जळगाव जामोद तालुका

ईतिहास..

?जळगाव जामोद संग्रामपूर शेगाव • महाराष्ट्र • भारत
—  तालुका  —
महाराष्ट्रराज्य महाराष्ट्रराज्य
प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
जवळचे शहर	नांदूरा,बुरहानपूर
प्रांत	विदर्भ
विभाग	अमरावती
जिल्हा	बुलढाणा
भाषा	मराठी
संसदीय मतदारसंघ	बुलढाणा लोकसभा मतदारसंघ
तहसील	जळगाव जामोद
पंचायत समिती	जळगाव जामोद
कोड • पिन कोड • दूरध्वनी • आरटीओ कोड	• ४४३४०३ • +०७२६६ • MH28

महाराष्ट्र राज्यातील बुलढाणा जिल्हा|बुलढाणा जिल्ह्याचा एक तालुका आहे. जळगाव जामोद शहर हे सातपुड्याच्या कुशीत असल्याने त्याला सातपुडा नगरी म्हणून संबोधले जाते. सातपुड्यात भिंगारा हे थंड हवेचे निसर्गरम्य ठिकाण आहे. एकेकाळी शिवाजी महाराजांचे वास्तव्य असलेला मैलगडसुद्धा आहे. जामोद हे एक ऐतिहासिक वारसा असलेले गाव आहे. जळगाव हे नाव जल आणि गाव या दोन मराठी शब्दांचे संयोजन आहे, म्हणजे पाण्याचे गाव. हे नाव शहराच्या सभोवतालच्या पाण्याच्या प्रचंड स्त्रोतामुळे आले. 'जळगाव जामोद' हे नाव जळगाव जवळील 'जामोद' नावाच्या छोट्या गावातून विकसित झाले. मुघल बादशाह शाहजहांची पत्नी मुमताज महल शाहजहांच्या पूर्वीच्या सैन्याच्या मोहिमेवर जात असताना, 'जामोद' हे नाव मोगल सम्राटांनी दिले. तिला जामोदमध्ये गरोदरपणात अडचणी येऊ लागल्या व त्यामुळे जळगाव जामोद जवळील बुरहानपूर शहरात मृत्यू झाला. या घटनेनंतर मोगलांनी जा-ए-मौत (मृत्यूचे ठिकाण) हे गाव म्हटले. जा-ए-मॉट हा पर्शियन शब्द होता ज्याला नंतर स्थानिक लोक जा-मऊत, जा-मोद किंवा जामोद म्हणतात. ऐन-ए-अकबरीनुसार, हे बेरार सुबाच्या नरनाळ्यातील सरकार (तत्कालीन जिल्हा) मधील एक परगणा शहर होते.

         ऑगस्ट १९०५ मध्ये हा तत्कालीन अकोला जिल्हा होता आणि खामगाव तहसिलसह बुलढाणा जिल्ह्यात हस्तांतरित करण्यात आला. जळगाव नगरपालिका १९३१ मध्ये स्थापन झाली. 

भूगोल संपादन

सातपुडापासून १० किमी अंतरावर हे शहर सातपुडा रेंजच्या पायथ्याशी वसलेले आहे. पूर्णा ही तहसीलमधील सर्वात मोठी नदी असून ती जिल्ह्यातही सर्वात मोठी आहे. राजुरा आणि गोराडा ही सातपुडा पर्वतरांगांमधील प्रसिद्ध नैसर्गिक धरणे आहेत. सातपुडा ओळींच्या हिरव्या सौंदर्याने ते समृद्ध झाले आहेत.

सीमा:

पूर्वेस संग्रामपूर तहसील आहे.

पश्चिमेस जळगाव खानदेश जिल्ह्यात मुक्ताईनगर तहसील आहे.

उत्तरेस मध्य प्रदेशातील बुरहानपूर जिल्हा आहे.

दक्षिणेस नंदुरा तहसील आहे.

सातपुडा रेंजएडिट

सातपुडा पर्वतरांगेत, मार्गामध्ये 3 प्रसिद्ध बिंदू आहेत ज्याला 1ला मोरी, 2 रा मोरी आणि शेवटचा 3 रा मोरी म्हणतात. तिसरी मोरी म्हणजे आम-पनी, येथे दोन सुंदर फॉल्स (नदीचे मूळ) आहेत आणि एक भिंत ज्याला "सतपुडा भिंत" म्हणतात. या गावात गोदादा धरण नावाचे धरण आहे, ज्याला दुध गंगा नावाचे एक सुंदर ओव्हरफ्लो आहे. सातपुडा पर्वतरांगात तुम्ही धबधबे, देखावे आणि निसर्गाची सुंदर ठिकाणे पाहू शकताः अंबा बारवा, मॅगेरी महादेव (गुहा), जटाशंकर (गडी बाद होणारी), उंबरदेव (अमरनाथ), जमुपाने (पडणे), बादलखोरा (औषधी वनस्पती आणि गडी बाद होणारी), देवध्री ( निसर्ग), वारी हनुमान (श्री हनुमानजी मंदिर, हनुमान सागर धरण), काकनवाडा (त्र्यंबक), त्रिवेणी (तीन नद्यांचा संगम) आणि माहिलगड (मेलगड). ही त्यांची स्वतःची ओळख असणारी ठिकाणे आहेत आणि सर्व "सतपुडा नगरी जळगाव जामोद" पासून 40 किमीच्या अंतरावर आहेत. शहराचे सौंदर्य वाढविण्यास मदत करणारे निसर्ग. फोटोंसाठी एक उत्तम निसर्ग साइट. पूर्ण साइट पाहिल्यास जवळजवळ 4-5 दिवस लागतील.ळगाव जामोदपासून सहा किमी अंतरावर श्री महासिद्ध महाराजांच्या पदस्पर्शाने पावन झालेल्या धानोरा नगरींमध्ये ८४ सिद्धांपैकी एक असे श्री महासिद्ध महाराजांचे प्राचीन मंदिर व समाधी आहे. तेथे दरवर्षी माघ शुद्ध पौणिमेला यात्रा असते. ही यात्रा बुलढाणा जिल्ह्यातून दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी व आठ दिवस चालणारी असते. जळगाव जामोद तालुक्यातील पळशी सुपो येथे प्रसिद्ध सुपो मंदिर आहे.तेथे दरवर्षी पौष महिन्यातील रविवारी यात्रा भरते. जळगाव जामोद तालुक्यातील आसलगाव बाजार येथे दर मंगळवारी आठवडी बाजार भरतो.