फर्मी गॅमा किरण अंतराळ दुर्बीण

फर्मी गॅमा किरण अंतराळ दुर्बीण; Fermi Gamma-ray Space Telescope
साधारण माहिती
इतर नावे	गॅमा-रे लार्ज एरिया स्पेस टेलिस्कोप
एनएसएसडीसी क्रमांक	२००८-०२९ए
संस्था	नासा · यू.एस. ऊर्जा विभाग
मुख्य कंत्राटदार	जनरल डायनामिक्स
सोडण्याची तारीख	११ जून, २००८
कुठुन सोडली	केप कॅनावेरल, अमेरिका
सोडण्याचे वाहन	डेल्टा २ ७९२०-एच
प्रकल्प कालावधी	नियोजित: ५-१० वर्षे; पश्चात: १५ वर्षे, ३१२ दिवस
कक्षेचा प्रकार	भूकेंद्रीय कक्षा
कक्षेची उंची	अर्धदीर्घ अक्ष: ६,९१२.९ किमी (४,२९५.५ मैल); उत्केंद्रता: ०.००१२८२; अपसूर्य बिंदू: ५२५.९ किमी (३२६.८ मैल); उपसूर्य बिंदू: ५४३.६ किमी (३३७.८ मैल); कल: २५.५८ अंश
कक्षेचा कालावधी	९५.३३ मिनिटे
फिरण्याचा वेग	७.५९ किमी/से
तरंगलांबी	८ keV - ३०० GeV पेक्षा जास्त
उपकरणे
GBM	Gamma-ray Burst Monitor
LAT	Large Area Telescope
	संकेतस्थळ; fermi.gsfc.nasa.gov

फर्मी गॅमा किरण अंतराळ दुर्बीण ही गॅमा किरणांमध्ये खगोलीय स्रोतांचा वेध घेणारी अंतराळ वेधशाळा आहे. फर्मीला ११ जून २००८ रोजी नासाच्या डेल्टा २ या रॉकेटमधून अंतराळात प्रक्षेपित करण्यात आले. नासा, यू.एस. ऊर्जा विभाग त्याचबरोबर फ्रान्स, जर्मनी, जपान, इटली आणि स्वीडन या देशातील सरकारी संस्थांच्या सहयोगाने या वेधशाळेची निर्मिती करण्यात आली.^[३]

यातील लार्ज एरिया टेलिस्कोप हे मुख्य उपकरण आहे. खगोलशास्त्रज्ञ याचा वापर मुख्यत: संपूर्ण आकाशाचा गॅमा किरणांमध्ये सर्व्हे करून सक्रिय दीर्घिकीय केंद्रक, पल्सार व इतर उच्च ऊर्जेचे स्रोत आणि कृष्णद्रव्य यांच्या अभ्यासासाठी करतात. यातील गॅमा-रे बर्स्ट मॉनिटर या दुसऱ्या उपकरणाचा गॅमा किरण स्फोटांचा अभ्यास करण्यासाठी वापर केला जातो.^[४]

फर्मीपासून मिळणारा डेटा सर्वांसाठी खुला असून तो फर्मी सायन्स सपोर्ट सेलच्या संकेतस्थळावरून मिळवता येऊ शकतो. डेटाचे विश्लेषण करण्यासाठी लागणारे सॉफ्टवेअरसुद्धा सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.

दृश्यफित: फर्मी काय आहे? (इंग्रजीतून)

संदर्भ संपादन

^ "GLAST Science Writer's Guide" (PDF) (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original (PDF) on 2016-11-08. 23 February 2016 रोजी पाहिले.
^ "NASA - Fermi Spacecraft and Instruments" (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on 2011-03-18. 2016-08-10 रोजी पाहिले.
^ "An Astro-Particle Physics Partnership Exploring the High Energy Universe - List of funders" (इंग्रजी भाषेत). 9 August 2007 रोजी पाहिले.
^ "NASA's GLAST Burst Monitor Team Hard at Work Fine-Tuning Instrument and Operations" (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on 2019-05-03. 2016-08-10 रोजी पाहिले.

[GLAST_SWG-1] "GLAST Science Writer's Guide" (PDF) (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original (PDF) on 2016-11-08. 23 February 2016 रोजी पाहिले.

[2] "NASA - Fermi Spacecraft and Instruments" (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on 2011-03-18. 2016-08-10 रोजी पाहिले.

[3] "An Astro-Particle Physics Partnership Exploring the High Energy Universe - List of funders" (इंग्रजी भाषेत). 9 August 2007 रोजी पाहिले.

[4] "NASA's GLAST Burst Monitor Team Hard at Work Fine-Tuning Instrument and Operations" (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on 2019-05-03. 2016-08-10 रोजी पाहिले.

[३]

[१]

[२]

[४]