दीप अमावास्या

दिव्याची अमावास्या ही आषाढ महिन्यातील अमावास्या म्हणून साजरी केली जाते.

दिव्याची अमावास्या

स्वरूप

दीप पूजन

आषाढ महिन्याच्या अमावास्या तिथीला घरातील, देव घरातील धातूच्या दिव्यांची पूजा केली जाते. यासाठी दिवे स्वच्छ घासून, उजळवले जातात. त्यांची पूजा केली जाते. पुरणाचा नैवेद्य केला जातो. काही कुटुंबात बाजरीच्या पिठाचे किंवा कणकेचे दिवे केले जातात आणि त्यांची पूजा केली जाते.

समाजात विविध ठिकाणी

• दीप अमावास्येचे औचित्य साधून कुटुंबात [पूजा केली जाते त्याचप्रमाणे विविध मंदिरे, शाळा अशा ठिकाणी दीप पूजन केले जाते. विद्यार्थी शाळेत दिवे प्रज्वलित करून, प्रार्थना करतात.

• दीपसमाजातील विविध स्तरात या दिवसाला गटारी अमावास्या म्हणून ओळखले जाते. श्रावण महिन्यात मांसाहार, कांदा , लसूण यांचे सेवन वर्ज्य मानले जात असल्याने मांसाहार करणाऱ्या कुटुंबांमध्ये या दिवशी विशेष करून मांसाहार केला जातो.

• या दिवशी आपल्या दिवंगत पूर्वजांचे स्मरण करण्याची पद्धतीही प्रचलित असल्याचे दिसते.उत्तर भारतात या दिवशी पितृतर्पण, श्राद्ध केले जाते.

आदिवासी जनजातीत

दिव्याची अमावास्या भिल्ल या आदिवासी जमातीत विशेषत्वाने साजरी केली जाते.