नारी गाय किंवा सिरोही गाय हा एक शुद्ध भारतीय गोवंश असून याचे उगमस्थान गुजरात राज्यातील बनासकांठासाबरकांठा आहे. नारी हे नाव नार या शब्दावरून पडले आहे ज्याचा अर्थ डोंगर आहे. प्रजनन मार्गामध्ये गुजरातमधील बनासकांठा आणि साबरकांठा जिल्ह्यांचा समावेश होतो; राजस्थानातील पाली आणि सिरोही जिल्हे. बहुसंख्य नारी गुरांची लोकसंख्या आरवली वनपरिक्षेत्राच्या आसपास आढळते. हे प्रदेश किंचित डोंगराळ आणि लहरी क्षेत्र आहेत. अरवलीच्या पायथ्याशी असलेल्या भागात हे प्राणी उष्ण हवामानाशी जुळवून घेतात. प्राण्यांचा रंग पांढऱ्या किंवा राखाडी पांढऱ्या रंगापासून बहुतेक प्राण्यांमध्ये बदलतो आणि बैल पांढरे, राखाडी पांढरे किंवा काळे असतात. प्राणी मध्यम आकाराचे असतात. शिंगे आवर्तने वळलेली असतात आणि बहिर्मुख/अग्रेषित असतात; बैलांची शिंगे मुख्यतः पूर्वाभिमुख (५९%) असतात, तर गायींची शिंगे मुख्यतः बाहेरच्या दिशेने असतात, साधारणपणे रुंद पसरलेली, लांब, आणि तळाशी जाड आणि टिपांवर टोकदार. बहुतेक प्रकरणांमध्ये कपाळ रुंद आणि किंचित अवतल असते. जनावरे मध्यम ते मध्यम दुधाचे उत्पादन देतात. उत्तम शारीरिक ताकदीमुळे हा गोवंश शेतीकामासाठी चांगला म्हणून ओळखला जातो. मैदानी आणि डोंगराळ जंगलात दोन्ही ठिकाणी या जातीचे बैल चांगली कामगिरी करतात. नारी गाईचे सरासरी दुग्ध उत्पादन १७४७ किलो आहे (१११८ ते २२२ किलो पर्यंत बदल आढळतो) आणि सरासरी दुधाचे फॅट ४.६४ % (३.१ ते ८.३ % पर्यंत) आहे.

'राष्ट्रीय डेरी विकास बोर्डाच्या (NDDB)' निकषानुसार हा दुहेरी हेतूचा गोवंश म्हणून ओळखला जातो.[]

भारतीय गायीच्या इतर जाती

संपादन

भारतीय गायीच्या इतर विविध जातींची माहिती मिळवण्यासाठी येथे टिचकी द्या ― भारतीय गायीच्या विविध जाती

हे सुद्धा पहा

संपादन

संदर्भ

संपादन
  1. ^ "Breeds | nddb.coop" (इंग्रजी भाषेत). २७ डिसेंबर २०२१ रोजी पाहिले.

बाह्य दुवे

संपादन