भुवनेश्वरी

भुवनेश्वरी म्हणजे जगातील सर्व ऐश्वर्याची स्वामिनी. भुवनेश्वरी आदिशक्ती हे पार्वतीचे पाचवे रूप आहे, ज्या स्वरूपात ती त्रिमूर्तीला प्रकट झाली. देवी भागवत मध्ये हे स्पष्ट केले आहे.

भुवनेश्वरी
आदि पराशक्ति चे उच्चतम रूप
Affiliation	महाविद्या, देवी
Abode	मणिद्वीप
Weapon	पाश अंकुश अभय आणि वरद मुद्रा
Consort	भुवनेश्वर भैरव
Mount	कमळ

सुखांना सुख म्हणतात आणि साहित्याद्वारे मिळवलेले साधन. ऐश्वर्य हा एक दैवी गुण आहे - तो आंतरिक आनंदाच्या रूपात प्राप्त होतो. ऐश्वर्याचा परिघ लहान तसेच मोठा आहे. लहान सद्गुण प्रवृत्ती अंगीकारून जेव्हा ते साकारले जातात तेव्हा वेळोवेळी लहान ऐश्वर्य प्राप्त होते. हे एक स्व-अधिग्रहित, मर्यादित आनंद आणि मर्यादित वेळेची समृद्धी आहे. यामध्ये सुद्धा एक अल्पकालीन अनुभव आहे आणि त्याचा रस किती गोड आहे हे अनुभवल्यावर अधिक कमाईचा उत्साह वाढतो.

यापेक्षा भुवनेश्वरी उच्च आहे. त्याच्यामध्ये, संपूर्ण सृष्टीची ऐश्वर्य त्याच्या नियंत्रणाखाली आलेली दिसते. स्वामी रामतीर्थ स्वतःला 'राम बादशाह' म्हणत असत. त्याला विश्वाचा स्वामी असल्याची भावना होती, परिणामी, जो संपूर्ण जगाचा अधिपती आहे त्याला प्राप्त होणाऱ्या पातळीचा तो आनंद घेत असे. जो छोट्या पदांवर पोहचतो आणि मर्यादित वस्तूंचा स्वामी बनतो, जेव्हा अहंकार समाधानी आणि अभिमानी असतो, तेव्हा संपूर्ण जगाचा शासक असल्याची भावना खूप उत्साहवर्धक असली पाहिजे, फक्त कल्पना करून मन आनंदाने भरून जाते. राजे हे एका छोट्या राज्याचे मालक आहेत, सर्वांना माहित आहे की त्यांना सर्वात विशेषाधिकार प्राप्त, सन्मानित आणि भाग्यवान कसे वाटते. मोठी आणि छोटी राज्य मिळवण्याची स्पर्धा आहे कारण स्वामीत्वाचा स्वतःचा अभिमान आणि आनंद असतो. शताक्षी आणि शाकंभरी देवी या नावाने प्रसिद्ध झालेल्या आई भुवनेश्वरी हिमालयातील शिवालिक पर्वत रांगेत उभ्या राहिल्या आणि 9 दिवस आणि रात्र अश्रूंचा वर्षाव केला, म्हणून सहारनपूरमध्ये शाकंभरी देवीच्या नावाने आईची पूजा केली जाते.

हे एक चालू प्रकरण आहे. हे मानवी आणि शारीरिक आहे. ऐश्वर्य दिव्य, आध्यात्मिक, भावनिक आहे. म्हणून, त्याच्या आनंदाची भावना समान प्रमाणात जास्त आहे. जो संपूर्ण पृथ्वीवर जाणीवपूर्वक आनंद अनुभवाने भरलेला आहे त्याला भुवनेश्वरी म्हणतात. ज्याच्यावर गायत्रीचा हा दिव्य प्रवाह उतरतो, त्याला सतत असे वाटते की त्याला जगातील सर्व ऐश्वर्याचे स्वामी बनण्याचा बहुमान मिळाला आहे. संपत्तीचा आनंद वैभवापेक्षा अगणित पटीने अधिक आहे. अशा अवस्थेत, जो साधक भुवनेश्वरीच्या भूमिकेपर्यंत पोहोचला आहे, तो जवळजवळ समान पातळीवर भावनिक संवेदनांनी भरलेला आहे, ज्याचा अनुभव स्वतः भगवान भुवनेश्वरने घेतला असेल.

भावनिक दृष्टिकोनातून, ही स्थिती संपूर्ण आत्म-अभिमानाची भावना आहे. पदार्थाच्या स्थितीच्या दृष्टिकोनातून, या स्तराचा साधक ब्रह्मभूत आहे, तो ब्राह्मी अवस्थेत राहतो. म्हणून, त्याची रुंदी आणि शक्ती देखील बऱ्याचदा परब्रह्म स्तराची बनते. तो पृथ्वीवर पसरलेल्या विविध प्रकारच्या वस्तूंवर नियंत्रण ठेवू शकतो. वस्तू आणि परिस्थितीतून मिळणारा आनंद त्याच्या इच्छेच्या बळावर इच्छित प्रमाणात तो आकर्षित आणि साध्य करू शकतो.

भुवनेश्वरीच्या मनाच्या अवस्थेत, संपूर्ण जगाची आंतरिक चेतना त्याला त्याच्या जबाबदारीखाली मानते. त्याची व्यवस्था करण्याचा प्रयत्न करतो. ज्यांना शरीराचा आणि कुटुंबाचा मालकी हक्क वाटतो ते यासाठी काहीतरी करत राहतात. जो संपूर्ण जगाला स्वतःचा नातेवाईक मानतो त्याचे जगाच्या हिताकडे सतत लक्ष असते. कुटुंबाच्या सुखासाठी, शरीराच्या आनंदाची काळजी न करता, जोरदार प्रयत्न केले जातात. जे एका जागतिक कुटुंबासारखे वाटते. तो जीवनाच्या जगाशी जवळीक राखतो. तो त्यांचे दुःख आणि पतन कमी करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करतो. वैयक्तिक सोयीसाठी त्याची सर्व क्षमता वापरण्याऐवजी ती व्यापक जगाच्या सुख आणि शांतीसाठी वापरली जाते.

संपत्ती मिळवण्यासाठी भौतिक प्रयत्नांची आवश्यकता असते. समृद्धीची प्राप्ती केवळ आध्यात्मिक प्रयत्नांद्वारेच शक्य आहे. अफाट संपत्तीची जाणीव होण्यासाठी आणि शक्ती प्राप्त करण्यासाठी, एखाद्याला आध्यात्मिक प्रयत्न करावे लागतात. गायत्री उपासनेमध्ये ज्या स्तरावर आध्यात्मिक साधना केली जाते त्याला भुवनेश्वरी म्हणतात.

भुवनेश्वरीच्या स्वरूपाचे, शस्त्रास्त्रांचे, मुद्रा इत्यादींचे संक्षिप्त वर्णन खालीलप्रमाणे आहे- भुवनेश्वरीला एक चेहरा आणि चार हात आहेत. चार हातात असलेली गदा शक्तीचे प्रतीक आहे आणि राजदंड हे व्यवस्थेचे प्रतीक आहे. पुष्पहार नियमितता आणि आशीर्वाद मुद्रा-प्रजापालन यांचे प्रतीक आहे. आसन - आसन - सर्वोच्च शक्तीचे प्रतीक आहे.

भुवनेश्वरीची देवळे उत्तराखंडात अनेक ठिकाणी आहेत.