"पिसाचा कलता मनोरा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो added Category:पिसा using HotCat |
No edit summary |
||
ओळ १४:
'''पिसाचा कलता मनोरा''' ([[इटालियन भाषा|इटालियन]]: Torre pendente di Pisa) हा [[इटली]] देशाच्या [[पिसा]] शहरातील एक चर्चचा मनोरा आहे. इटलीमधील एक लोकप्रिय आकर्षण असलेला हा मनोरा गेले अनेक शतके एका बाजूला झुकलेल्या अवस्थेत आहे.
इ.स. ११७३ साली ह्या मरोऱ्याच्या बांधकामास प्रारंभ झाला
इ.स. १९३४ मध्ये इटालीचा सर्वेसर्वा बेनिटो मुसोलीनीने मनोर्‍याच्या पायात ३६१ मोठी छिद्रे पाडून त्यात सिमेंट ग्राऊटिंग इंजेक्ट करण्याचा प्रयोग करून बघितला. तरीही त्याचे कलणे वाढलेच आहे. आजपर्यंत मनोर्‍याचा झुकाव थांबण्यासाठी अनेक प्रकारचे तांत्रिक प्रयोग होऊनही मनोर्‍याचे कलणे वाढतेच आहे. कलणे थांबवण्यासाठी मनोर्‍याच्या झुकावाच्या विरुद्ध बाजूला पायात ६०० टन शिसे भरण्याचा प्रयोग मात्र थोडाफार यशस्वी झाला. तिरकेपणा जाणवू नये, म्हणून एक बाजू दुसरीपेक्षा थोडी उंच बांधण्यात आली; मात्र यामुळे टॉवर थोडा वक्र झाला. इ.स. १३१९मध्ये सातवा मजला बांधून झाला.
इ.स.१३७२मध्ये मनोर्‍यातील घंटेची खोली बांधण्यात आली. सप्तसुरांशी निगडित सात घंटा इथे आहेत. तळमजल्याला पंधरा कमानी आहेत. त्यानंतरच्या सहा मजल्यांना प्रत्येकी ३० व शेवटच्या मजल्याला १६ कमानी आहेत. टॉवरची उंची बुटक्‍या बाजूने ५५.८६ मीटर व उंच बाजूने ५६.७ मीटर आहे. आतमधून जाणार्‍या गोल जिन्याला २९६ पायर्‍या आहेत. १९९० ते २००१च्या डागडुजीपूर्वी ५.५ अंशांनी कललेला मनोरा आता ३.९९ अंशांनी कलला आहे. म्हणजे तळमजल्यापेक्षा आठवा मजला ३.९९ अंशांनी झुकला आहे. त्याआधी मनोर्‍याचा झुकाव ओळंब्याच्या बाहेर साडेचार मीटर होता तो नंतर ३.८ मीटरवर स्थिर झाला. अत्यंत मोहक अशा पांढर्‍या संगमरवराच्या शुभ्र खांबांनी आणि जाळीदार झरोक्यांनी प्रत्येक मजला सुशोभित झालेला हा मनोरा त्याच्या सौंदर्यापेक्षा त्याच्यातल्या दोषामुळेच अधिक प्रसिद्धी पावला.
[[गॅलिलिओ]]ने गुरुत्वाकर्षण सिद्ध करण्यासाठी अनेक प्रयोग ह्याच मनोऱ्यावरून केले होते. त्यासाठी त्याने या मनोऱ्यावरून दोन निरनिराळ्या वजनाचे धातूचे गोळे खाली टाकले होते. खाली पडणार्‍या वस्तूला लागणारा वेळ हा वजनावर अवलंबून नसतो, हे त्याला सिद्ध करायचे होते. तसेच पिसा शहरातील कॅथेड्रलमधील झुंबरांचे हेलकावे पाहून त्याला पेंड्युलमची कल्पना सुचली.
==पिसा शहरातल्या कलणार्‍या इतर इमारती==
▲एका ठराविक ठिकाणी उभे राहून पिसाच्या कलत्या मनोऱ्याला ढकलून सरळ करत असल्याचा आभास निर्माण करणारा फोटो इथे अनेक पर्यटक काढतात. अशी एक आख्यायिका आहे, की गॅलिलिओने या मनोऱ्यावरून दोन निरनिराळ्या वजनाचे धातूचे गोळे खाली टाकले होते. खाली पडणाऱ्या वस्तूला लागणारा वेळ हा वजनावर अवलंबून नसतो, हे त्याला सिद्ध करायचे होते. तसेच तिथल्या कॅथेड्रलमधील झुंबरांचे हेलकावे पाहून त्याला पेंड्युलमची कल्पना सुचली, असे म्हणतात. दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान मित्र राष्ट्रांना असे कळले, की जर्मन लोक या मनोऱ्याचा उपयोग टेहळणी बुरूजासारखा करतात; परंतु ज्या अमेरिकन सार्जंटवर टॉवर उद्‌ध्वस्त करण्याची जबाबदारी टाकली होती, त्याने तो उद्‌ध्वस्त न करण्याचा निर्णय घेतला. 1987मध्ये याला वर्ल्ड हेरिटेज साइट म्हणून घोषित करण्यात आले. 7 जानेवारी 1990मध्ये लोकांसाठी हा मनोरा बंद करण्यात आला. वजन कमी करण्यासाठी सर्व घंटा काढून टाकण्यात आल्या. त्यानंतर तिसऱ्या मजल्याभोवती केबल्स आवळून त्या दूरवर रोवण्यात आल्या. टॉवर जमीनदोस्त होण्यापासून वाचण्यासाठी त्याच्या उंच भागाखालची 38 क्‍युबिक मीटर माती काढण्यात आली. दशकभराच्या अथक प्रयत्नांनंतर डिसेंबर 2001मध्ये हा टॉवर पुन्हा खुला करण्यात आला. नंतर 2008मध्ये पुन्हा 70 मेट्रिक टन माती काढण्यात आली. आता पुढची दोनशे वर्षे तरी त्याला धोका नाही. इतिहासात पहिल्यांदाच हा टॉवर कलण्याचा थांबला आहे
[[वर्ग:इटलीमधील जागतिक वारसा स्थाने]]
[[वर्ग:इटलीमधील इमारती व वास्तू]]
| |||