दुःख
दुक्ख (पाली) किंवा दुःख (संस्कृत) ही महत्त्वाची बौद्ध संकल्पना आहे. दुःखाचा सामान्य अर्थ वा कारणे "वेदना", "असमाधान", "असंतोषपणा" किंवा "ताण" होतो.[१][२][३][४] हे मौलिक असंतोष (मूलभूत असमाधानकारकता) आणि सांसारिक जीवनाच्या वेदनेला (दर्दनाकता) संदर्भित करते. दुःख हे चार आर्य सत्यातील पहिले आर्यसत्य आहे. हा शब्द मोक्षाच्या (आध्यात्मिक मुक्ती) चर्चेत उपनिषदेसारख्या हिंदू धर्मातील ग्रंथांत आढळतो.[५]
| विविध भाषेत नाव दुःख | |
|---|---|
| इंग्रजी | suffering, pain, unsatisfactoriness, etc. |
| पाली | दुक्ख |
| संस्कृत | दुःख |
| बंगाली | দুঃখ |
| बर्मी |
साचा:My (साचा:IPA-my) |
| चीनी |
苦 (pinyin: kǔ) |
| जपानी |
苦 (rōmaji: ku) |
| ख्मेर |
ទុក្ខ (Tuk) |
| कोरियन |
苦 (ko) |
| सिंहला | දුක්ඛ සත්යය |
| तिबेटी |
སྡུག་བསྔལ། (Wylie: sdug bsngal; THL: dukngal) |
| थाई | ทุกข์ |
| व्हियेतनामी | khổ / Bất toại |
 | |
संदर्भ
संपादन- ^ Malcolm Huxter (2016). Healing the Heart and Mind with Mindfulness: Ancient Path, Present Moment. Routledge. p. 10. ISBN 978-1-317-50540-2., Quote: " dukkha (unsatisfactoriness or suffering) (....) In the Introduction I wrote that dukkha is probably best understood as unsatisfactoriness."
- ^ Peter Harvey (2015). Steven M. Emmanuel (ed.). A Companion to Buddhist Philosophy. John Wiley & Sons. pp. 26–31. ISBN 978-1-119-14466-3.
- ^ Carol Anderson (2013). Pain and Its Ending: The Four Noble Truths in the Theravada Buddhist Canon. Routledge. pp. 1, 22 with note 4. ISBN 978-1-136-81332-0., Quote: "(...) the three characteristics of samsara/sankhara (the realm of rebirth): anicca (impermance), dukkha (pain) and anatta (no-self)."
- ^ https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn22/sn22.086.than.html
- ^ Paul Deussen (1980). Sixty Upaniṣads of the Veda, Vol. 1. Motilal Banarsidass (Reprinted). pp. 482–485, 497. ISBN 978-81-208-1468-4.