वसुबहेन
वसुबहेन (२३ मार्च १९२४ - १३ डिसेंबर २०२०) या भारतातील गुजराती भाषेतील कथा लेखक आणि कादंबरीकार होत्या. त्यांचा जन्म रामप्रसाद भट्ट यांच्या घरी गुजरात येथे झाला. त्या गुजरातमधील विविध ऑल इंडिया रेडिओ स्टेशनच्या संचालक तसेच गुजरात राज्य समाज कल्याण मंडळाच्या अध्यक्षा होत्या.
| वसुबहेन | |
|---|---|
| जन्म नाव | वसुबहेन रामप्रसाद भट्ट |
| जन्म |
२३ मार्च, १९२४ बडोदा, बडोदा राज्य, ब्रिटिश राज (सध्याचे वडोदरा), भारत |
| मृत्यू |
१३ डिसेंबर, २०२० (वय ९६) अहमदाबाद, गुजरात, भारत |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| भाषा | गुजराती |
| प्रसिद्ध साहित्यकृती | पंदाडे पांडाडे मोती |
चरित्र
संपादनवसुबहेन[१] यांचा जन्म २३ मार्च १९२४ रोजी बडोदा (आता वडोदरा) येथे रामप्रसाद बाळकृष्ण शास्त्री आणि सरस्वतीबेन यांच्या पोटी झाला. त्यांचे वडील बडोदा राज्यातील सयाजीराव गायकवाड तिसरे यांचे राजकीय सचिव होते. सात भावंडांमध्ये ती पाचवी होती. तिचे कुटुंब मूळचे अहमदाबादचे रहिवासी होते. तिचे माहेरचे कुटुंब भरूचजवळील आमोद गावतील होते. त्यांनी आपले शालेय शिक्षण बडोद्यातून पूर्ण केले. त्यांनी एसएनडीटी कॉलेज (आता एसएनडीटी महिला विद्यापीठ ) मधून गुजराती, मानसशास्त्र आणि समाजशास्त्र या विषयात गृहिता गामा ( बॅचलर ऑफ आर्ट्सच्या) पूर्ण केले. त्यानंतर त्यांनी बॅचलर ऑफ एज्युकेशनसाठी शिक्षण घेतले.[२]
त्यांनी १९४९ मध्ये ऑल इंडिया रेडिओ (आता आकाशवाणी) मध्ये प्रवेश केला. नंतर अहमदाबाद, राजकोट आणि वडोदरा येथे संचालक म्हणून काम केले. १९८२ मध्ये त्या सेवानिवृत्त झाल्या. त्या अहमदाबादच्या किशोर कल्याण मंडळाच्या अध्यक्षा आणि गुजरात राज्य समाज कल्याण मंडळाच्या अध्यक्षा होत्या. त्यांनी गुजरात स्त्री केळवणी मंडळ आणि चिल्ड्रन अकादमीच्या अध्यक्षा म्हणूनही काम केले होते. त्यांनी आनंदमचे अध्यक्षपदही भूषवले.[२][१][३][४] त्या एक अभिनेत्रीही होत्या.[५]
प्रदीर्घ आजाराने १३ डिसेंबर २०२० रोजी अहमदाबादमध्ये त्यांचे निधन झाले.[६]
कार्य
संपादनत्या कथा लेखिका होत्या. विद्यार्थीदशेतच त्यांनी लेखनाला सुरुवात केली. परिक्षा के कर्कशा? ही त्यांची पहिली कथा होती. पंदाडे पंदाडे मोती हा त्यांचा पहिला कथासंग्रह. त्यानंतर सरसीज (१९९६), दिवस तारा रते वादळ (१९६८), मनराज (१९७३), घदिक आषाढ घडिक फागन (१९८०) आणि बी आँखी शरम (१९९६) हे इतर कथासंग्रह आले. जकल्पिछोडी (१९५९) ही स्त्री जीवनावरील कादंबरी आहे. त्यांच्या कथा हिंदी, इंग्रजी, कन्नड आणि मल्याळममध्ये अनुवादित केल्या आहेत.[२][७]
पुरस्कार
संपादनत्यांना १९७८ मध्ये आकाशवाणीवरील कलात्मक कार्यक्रमांसाठी दिल्ली पुरस्कार मिळाला होता. त्यांचा लघुकथा संग्रह पंदाडे पंदाडे मोती (१९६३) आणि चरित्र योगनुयोग (२००२) यांना गुजराती साहित्य परिषदेने पुरस्कार दिला.[२]
हे सुद्धा पहा
संपादन- गुजराती भाषेतील लेखकांची यादी
संदर्भ
संपादन- ^ a b Modi, Binit (23 March 2012). "વસુબહેન : નામ નહીં 'સર્વ'નામ, સર્વે જણ માટે એક જ નામ". Binit Modi (गुजराती भाषेत). 2017-04-13 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-04-13 रोजी पाहिले.Modi, Binit (23 March 2012). "વસુબહેન : નામ નહીં 'સર્વ'નામ, સર્વે જણ માટે એક જ નામ" Archived 2017-04-13 at the Wayback Machine.. Binit Modi (in Gujarati). Retrieved 13 April 2017.
- ^ a b c d Brahmabhatt, Prasad (2010). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - આધુનિક અને અનુઆધુનિક યુગ [History of Modern Gujarati Literature – Modern and Postmodern Era] (गुजराती भाषेत). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 251–252. ISBN 978-93-5108-247-7.Brahmabhatt, Prasad (2010). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - આધુનિક અને અનુઆધુનિક યુગ [History of Modern Gujarati Literature – Modern and Postmodern Era] (in Gujarati). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 251–252. ISBN 978-93-5108-247-7.
- ^ Ravi Bhushan (1995). Reference India: Biographical Notes on Men & Women of Achievement of Today & Tomorrow. Rifacimento Int. p. 372.
- ^ Ajīta Kaura; Arpana Cour (1976). Directory of Indian Women Today, 1976. India International Publications. p. 191.
- ^ Tevani, Shailesh (2003). C.C. Mehta. Sahitya Akademi. p. 84. ISBN 978-81-260-1676-1.
- ^ "આકાશવાણી પૂર્વ નિર્દેશક વસુબહેન ભટ્ટ નું ૯૬ વર્ષની વયે અવસાન થયું: તેઓ ઘણા વખતથી પથારીવશ હતાં". Akila News. 2022-10-26 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2020-12-16 रोजी पाहिले.
- ^ "The Writers Workshop Handbook of Gujarati Literature: A-F". Google Books. 9 March 2017. 13 April 2017 रोजी पाहिले.