डिझ्नी स्टार

डिझ्नी स्टार प्रायव्हेट लिमिटेड हा एक भारतीय मीडिया समूह आहे. वॉल्ट डिझ्नी कंपनी इंडियाकडे याची पूर्ण मालकी आहे. या कंपनीचे मुख्यालय मुंबई येथे असून डिझ्नी स्टार नेटवर्क हे आठ भाषांमध्ये ७० हून अधिक टीव्ही चॅनेल चालवते. हे नेटवर्क भारतातील १० पैकी ९ केबल आणि सॅटेलाइट टीव्ही घरांपर्यंत पोहोचते.

लोगो

डिझ्नी स्टार

स्थानिक नाव	डिझ्नी स्टार
प्रकार	उपकंपनी
संक्षेप	स्टार
उद्योग क्षेत्र	दूरदर्शन प्रसारण चित्रपट ओटीटी व्हिडीओ प्रसारण
स्थापना	ऑगस्ट १९९०
मुख्यालय	स्टार हाउस, उर्मी इस्टेट, ९५, गणपतराव कदम मार्ग, लोअर परेळ (पश्चिम), मुंबई, महाराष्ट्र
एकूण उत्पन्न (कर/व्याज वजावटीपूर्वी)	१२० अब्ज रुपये (२०२१)
पालक कंपनी	द वॉल्ट डिझ्नी कंपनी इंडिया
संकेतस्थळ	www.startv.com

डिझनी+ हॉटस्टार

डिझ्नी स्टार हे भारतातील सर्वात मोठे दूरदर्शन आणि मनोरंजन नेटवर्क आहे.

इतिहास

स्थापना

स्टार टीव्हीची स्थापना १९९० मध्ये हचिसन व्हॅम्पोआ आणि ली का-शिंग यांच्यातील संयुक्त उपक्रम म्हणून झाली. याने आशियाई प्रेक्षकांसाठी हॉलीवूड इंग्रजी-भाषेतील मनोरंजन चॅनेल सुरू केले.

१९९०-२०००

१९९० मध्ये स्टार टीव्हीने पहिल्या ५ चॅनेलसह सुरुवात केली, ज्यामध्ये स्टार प्लस (तेव्हा हे इंग्रजी भाषेतील मनोरंजन चॅनेल होते), स्टार टीव्ही चीनी चॅनेल, प्राइम स्पोर्ट्स, एमटीव्ही आणि बीबीसी वर्ल्ड सर्व्हिस टेलिव्हिजन यांचा समावेश होता.

१९९४ आणि १९९८ च्या दरम्यान, स्टार इंडिया लाँच करण्यात आले. नंतर स्टार मूव्हीज, चॅनल V, आणि स्टार न्यूझ मर्यादित हिंदी ऑफरसह आणि नंतर भारतीय दर्शकांसाठी स्टार प्लस लाँच केले गेले.

1998 मध्ये एनडीटीव्हीवरील कार्यक्रमांसह स्टार न्यूझ एक समर्पित वृत्तवाहिनी म्हणून सुरू करण्यात आली.

२००१-२०१०

२००१ मध्ये स्टार इंडियाने दक्षिण भारतातील विजय टीव्ही विकत घेतले. 2003 मध्ये स्टार इंडियाचा एनडीटीव्हीसोबतचा करार संपला आणि स्टार न्यूझ ही 24 तास चालणारे वृत्तवाहिनी बनली. भारत सरकारने बातम्या आणि चालू घडामोडींच्या चॅनेलच्या सेट केलेल्या नियमांचे पालन करण्यासाठी डिस्नेने 2009 मध्ये ते $2 दशलक्ष किंवा 2 Cnt उपक्रम (JV) मध्ये आनंद बाजार पत्रिका समूहासोबत विकत घेतले. विभाजनानंतर चॅनलचे नाव एबीपी न्यूझ असे ठेवण्यात आले आणि आनंदबाजार पत्रिका समूहाने चालवले.

2004 मध्ये, स्टार वन हे हिंदी कंटेंट चॅनल म्हणून लाँच करण्यात आले. 2008 मध्ये, स्टार जलशा, बंगाली भाषेतील मनोरंजन चॅनल आणि स्टार प्रवाह, मराठी भाषेतील मनोरंजन चॅनेल सुरू करण्यात आले. 2009 मध्ये, स्टार इंडियाने त्रिवेंद्रम येथील एशियानेट कम्युनिकेशन्स लिमिटेड विकत घेतले, ज्याने मल्याळम भाषेत कार्यक्रम सुरू केले.

ऑगस्ट 2009 मध्ये, स्टार ग्रुपने आपल्या आशियाई प्रसारण व्यवसायांची तीन युनिट्समध्ये पुनर्रचना केली - स्टार इंडिया, स्टार आणि फॉक्स इंटरनॅशनल चॅनल्स एशिया. त्याच वर्षी, दक्षिण कोरियाच्या स्टार एफिलिएट आणि सीजे ग्रुपने सीजे अलाइव्ह (नंतर शॉपसीजे) लाँच केले. हे एक 24 तास चालणारे भारतीय टेलिव्हिजन शॉपिंग चॅनल आहे, ज्याने सुरुवातीच्या टप्प्यात सहा तासांच्या स्लॉटमध्ये टेलिव्हिजन मार्केटिंग कार्यक्रम होस्ट करण्यासाठी STAR उत्सव वाहिनी वापरली. स्टार एफिलिएट मे 2014 मध्ये संयुक्त उपक्रमातून बाहेर पडले.

21st Century Fox ने त्याच वर्षी Fox Star Studios India मार्फत भारतात चित्रपट निर्मिती आणि वितरण व्यवसाय सुरू केला. फॉक्स इंडिया ही स्टार इंडियाची संलग्न संस्था आहे.

२०११-२०१७

2012 मध्ये, स्टार इंडियाने 2012 ते 2018 या कालावधीसाठी भारतीय क्रिकेटसाठी BCCI अधिकार प्राप्त केले. ESPN चे नाव बदलून स्टार स्पोर्ट्स ४ करण्यात आले, स्टार क्रिकेटचे नाव बदलून स्टार स्पोर्ट्स 3 करण्यात आले, स्टार स्पोर्ट्सचे नाव बदलून स्टार स्पोर्ट्स 1 आणि स्टार स्पोर्ट्स 2 चे नाव तेच ठेवण्यात आले. STAR क्रिकेट HD आणि ESPN HD चे अनुक्रमे Star Sports HD1 आणि Star Sports HD2 असे नामकरण करण्यात आले.

2015 मध्ये, स्टार इंडियाने हॉटस्टार ही आपली व्हिडिओ-ऑन-डिमांड सेवा (आताचे नाव: डिझ्नी+ हॉटस्टार) लाँच केली आणि ऑनलाइन स्ट्रीमिंगमध्ये प्रवेश केला. 2015 मध्ये, स्टार इंडियाने मा टेलिव्हिजन प्रायव्हेट लिमिटेडचे ​​प्रसारण व्यवसाय विकत घेतले. याने तेलुगू भाषिक बाजारपेठांमध्ये आपली उपस्थिती वाढवली आहे जिथे स्टारची यापूर्वी कोणतीही उपस्थिती नव्हती. या संपादनाद्वारे, स्टारचे संपूर्ण दक्षिण भारतीय बाजारपेठांमध्ये प्रादेशिक अस्तित्त्व आहे.

फेब्रुवारी २०१७ मध्ये, स्टार इंडिया आणि जागतिक मीडिया समूह असलेल्या TED यांनी, TED Talks India – नई सोच या नवीन टीव्ही मालिकेची घोषणा केली. या कार्यक्रमात बॉलीवूड अभिनेता शाहरुख खानने अभिनय केला होता आणि हिंदी भाषेत बनवलेली नवीन TED चर्चा दाखवली होते. कार्यक्रमात प्रख्यात वक्त्यांच्या स्वाक्षरीच्या TED स्वरूपाचे प्रसारण केले गेले, जे थेट श्रोत्यांसमोर 18-मिनिटांच्या किंवा त्यापेक्षा कमी एकपात्री भाषणात त्यांचे मत व्यक्त करतात.

28 ऑगस्ट 2017 रोजी, स्टार इंडियाने आपले हिंदी मनोरंजन चॅनल लाईफ ओके हे फ्री-टू-एर चॅनल स्टार भारतमध्ये बदलले. 5 सप्टेंबर 2017 रोजी, स्टार इंडियाने 2018 पासून सुरू होणाऱ्या 5 वर्षांसाठी इंडियन प्रीमियर लीग (IPL) प्रसारित करण्याचे जागतिक मीडिया अधिकार जिंकले. कंपनीने मागील ब्रॉडकास्टर असलेल्या सोनी पिक्चर्स नेटवर्ककडून हक्क सुरक्षित करण्यासाठी रुपये 163475.0 दशलक्ष बोली लावली. 14 डिसेंबर 2017 रोजी, वॉल्ट डिस्ने कंपनीने 21 व्या सेंचुरी फॉक्सच्या अधिग्रहणाची घोषणा केली, ज्यामध्ये स्टार इंडियाचा समावेश होता.

२०१८ ते सध्या

13 डिसेंबर 2018 रोजी, डिस्नेने घोषणा केली की, स्टार इंडियाचे अध्यक्ष म्हणून काम करणारे उदय शंकर डिस्नेच्या आशियाई ऑपरेशन्सचे नेतृत्व करतील आणि डिस्ने इंडियाचे नवीन चेरमन होतील, जी वॉल्ट डिस्ने कंपनीची पूर्ण मालकीची उपकंपनी बनली आहे. 27 ऑगस्ट 2018 रोजी, भारतीय स्टार चॅनेलवरून इंग्रजी डब केलेल्या भारतीय हिंदी मालिका ऑफर करून आफ्रिकेमध्ये Star Life हे चॅनल इंग्लिश भाषेत सुरू करण्यात आले.

4 जानेवारी 2019 रोजी, स्टार टीव्हीने त्याच्या डिजिटल समकक्ष असलेल्या हॉटस्टारच्या जाहिरातीसाठी यूएसएमधील त्याचे टेलिव्हिजन ऑपरेशन्स बंद केले. 20 मार्च 2019 रोजी, स्टार इंडिया डिस्ने इंडियाची उपकंपनी बनली. आता डिस्ने इंडियाकडे यूटीव्ही आणि स्टार इंडिया टीव्ही चॅनेल आहेत.

30 डिसेंबर 2020 रोजी, डिस्नेने घोषणा केली की नेदरलँड्समध्ये 1 फेब्रुवारीपासून स्टार ब्रँडिंग उत्सवाने बदलले जाईल, उत्सव गोल्ड, उत्सव प्लस आणि उत्सव भारत ब्रँडिंग 22 जानेवारी 2021 रोजी यूकेमध्ये लॉन्च केले जाईल, स्टार विजयचे आंतरराष्ट्रीय फीड उत्सव नेटवर्कसह पिवळ्या रंगात आधारित नवीन लोगो देखील बदलला आणि त्याच दिवशी जगभरात विजय टीव्ही म्हणून पुनर्ब्रँड केले गेले. उत्सव नेटवर्क स्टार गोल्ड, प्लस आणि भारत असे वेगळे केले जाईल आणि दक्षिण कोरियामध्ये लॉन्च होईल.

18 ऑक्टोबर 2021 रोजी, डिस्ने आणि स्टारने जाहीर केले की ते इंग्रजी सामान्य मनोरंजन उद्योगातून बाहेर पडतील आणि 30 नोव्हेंबर 2021 पर्यंत मूलतः नियोजित स्टार वर्ल्ड आणि स्टार वर्ल्ड प्रीमियर बंद करतील. (परंतु स्टार मुव्हीज इंडिया नेटवर्क, डिस्ने इंटरनॅशनल एचडी सोबत लागू होईल). स्टार स्पोर्ट्स 1 चे बांगला आणि मराठी फीड देखील त्याच दिवशी बंद होतील. दरम्यान, स्टार गोल्ड ब्रँडचा विस्तार स्टार गोल्ड 2 च्या HD सिमुलकास्टच्या लॉन्चसह होईल जो UTV ची जागा घेईल, UTV Movies आणि UTV Action चे स्टार गोल्ड रोमान्स आणि स्टार गोल्ड थ्रिल्स या नावाने पुनर्ब्रँडिंग करेल. स्टार मूव्हीज सिलेक्ट एचडी, स्टार मूव्हीज हिंदी, स्टार मूव्हीज तमिळ SD सिमुलकास्ट देखील लाँच करेल, जे असे करणारे भारतातील पहिले विशिष्ट प्रीमियम इंग्रजी चित्रपट चॅनेल बनले आहे. पण नियोजन झाले नाही आणि TRAI च्या नवीन टॅरिफ नियमांच्या विलंबामुळे पुढील सूचना मिळेपर्यंत ते पुढे ढकलण्यात आले.

14 एप्रिल 2022 रोजी, द वॉल्ट डिस्ने कंपनी इंडियाने घोषणा केली की, स्टार इंडिया हे डिझ्नी स्टार असे रीब्रँड करेल.

विभाग

• स्टार टीव्ही मीडिया नेटवर्क्स
  • स्टार स्पोर्ट्स
  • स्टार मीडिया नेटवर्क्स साउथ
    • एशियानेट स्टार कम्युनिकेशन्स
    • स्टार माँ मीडिया साउथ
• स्टार स्टुडिओ
• नोव्ही डिजिटल एंटरटेनमेंट
  • डिस्ने + हॉटस्टार
• मशाल स्पोर्ट्स (७४%)
  • प्रो कबड्डी लीग
• फुटबॉल क्रीडा विकास(४०%)
  • इंडियन सुपर लीग

प्रतिसाद

२००० च्या दशकात स्टार प्लसवरच्या क्यूंकी सास भी कभी बहू थी, कहानी घर घर की, कसौटी जिंदगी की, कौन बनेगा करोडपती इत्यादी मालिकांनी या स्टार प्लसला स्टार इंडियाचे प्रमुख चॅनेल बनून चॅनलला भारतीय बाजारपेठेतील अग्रणी बनवले.