समाधी ही संकल्पना पातंजल योग, बौद्धदर्शन तसेच वेदान्त दर्शन यांत प्रामुख्याने वापरली गेली आहे. पातंजल योगा त समाधी ही मध्यवर्ती संकल्पना आहे. कैवल्यप्राप्तीसाठी साधकाने करावयाच्या अष्टांगयोग साधनेतील ती शेवटची पायरी मानली गेली आहे.

समाधीचे प्रकार

संपादन

समाधीचे अनेक प्रकार असतात. ते प्रकार असे -

स्वप्न-समाधी

संपादन

या समाधीमध्ये, निद्रिस्त व्यक्तीला स्वप्नांखेरीज जे आंतरिक अनुभव येतात त्याची जाणीव असते. येथे जाग्रत चेतनेची जागा अंतर्मुख चेतनेद्वारे घेतली जाते. []

सविकल्प समाधी

संपादन

निर्विकल्प समाधी

संपादन
अष्टांग योग  
यमनियमआसनप्राणायामप्रत्याहारधारणासमाधी

संदर्भ

संपादन
  1. ^ Sri Aurobindo (2013). THE COMPLETE WORKS OF SRI AUROBINDO. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram Publication Department.