सूरसिंहजी तख्तसिंहजी गोहिल
सूरसिंहजी तख्तसिंहजी गोहिल तथा कवी कलापी (२६ जानेवारी, १८७४ - १० जून, १९००), हे गुजराती कवी आणि गुजरातमधील लाठी राज्याचे ठाकोर (राजकुमार) होते. त्यांनी स्वतःची व्यथा दर्शविणाऱ्या अनेक कविता लिहिल्या.
जीवन
संपादनकलापी यांचा जन्म गुजरातच्या सौराष्ट्र प्रदेशातील छोट्याशा अशा लाठी संस्थानाच्या राजा तख्तसिंहजी गोहिल आणि त्यांची पत्नी रमाबा यांच्या घरी झाला. कलापी ५ वर्षांचे असताना तख्तसिंहजींचे निधन झाले आणि कलापी १४ वर्षांचे असताना रमाबा यांचे निधन झाले. या मृत्यूंनी कलापीच्या मनावर कायमचा प्रभाव टाकला. [१]
वयाच्या ८ व्या वर्षी, कलापी यांनी शालेय शिक्षणासाठी राजकुमार कॉलेज, राजकोटमध्ये प्रवेश घेतला आणि पुढील ९ वर्षे (१८८२-१८९१) तेथे घालवली. परंतु त्यांनी शालेय शिक्षण पूर्ण केले नाही आणि त्यांनी शाळा सोडली. या काळात त्यांनी इंग्लिश, संस्कृत आणि समकालीन गुजराती साहित्याचा सखोल अभ्यास केला. [१]
कलापींचा मृत्यू कॉलरामुळे झाल्याची नोंद असली तरी काहींचा असा विश्वास होता की तो नैसर्गिक मृत्यू नव्हता. [१]
वैयक्तिक जीवन
संपादनकलापींचे लग्न वयाच्या १५ व्या वर्षी राजबा-रमाबा (जन्म १८६८) या कच्छमधील रोहा संस्थानाच्या राजकन्येशी आणि केशरबा-आनंदीबा (जन्म १८७२) या सौराष्ट्रातील कोटडा येथील राजकन्येशी झाला. नंतर कलापी २० वर्षांच्या वयात त्यांच्या राजघराण्याची सेवा कौटुंबिक दासीच्या प्रेमात पडला.
असे मानले जाते की कलापीचे शोभनावरील प्रेम हे राजबा-रमाबा यांच्यातील संघर्षाचे कारण बनले आणि त्यानंतरच्या विषबाधामुळे त्यांच्या मृत्यूचे कारण बनले. [२] [३]
लेखन
संपादन
आपल्या अल्पायुष्यात कलापी यांनी विपुल लेखन केले. त्यांनी सुमारे एकूण १५,००० ओळींच्या २५० कविता लिहिल्या. याशिवाय मोठ्या प्रमाणात गद्य लेखन तसेच मित्रांना व पत्नींना लिहिलेली ९०० पेक्षा अधिक पत्रे देखील लिहिली. त्यांनी आपले लेखन गुजराती भाषेत केले तसेच चार इंग्लिश कादंबऱ्यांचा गुजरातीमध्ये अनुवादही केला.
१९६६मध्ये मनहर रस्कापूर यांनीकलापी, त्यांच्या जीवनावर आधारित चित्रपट काढला. त्यात संजीव कुमार मुख्य भूमिकेत आहेत आणि पद्माराणी यांनी त्यांच्या पत्नीची रमाची भूमिका साकारली. [४]
संदर्भ
संपादन- ^ a b c Desai, Hemant G. (1990). Kalapi. Makers of Indian Literature. New Delhi: Sahitya Akademi. p. 3–9. OCLC 24489625. चुका उधृत करा: अवैध
<ref>tag; नाव "Desai1990" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे - ^ Amaresh Datta (1988). Encyclopaedia of Indian Literature. 2. Sahitya Akademi. p. 1436. ISBN 978-81-260-1194-0.
- ^ "Kavi Kalapi's birth anniversary celebrated". The Times of India. Jan 27, 2011. July 1, 2014 रोजी पाहिले.
- ^ K. Moti Gokulsing; Wimal Dissanayake (17 April 2013). Routledge Handbook of Indian Cinemas. Routledge. p. 94. ISBN 978-1-136-77284-9. 21 April 2017 रोजी पाहिले.