"जीवाणू" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

[[एकपेशीय]] [[सूक्ष्मजीव]]. ते विविध आकारांचे असून त्यांची लांबी काही [[मायक्रोमीटर]] असते. ते [[पृथ्वी|पृथ्वीवर]] सर्व ठिकाणी आढळतात, ते अगदी प्रतिकूल [[वातावरण|वातावरणात]] सुद्धा राहू शकतात.

साधारणतः साडेतीन अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीवर सजीव सृष्टीची सुरुवात झाली असं वैज्ञानिकांचं मत आहे. तेव्हा पृथ्वीचा पृष्ठभाग पाण्याने व्यापलेला होता. काही रासायनिक अभिक्रिया होऊन त्या पाण्यात जीवाणूंच्या रूपाने पेशी-पटलाने वेढलेला एक [[सूक्ष्मदर्शक|सूक्ष्म]] थेम्बथेंब तयार झाला. जैविक [[उत्क्रांती]] पूर्वी घडलेल्या या घटनेला रासायनिक उत्क्रांती असं म्हटलं जातं.

हे जीवाणू [[ऑक्सीजन]]-विरहित वातावरणात होते. पृथ्वीवरील ऑक्सीजन चाऑक्सीजनचा मुख्य पुरवठा ज्या [[वनस्पती|वनस्पतीं]]<nowiki/>पासून होतो त्या तयार झाल्याझालेल्या नव्हत्या म्हणून तेव्हा जे जीवाणू तयार झाले होते ते ऑक्सीजन विरहित [[वातावरण|वातावरणा]]<nowiki/>तील जीवाणू म्हणजे ऍनएरोबिक बॅक्टेरिया मानले जातात. अर्थातच ऑक्सीजन नसल्यामुळे पृथ्वीभोवती [[ओझोनचा पट्टा|ओझोनचे वलय]] नव्हते म्हणून भरपूर [[ऊर्जा|ऊर्जे]]<nowiki/>चं वहन करणारे [[अतिनील किरण]] म्हणजेच [[अल्ट्राव्हायोलेट]] रेज पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करीत. म्हणून तेव्हा पृथ्वीवरील वातावरण आजच्या सारखे नव्हते. प्रतिकूल परिस्थितीत सुद्धा तग धरणारे हे जीवाणू एक्स्ट्रीमोफिलिक मानले जातात. सर्वप्रथम तयार झालेले जीवाणू असल्यामुळे त्यांना आर्कीबॅक्टेरिया असे नाव दिले गेले.