पूर्वाभाद्रपदा

(पूर्वभाद्रपदा या पानावरून पुनर्निर्देशित)

पूर्वाभाद्रपदा हे एक नक्षत्र आहे. या नक्षत्राला इंग्रजीत Alpha Pegasi किंवा Markab म्हणतात.

आंब्याचे झाड हा पूर्वाभाद्रपदा नक्षत्राचा आराध्यवृक्ष आहे.

नक्षत्र  
अश्विनी
भरणी
कृत्तिका
रोहिणी
मृग
आर्द्रा
पुनर्वसु
पुष्य
आश्लेषा
मघा
पूर्वाफाल्गुनी
उत्तराफाल्गुनी
हस्त
चित्रा
स्वाती
विशाखा
अनुराधा
ज्येष्ठा
मूळ
पूर्वाषाढा
उत्तराषाढा
श्रवण
धनिष्ठा
शततारका
पूर्वाभाद्रपदा
उत्तराभाद्रपदा
रेवती
अभिजीत

हे सुद्धा पहा

संपादन

भारतीय नक्षत्रमालिकेतील पंचविसावे नक्षत्र. ⇨उच्चैःश्रवा (पेगॅसस) या तारकासमूहातील ‘पेगॅसी’ या नावाने ओळखण्यात येणाऱ्या चौकोनाच्या पश्चिम बाजूचे आल्फा पेगॅसी [मार् कॅब; विषुवांश २३ ता. २ मि. १० से., क्रांती - १४° ५५' ३०".४ आणि प्रत २.५७; ⟶ ज्योतिषशास्त्रीय सहनिर्देशक पद्धति ; प्रत] व दुसरा बीटा पेगॅसी (शिआत ; विषुवांश २३ ता. १ मि. १४.९ से., क्रांती + २७° ४८' १".५, प्रत २.६१) असे दोन तारे मिळून पूर्वाभाद्रपदा नक्षत्र होते. यांपैकी आल्फा हा पूर्वाभाद्रपदाचा योगतारा (प्रमुख तारा) मानण्यात येतो. या नक्षत्राचे पहिले तीन चरण कुंभ व चौथा चरण मीन राशीमध्ये समाविष्ट आहे. वैदिक काळी पूर्वाभाद्रपदा व ⇨उत्तरभाद्रपदा यांना मिळून प्रौष्ठपदा म्हणत. यांतून काढलेली रेषा ध्रुवातून जाते. याची देवता अज एकपाद व आकृती यम वा मंचक मानतात. नोव्हेंबराच्या पहिल्या आठवड्यात हे डोक्यावर दिसते.

                       ठाकूर, अ. ना.(स्रोत: मराठी विश्वकोश)