निराशा (मानसिक आजार)

बायपोलर डिसऑर्डर
इतर नावे	बायपोलरचा परिणाम झालेला विकार, बायपोलर आजार, खुळे नैराश्य, खुळ्या नैराश्याचा विकार, खुळ्या-नैराश्याचा आजार, खुळ्या-नैराश्याची मानसिकता, चक्रिय वेडेपणा, बायपोलर डिसऑर्डर
	बायपोलर डिसऑर्डर नैराश्य आणि खूळाच्या प्रकरणांद्वारे दर्शविले जाते.
लक्षणे	नैराश्य आणि उच्चतम मनस्थितीयांचे कालावधी
गुंतागुंत	आत्महत्या, स्वयं-इजा
सामान्य प्रारंभ	25 वर्षे वयाचे
प्रकार	बायपोलर I विकार, बायपोलर II विकार, इतर
कारणे	पर्यावरणीय आणि अनुवांशिकता
जोखिम घटक	कुटुंबाचा इतिहास, बालशोषण, दीर्घ-मुदत तणाव
विभेदक निदान	क्रियाशीलतेमधील कमी लक्ष असण्याचा विकार, व्यक्तिमत्वाचे विकार, स्किझोफ्रेनिया, पदार्थ वापरण्याचा विकार
उपचार	मानसोपचार, औषधोपचार
औषधोपचार	लिथियम, मानसोपचारविरोधक, आळसविरोधक
वारंवारता	1-3%

"Manic depression" इथे पुनर्निर्देशित होतो. शब्दाच्या इतर उपयोगांसाठी पहा, Manic depression (निःसंदिग्धीकरण).

"Bipolar disorders" इथे पुनर्निर्देशित होतो. the medical journal यासाठी पहा, Bipolar Disorders (journal).

साचा:Pp-semi

साचा:Use American English

बायपोलर डिसऑर्डर, हा पूर्वी मानसिक नैराश्यम्हणून ओळखला जात आहे, जो एक मानसिक विकार आहे ज्यामुळे नैराश्य कालावधी येतात आणि असाधारणतेचे कालावधी उच्चतम मनस्थितीयेते.^[३]^[४]^[६] उच्चतम मनस्थिती ही महत्त्वाची असते आणि त्याच्या तीव्रतेवर, खूळ किंवा खुळेपणाअवलंबून असतो, किंवा मानसिकतेच्या लक्षणांवर अवलंबून असतो.^[३] खुळेपणाच्या दरम्यान, व्यक्ती वागते किंवा असाधारणपणे उत्साही, आनंदी किंवा चिडचिडेपणा अनुभवते.^[३] बरेचदा परिणामांकडे दुर्लक्ष करून व्यक्ती खराब विचार करून निर्णय घेतात.^[४] खुळेपणाच्या टप्प्यात झोपण्याची गरज सहसा कमी होते.^[४] निराशेच्या कालावधीत, रडणे, जीवनाकडे बघण्याचा नकारात्मक दृष्टिकोन, आणि इतरांकडे चुकीच्या नजरेने होऊ शकते.^[३] आजारी असलेल्या अशा लोकांमध्ये आत्महत्येचा धोका 20 वर्षांमध्ये 6 टक्के पेक्षा खूप जास्त, तर स्वयं-इजा 30– मध्ये 40 टक्के घडते.^[३] इतर मानसिक आरोग्य समस्या जसे की चिंतातुरता विकार आणि पदार्थाच्या वापराचा विकार या सामान्यपणे बायपोलर डिसऑर्डराशी संबंधित असतात.^[३]

कारणे स्पष्टपणे समजू शकत नाहीत, परंतु पर्यावरणीय आणि अनुवांशिकता हे दोन्हीही घटक भूमिका बजावतात.^[३] छोट्या प्रभावाच्या अनेक जीन्समध्ये धोका निर्माण होतो.^[३]^[७] पर्यावरणीय जोखीम घटकांमध्ये बालशोषण आणि दीर्घ-कालीन तणावयांच्या इतिहासाचा समावेश होतो.^[३] जोखमींपैकी सुमारे 85% अनुवांशिकतेच्या कारणानेअसल्याचे दिसते.^[८] या स्थितीचे कमीतकमी एक खुळेपणाचे प्रकरण हे नैराश्याचे प्रकरण किंवा त्याशिवाय असेल तर बायपोलर I विकार आणि जर कमीतकमी एक अतिखुळेपणाचे प्रकरण (परंतु खुळेपणाचे प्रकरण नसेल) आणि एक मुख्य नैराश्याचे प्रकरण असेल तर बायपोलर II विकार असे वर्गीकरण केले आहे.^[४] दीर्घ काळातील कमी तीव्रतेची लक्षणे असलेल्यांमध्ये सायक्लोथिमिया विकार स्थितीचे निदान केले जाऊ शकते.^[४] लक्षणे जर औषधे किंवा वैद्यकीय समस्यांमुळे असतील तर ती स्वतंत्रपणे वर्गीकृत केली गेली आहेत.^[४] यासारख्याच असलेल्या इतर स्थितींमध्ये क्रियाशीलतेमधील कमी लक्ष असण्याचा विकार, व्यक्तिमत्त्वाचा विकार, स्किझोफ्रेनिया आणि पदार्थांच्या वापराचा विकार तसेच अनेक वैद्यकीय स्थितींचा समावेश होतो.^[३] निदानकरण्यासाठी वैद्यकीय चाचणीकरणे आवश्यक नसली, तरीही इतर समस्या घालवण्यासाठी रक्त चाचण्या किंवा मेडिकल इमेजिंग केले जाऊ शकते.^[९]

उपचारांमध्ये सामान्यत: मानसोपचार तसेच औषधोपचार जसे की मनस्थिती स्थिर करणे आणि मानसोपचारविरोधकसमाविष्ट असतात.^[३] मनस्थिती स्थिर करण्यासाठी सामान्यतः वापरल्या गेलेल्या उदाहरणांमध्ये लिथियम आणि विविध आळसविरोधकयांचा समावेश होतो.^[३] एखादी व्यक्ती स्वतःला किंवा इतरांना जोखीम वाटत असेल परंतु उपचार नाकारत असेल तर रुग्णालयात अनैच्छिक उपचार घेणे गरजेचे असू शकते.^[३] वागणुकीची तीव्र समस्या जसे की वळवळ किंवा लढाऊपणा, अल्प मुदतीच्या मानसोपचारविरोधकासह किंवा बेन्झोडियाझेपाइन्ससह व्यवस्थापित केली जाऊ शकते.^[३] खुळेपणाच्या कालावधीमध्ये, निराशा अवरोधक थांबले पाहिजे अशी शिफारस केली जाते.^[३] निराशा अवरोधक नैराश्याच्या कालावधीत वापरले, तर ते मनस्थिती स्थिर करण्यासाठी वापरले पाहिजे. ^[३] इलेक्ट्रोकोनव्हलसिव्ह चिकित्सा (ईसीटी), जिचा खूप चांगला अभ्यास केला जात नसेल तर अशा लोकांसाठी प्रयत्न केला जाऊ शकतो जे इतर उपचारांना प्रतिसाद देत नाहीत.^[३]^[१०] जर उपचार थांबवले, तर ते हळूहळू केले जावेत अशी शिफारस केली जाते.^[३] बऱ्याच व्यक्तींना आजारपणामुळे आर्थिक, सामाजिक किंवा कार्या-संबंधित समस्या आहेत.^[३] या अडचणी सरासरी एका तिमाहीत एक तृतीयांश वेळा होतात.^[३] खराब जीवनशैलीच्या निवडीने आणि औषधोपचारांच्या आनुषंगिक परिणामांमुळे, हृदय रोग नैसर्गिक कारणामुळे मृत्यूची जोखीम सामान्य लोकसंख्येपेक्षा दुप्पट आहे.^[३]

बायपोलर डिसऑर्डर जगातील अंदाजे 1% लोकसंख्येवर परिणाम करते.^[११] युनायटेड स्टेट्समध्ये, सुमारे 3% लोक त्यांच्या जीवनात कोणत्यातरी वेळी परिणाम झालेले असल्याचा अंदाज आहे; हे दर स्त्री आणि पुरुष यांच्यामध्ये सारखेच असल्याचे दिसते.^[१२]^[५] लक्षणे सुरू होण्याचे सर्वात सामान्य वय 25 हे आहे.^[३] 1991 मध्ये यूनायटेड स्टेट्ससाठी विकारांवरील आर्थिक खर्चाचा अंदाज $45 अब्ज इतका होता.^[१३] यापैकी मोठ्या हिश्श्याचा अंदाज हा दरवर्षी 50 बुडालेल्या कामाच्या दिवसांशी संबंधित होता.^[१३] बायपोलर विकार असलेल्या लोकांना नेहमी सामाजिक कलंकाच्या समस्यांना तोंड द्यावे लागते.^[३]

हे सुद्धा पहा

Notes

^ ^a ^b Edward Shorter (2005). A Historical Dictionary of Psychiatry. New York: Oxford University Press. pp. 165–166. ISBN 978-0-19-517668-1.
^ Coyle, Nessa; Paice, Judith A. (2015). Oxford Textbook of Palliative Nursing (इंग्रजी भाषेत). Oxford University Press, Incorporated. p. 623. ISBN 9780199332342. सप्टेंबर 8, 2017 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af Anderson IM, Haddad PM, Scott J (डिसेंबर 27, 2012). "Bipolar disorder". BMJ (Clinical research ed.). 345: e8508. doi:10.1136/bmj.e8508. PMID 23271744.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h American Psychiatry Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington: American Psychiatric Publishing. pp. 123–154. ISBN 0-89042-555-8.
^ ^a ^b Schmitt A, Malchow B, Hasan A, Falkai P (फेब्रुवारी 2014). "The impact of environmental factors in severe psychiatric disorders". Front Neurosci. 8 (19). doi:10.3389/fnins.2014.00019. PMC 3920481. PMID 24574956.
^ "DSM IV Criteria for Manic Episode". जुलै 31, 2017 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)
^ Goodwin, Guy M. "Bipolar disorder". Medicine. 40 (11): 596–598. doi:10.1016/j.mpmed.2012.08.011.
^ Charney, Alexander; Sklar, Pamela (2018). "Genetics of Schizophrenia and Bipolar Disorder". In Charney, Dennis; Nestler, Eric; Sklar, Pamela; Buxbaum, Joseph (eds.). Charney & Nestler's Neurobiology of Mental Illness (5th ed.). New York: Oxford University Press. p. 162.
^ NIMH (एप्रिल 2016). "Bipolar Disorder". National Institutes of Health. जुलै 27, 2016 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. ऑगस्ट 13, 2016 रोजी पाहिले. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)
^ Versiani, Marcio; Cheniaux, Elie; Landeira-Fernandez, J. "Efficacy and Safety of Electroconvulsive Therapy in the Treatment of Bipolar Disorder". The Journal of ECT. 27 (2): 153–164. doi:10.1097/yct.0b013e3181e6332e. PMID 20562714.
^ Grande, I; Berk, M; Birmaher, B; Vieta, E (एप्रिल 2016). "Bipolar disorder". Lancet (Review). 387 (10027): 1561–72. doi:10.1016/S0140-6736(15)00241-X. PMID 26388529.
^ Diflorio, A; Jones, I (2010). "Is sex important? Gender differences in bipolar disorder". International Review of Psychiatry (Abingdon, England). 22 (5): 437–52. doi:10.3109/09540261.2010.514601. PMID 21047158.
^ ^a ^b Hirschfeld, RM; Vornik, LA (जून 2005). "Bipolar disorder–costs and comorbidity". The American journal of managed care. 11 (3 Suppl): S85–90. PMID 16097719.

References

Basco, Monica Ramirez; Rush, A. John (2005). Cognitive-Behavioral Therapy for Bipolar Disorder (Second ed.). New York: The Guilford Press. ISBN 978-1-59385-168-2. OCLC 300306925.CS1 maint: ref=harv (link)
Brown, Malcomb R.; Basso, Michael R. (2004). Focus on Bipolar Disorder Research. Nova Science Publishers. ISBN 978-1-59454-059-2.CS1 maint: ref=harv (link)
Joseph, Chris (2008). Manicdotes: There's Madness in His Method. London: Austin & Macauley. ISBN 978-1-905609-07-9. Amazon review.CS1 maint: ref=harv (link)
Goodwin, F. K.; Jamison, K. R. (2007). Manic–depressive illness: bipolar disorders and recurrent depression (2nd. ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513579-4. OCLC 70929267. एप्रिल 2, 2016 रोजी पाहिले.CS1 maint: ref=harv (link)
Jamison, Kay Redfield (1995). An Unquiet Mind: A Memoir of Moods and Madness. New York: Knopf. ISBN 978-0-330-34651-1.CS1 maint: ref=harv (link)
Leahy, Robert L.; Johnson, Sheri L. (2003). Psychological Treatment of Bipolar Disorder. New York: The Guilford Press. ISBN 978-1-57230-924-1. OCLC 52714775.CS1 maint: ref=harv (link)
Liddell, Henry George; Scott, Robert (1980). A Greek-English Lexicon (Abridged ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-910207-5.CS1 maint: ref=harv (link)
Millon, Theordore (1996). Disorders of Personality: DSM-IV-TM and Beyond. New York: John Wiley and Sons. ISBN 978-0-471-01186-6.CS1 maint: ref=harv (link)
Robinson, D. J. (2003). Reel Psychiatry: Movie Portrayals of Psychiatric Conditions. Port Huron, Michigan: Rapid Psychler Press. ISBN 978-1-894328-07-4.CS1 maint: ref=harv (link)
Sadock, Benjamin J.; Kaplan, Harold I.; Sadock, Virginia A. (2007). Kaplan & Sadock's Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry (Tenth ed.). ISBN 978-0-7817-7327-0. एप्रिल 2, 2016 रोजी पाहिले.CS1 maint: ref=harv (link)

External links

याबाबत अधिक निराशा (मानसिक आजार) विकिपीडियाच्यासहप्रकल्पांवर शोधा
	Definitions from Wiktionary
	Media from Commons
	News stories from Wikinews
	Textbooks from Wikibooks
	Database entry Q131755 on Wikidata