शाकंभरी

शाकंभरी (संस्कृत: शाकम्भरी, IAST: Śākambharī), तिला शताक्षी असेही म्हणतात, ही पोषण देणारी देवी आहे. तिला महादेवीचा अवतार मानले जाते आणि हिंदू धर्मात ती दुर्गा म्हणुन ओळखली जाते. दुर्गमासुराने ऋषींना वेद विसरायला लावून पृथ्वीला पोषणापासून वंचित ठेवल्यानंतर, देवी मानवांना आणि देवतांना त्यांची शक्ती परत मिळवण्यासाठी पुरेशी फळे आणि भाज्या अर्पण करण्यासाठी प्रकट झाली.

शाकम्भरी देवी शाकुम्भरी देवी सहारनपुर
शाकम्भरी देवी
Geography
Country	भारत
State	उत्तर प्रदेश
Location	सहारनपुर
History and governance
Creator	महाभारतकाल से पूर्व

शाकंभरी देवी माता आदिशक्ती जगदंबेचा अवतार आहे. ही माता आहे वैष्णो देवी, चामुंडा, कांगडा वाली, ज्वाला, चिंतपूर्णी, आशापुरा, सहारनपूर, उत्तर प्रदेशच्या डोंगराळ भागात. हे मंदिर उत्तर भारतातील आणि वैष्णोदेवीनंतर उत्तर भारतातील सर्वात जास्त भेट दिलेल्या मंदिरांपैकी एक आहे. दुसरे सर्वात प्रसिद्ध मंदिर आहे. माँ शाकंभरी देवीच्या दर्शनापूर्वी येथील भुरदेवाचे (भैरों) दर्शन घ्यावे लागते. इमारतीमध्ये भीम, भ्रमरी, शाकंभरी, शताक्षी आणि गणेश या देवता आहेत। माँ शाकंभरीचे देशातील सर्वात प्राचीन आणि प्रसिद्ध मंदिर उत्तर प्रदेशातील सहारनपूर येथे आहे. शाकंभरी देवीचे हे शक्तिपीठ शाकंभरीच्या इतर मंदिरांचे मूळ उगमस्थान आहे

शाकम्भरी देवी

आख्यायिका

दुर्गमासुराने पृथ्वीला दुष्काळ आणि टंचाईत बुडवण्याचा प्रयत्न केल्यानंतर, पृथ्वीवर शतकानुशतके दुःख सहन करावे लागले. असुरांनी वेद विसरायला लावल्यानंतर ऋषींनी अखेर देवी पार्वतीचे स्मरण केले, तेव्हा ती काळसर निळ्या रंगाच्या रूपात जगावर प्रकट झाली आणि तिने ऋषींवर आपले शंभर डोळे ठेवले. जेव्हा ऋषींनी ईश्वरीचे स्तोत्र गायले आणि जप केला तेव्हा चार हातांची देवी कमळ, बाण, एक मोठे धनुष्य आणि भाज्या, फळे, फुले आणि मुळे घेऊन प्रकट झाली. देवी भागवत पुराणानुसार, लोकांचे दुःख पाहून, तिने तिच्या डोळ्यांतून सतत अश्रू वाहत, नद्यांमध्ये वाहत आणि औषधे देत.

मंदिर

उत्तर प्रदेशातील सहारनपूर येथे मुख्य मंदिर आहे. शाकंभरी देवीची अनेक मंदिरे आहेत ज्यात उत्तर प्रदेशातील सहारनपूर येथील प्राचीन मंदिरांपैकी एक आहे, कारण ते वैष्णोदेवीनंतर सर्वात प्रसिद्ध आहे आणि भाविकांकडून येथे भेट दिली जाते. याशिवाय राजस्थानमध्ये सांभर लेक टाउन झील येथे आणखी एक प्रमुख मंदिर आहे, जे कोरड्या मीठाच्या तलावाचे एक विशाल मैदान आहे. वैष्णोदेवीच्या प्रारंभानंतर नवरात्रीत नऊ देवतांमध्ये नवव्या क्रमांकावर शाकंभरीची पूजा केली जाते.

हे सुद्धा पहा

अन्नपूर्णा (देवी)