कॉलोराडो

हा लेख कॉलोराडो राज्य याबद्दल आहे. या शब्दाच्या इतर उपयोगांसाठी पाहा, कॉलोराडो नदी.

कॉलोराडो (किंवा कोलोरॅडो, Colorado) अमेरिकेचे एक राज्य आहे. कॉलोराडो हे नाव स्पॅनिश भाषोत्पन्न आहे. या भाषेत कॉलोराडोचा अर्थ लाल नदी असा होतो.

कॉलोराडो
अमेरिका देशाचे राज्य
कॉलोराडोचा ध्वज चिन्ह टोपणनाव: The Centennial State (शतकी राज्य) ब्रीदवाक्य: निल सिने नुमिने (लॅटिन - दैवाशिवाय काही (होत) नाही) अमेरिकेच्या नकाशावर कॉलोराडोचे स्थान
अधिकृत भाषा	इंग्लिश
रहिवासी	कॉलोराडन
राजधानी	डेन्व्हर
मोठे शहर	डेन्व्हर
सर्वात मोठे महानगर	डेन्व्हर
क्षेत्रफळ	अमेरिकेत ८वावा क्रमांक
- एकूण	२,६९,८३७ किमी² (१,०४,१८५ मैल²)
- % पाणी	०.३६
- अक्षांश	३७o उत्तर ते ४१o उत्तर
- रेखांश	१०२°०३' पश्चिम to १०९°०३' पश्चिम
लोकसंख्या	अमेरिकेत २२वावा क्रमांक
- एकूण	४३,०१,२६१ (२०१० सालच्या गणनेनुसार)
- लोकसंख्या घनता	१६.०१/किमी² (अमेरिकेत ३७वावा क्रमांक)
- सरासरी उत्पन्न	$५१,०२२
संयुक्त संस्थानांमध्ये प्रवेश	ऑगस्ट १, १८७६ (३८वावा क्रमांक)
गव्हर्नर	जॅरेड पोलिस(डे.)
संक्षेप	CO  US-CO
संकेतस्थळ	www.colorado.gov

कॉलोराडो साधारणपणे अमेरिकेच्या मध्य-पश्चिम भागात आहे. कॉलोराडो ला रॉकी पर्वताचे घर मानतात.

महत्त्वाची शहरे

• डेन्व्हर - राजधानी
• कॉलोराडो स्प्रिंग्ज
• पेब्लो
• बोल्डर
• फोर्ट कॉलिन्स
• ॲस्पेन

इतिहास

कॉलोराडो हे जुलै ४, इ.स. १८७६ रोजी अधिकृतपणे संयुक्त संस्थानात समाविष्ट झाले. याच दिवशी अमेरिकेच्या स्वातंत्र्याला शंभर वर्षे पूर्ण झाली असल्यामुळे कॉलोराडोला शतकी राज्य (सेन्टेनियल स्टेट) असे म्हटले जाते.

भूगोल

कॉलोराडो राज्याचे दोन मुख्य भौगोलिक प्रदेश आहेत. राज्याचा पूर्व भागात सपाट प्रेरी मैदाने आहेत तर पश्चिम अर्ध पर्वतीय प्रदेश आहे.

पश्चिम

रॉकी माउंटन पर्वतरांगांतील मुख्य रांग राज्याच्या मध्यातून उत्तरदक्षिण गेलेली आहे तर इतर पर्वतरांगा पश्चिमेस आहेत. अमेरिकेतील १०,०००फूटपेक्षा जास्त उंची असलेल्या जमीनीपैकी अर्ध्याहून अधिक जमीन कॉलोराडोत आहे. यात १४,०००फूटांपेक्षा जास्त उंचीच्या ५३ शिखरांचा समावेश होतो.

नद्या

कॉलोराडोमध्ये चार मोठ्या नद्या उगम पावतात.

• कॉलोराडो नदी - रॉकी माउंटन नॅशनल पार्कमध्ये उगम पावून राज्याचा पश्चिम भागातून वाहत पुढे ग्रॅंड कॅन्यन मधून जाउन बाहा कॅलिफोर्नियाद्वारे प्रशांत महासागरास मिळते.
• आर्कान्सा नदी - राज्याच्या मध्यात उगम पावून पूर्वेस वाहते. मिसिसिपी नदीस मिळते.
• रियो ग्रांदे नदी - सान लुइस खोर्‍यात उगम असलेली ही नदी दक्षिणेस वाहते व टेक्सास आणि मेक्सिकोच्या सीमेवरुन वाहत मेक्सिकोच्या अखातास मिळते.
• साउथ प्लॅट नदी - डेन्व्हरच्या पश्चिमेस उगम पावून ईशान्येस वाहते व मिसूरी नदीस मिळते.

प्रशासन व राजकारण

कॉलोराडोचे प्रशासन अमेरिकेतील इतर राज्यांप्रमाणे आहे. कॉलोराडोचा गव्हर्नर राज्याचा मुख्याधिकारी असतो. याची निवडणूक थेट मतदानाने होते. कॉलोराडोचे प्रतिनिधीगृह व सेनेट ही दोन सभागृहे राज्यातील कायदे करण्याचे तसेच अंदाजपत्रक पारित करण्याचे काम करतात.

कॉलोराडो राज्य ६४ काउंट्यांमध्ये विभागलेले आहे. प्रत्येक काउंटीचे स्वतंत्र प्रशासन असते. डेन्व्हर, ब्रूमफील्ड आणि बोल्डर या काउंट्यांचे प्रशासन त्या त्या शहराच्या प्रशासनाद्वारे चालते.