ "0309d Initial Findings A5_AW2" (PDF). 12 August 2010 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|आर्काइव्हदुवा=ignored (सहाय्य); Unknown parameter|आर्काइव्हदिनांक=ignored (सहाय्य) - ^ Okal, E.A. (2010). "The South Sandwich Islands earthquake of 27 June 1929: seismological study and inference on tsunami risk for the southern Atlantic" (PDF). Soutn African Journal of Geology. 112 (3–4): 359–370. doi:10.2113/gssajg.112.3-4.359. 2012-04-17 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 26 June 2011 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (सहाय्य) - ^ "Irinnews.org". Irinnews.org. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
- ^ "News.BBC.co.uk". News.BBC.co.uk. 29 December 2004. 12 August 2010 रोजी पाहिले.
बाह्य दुवे
संपादन- तपशील माहिती Archived 2010-02-07 at the Wayback Machine.
 |
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: |