किर्गिझस्तानचा भूगोल
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
किर्गिझस्तान हे चीन पश्चिमेस मध्य आशियातील देश आहे. मंगोलियाच्या आकाराच्या सातव्यापेक्षा कमी, [१] १९९,९५१ चौरस किलोमीटर, [२] किर्गिझस्तान हे मध्य आशियाई राज्यांपैकी एक आहे. याचा राष्ट्रीय प्रदेश हा सुमारे ९०० किमी (५६० मैल) पर्यंत वाढलेला आहे. पूर्व ते पश्चिम आणि ४१० किमी (२५० मैल) उत्तरेकडून दक्षिणेस.
किर्गिझस्तानची पूर्वेस व दक्षिणेस चीन, उत्तरेस कझाकिस्तान, पश्चिमेला उझबेकिस्तान व दक्षिणेस ताजिकिस्तानची सीमा आहे. फरगाना खो-यात उझबेकिस्तान आणि ताजिकिस्तानच्या सीमारेषा अवघड आहेत. मध्य आशियाच्या स्टालनिस्ट विभाजनाला पाच प्रजासत्ताकांमध्ये विभागणी करण्याचा एक परिणाम म्हणजे बऱ्याच वांशिक किर्गिझ लोक किर्गिझस्तानमध्ये राहत नाहीत. कायदेशीररित्या किर्गिझस्तानच्या भूभागाचा काही भाग परंतु भौगोलिकरित्या कित्येक किलोमीटरने दूर केलेले तीन एन्क्लेव्ह स्थापित केले गेले आहेत, दोन उझबेकिस्तानमध्ये आणि एक ताजिकिस्तानमध्ये.
किर्गिझस्तानच्या भूभागावर टियान शान आणि पमीर पर्वत पर्वत आहेत, ज्यात सुमारे ६५% राष्ट्रीय प्रदेश आहे. टियान शान सिस्टमचा अले रेंज भाग हा देशाच्या नैर्cत्येकडील अर्धचंद्रावर प्रभुत्व आहे आणि पूर्वेकडे चीनच्या झिनजियांग उयगुर स्वायत्त प्रदेशापर्यंत पूर्व पूर्वेकडील विस्तार करण्यापूर्वी मुख्य तियान शान श्रेणी दक्षिण किर्गिझस्तान आणि चीन यांच्या सीमेसह चालते. किर्गिझस्तानची सरासरी उंची २,७५० मी (९,०२० फूट), ७,४३९ मी (२४,४०६ फूट) पासून पीक जेनगिश चोकोसु ते ३९४ मी (१,२९३ फूट)ओश जवळ फर्गना व्हॅली मध्ये. देशातील जवळजवळ 90% भाग १,५०० मी (४,९०० फूट) पेक्षा १,५०० मी (४,९०० फूट) समुद्र सपाटीपासून [३]
भूमिस्वरूप आणि जलप्रणाली
संपादनकिर्गिझस्तानचे डोंगराळ प्रदेश भौगोलिकदृष्ट्या तरुण आहेत, जेणेकरून शहरी भागाला खोल दरीने वेलींनी वेगाने वेगाने वेगाने चिखल दिलेले आहे. इथे सर्वात मोठा हिमनदी आहे ज्यात एंजिलचेक हिमनदी आहे . [३] किर्गिझस्तानमधील 6,500 वेगळ्या ग्लेशियर्स अंदाजे ६५० घनकिलो मीटर (१६० घन मैल) असण्याचा अंदाज आहे . पाणी आणि 8,048 चौरस किलोमीटर (5,000 चौरस मैल) किंवा किर्गिझस्तानच्या 4.2% व्यापते. केवळ चुय, तलाव आणि फर्गाना खो-याभोवती मोठ्या प्रमाणात शेतीसाठी तुलनेने सपाट जमीन आहे.
उंच शिखरे आर्द्रता पकडणारे म्हणून कार्य करीत असल्याने, किर्गिझस्तान तुलनेने त्यांच्यामधून खाली येणाs्या प्रवाहाद्वारे तुलनेने चांगले आहे. तथापि, किर्गिझस्तानमधील कोणत्याही नद्या जलमार्गयोगी नाहीत. बहुतेक छोटे, जलद, अपवाह प्रवाह आहेत. किर्गिझस्तानमधील बहुतेक नद्या सिदर्रियाच्या उपनद्या आहेत ज्याच्या पश्चिमेला चीनच्या सीमेवरील पश्चिम टियान शानमध्ये मुख्य नदी आहेत. उत्तर किर्गिझस्तानमध्ये उगम पावणारी चुई नदी आणखी एक मोठी यंत्रणा तयार करते, मग ती वायव्येकडून वाहते आणि दक्षिणी कझाकस्तानच्या वाळवंटात अदृश्य होते. अरॅक समुद्रा नंतर य्यस्क-कॅल मध्य आशियातील पाण्याचे दुसरे मोठे शरीर आहे, परंतु खारट तलाव हळूहळू कमी होत आहे आणि तिचे खनिज पदार्थ हळूहळू वाढत आहेत. किर्गिझस्तानमध्ये सुमारे la,००० ७,००० चौरस किमी (२,७०० चौ. मैल) क्षेत्रफळ असलेले सुमारे २ la०० तलाव आहेत मुख्यतः 3,000 ते 4,000 मीटर उंचीवर स्थित आहे. केवळ सर्वात मोठ्या तीन लोकांनी १०० चौरस किमी (३९ चौ. मैल) जास्त व्यापलेले आहे १०० चौरस किमी (३९ चौ. मैल) प्रत्येक. दुसरे आणि तिसरे सर्वात मोठे तलाव, सोनकॉल आणि चॅटिर - काल (ज्याचे नंतरचे क्षार देखील आहे) नारिन नदी पात्रात आहेत .
- ^ "The World Factbook: Kyrgyzstan" Archived 2015-11-27 at the Wayback Machine. United States Central Intelligence Agency. Retrieved 12 January 2010
- ^ "The World Factbook: Kyrgyzstan" Archived 2015-11-27 at the Wayback Machine. United States Central Intelligence Agency. Retrieved 12 January 2010
- ^ a b Kyrgyzstan Travel Map. Bishkek: Rarity Firm, LTD.