टी.ए. सरस्वती अम्मा
टीए सरस्वती अम्मा ( तेक्काथ अमायंकोट्टुकुरुस्सी कलाथिल सरस्वती; जन्म २६ डिसेंबर १९१८[१] ते १५ ऑगस्ट २०००[२]) ह्या चेरपुलास्सेरी, पालक्काड, केरळ येथे जन्मलेल्या विद्वान होत्या. त्यांनी प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारताच्या भूमितीवरील कार्याद्वारे गणित आणि संस्कृतच्या इतिहासाच्या क्षेत्रात योगदान दिले आहे.[२]
| टी.ए. सरस्वती अम्मा | |
|---|---|
| चित्र:T. A. Sarasvati Amma.jpg | |
| जन्म |
२६ डिसेंबर १९१८ |
| मृत्यू |
१५ ऑगस्ट २००० |
चरित्र
संपादनसरस्वती अम्मा यांचा जन्म चेरपुलाचेरी, पालक्काड जिल्हा, केरळ येथे झाला. त्यांची आई कुट्टीमालू अम्मा आणि वडील मराठा अच्युता मेनन यांची त्या दुसरी मुलगी होत्या.[२] त्यांनी मद्रास विद्यापीठातून गणित आणि भौतिकशास्त्रात मूलभूत पदवी घेतली. बनारस हिंदू विद्यापीठातून संस्कृतमध्ये एमएची पदवी मिळवली. त्यांनी त्यांचे संशोधन संस्कृत विद्वान डॉ. व्ही. राघवन यांच्या मार्गदर्शनाखाली केले. सरस्वती अम्मा यांनी श्री केरळ वर्मा कॉलेज, त्रिशूर, महाराजा कॉलेज, एर्नाकुलम आणि महिला महाविद्यालय, रांची येथेही शिकवले आहे. त्यांनी श्री श्री लक्ष्मी नारायण ट्रस्ट महिला महाविद्यालय, धनबाद, झारखंड येथे १९७३ ते १९८० पर्यंत प्राचार्य म्हणून काम केले. निवृत्तीनंतर त्यांनी शेवटची वर्षे तिच्या मूळ गावी ओट्टापलम येथे घालवली.[२] २००० मध्ये त्यांचा मृत्यू झाला. त्यांची धाकटी बहीण टी.ए. राजलक्ष्मी मल्याळममधील सुप्रसिद्ध कथा-लेखिका आणि कादंबरीकार होत्या, परंतु १९६५ मध्ये त्यांच्या बहिणीने आत्महत्या केली होती.[२]
शैक्षणिक कारकीर्द
संपादनकेरळ मॅथेमॅटिकल असोसिएशनने २००२ मध्ये त्यांच्या वार्षिक परिषदेत नियमित प्रा. टी.ए. सरस्वती अम्मा स्मृती व्याख्यान सुरू केले.[२][३] मिचिओ यानो यांनी सरस्वती अम्मा यांच्या प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारतातील भूमिती या पुस्तकाची समीक्षा केली होती. यांच्या शब्दात, या पुस्तकाने "भारतीय भूमितीच्या अभ्यासासाठी एक भक्कम पाया स्थापित केला".[४]
डेव्हिड ममफोर्डच्या म्हणण्यानुसार, किम प्लॉफकरच्या मॅथेमॅटिक्स इन इंडिया या पुस्तकासह, "एकच दुसरे सर्वेक्षण आहे, दत्ता आणि सिंग यांचे १९३८ चा हिंदू गणिताचा इतिहास ... सरस्वतीच्या प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारतातील भूमिती शोधणे तितकेच कठीण आहे. अम्मा (१९७९), जिथे, भारतीय गणितातील "बहुतांश विषयांचे विहंगावलोकन मिळू शकते".[५]
त्यांचे प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारतातील भूमिती हे पुस्तक भारतातील संस्कृत आणि प्राकृत वैज्ञानिक आणि अर्ध-वैज्ञानिक साहित्याचे सर्वेक्षण आहे, जे वैदिक साहित्यापासून सुरू होते आणि १७ व्या शतकाच्या सुरुवातीस समाप्त होते. हे वैदिक साहित्यातील शुल्ब सूत्रांसह, जैन विहित कार्यांचे गणितीय भाग आणि हिंदू सिद्धांत आणि खगोलशास्त्रज्ञ आर्यभट १ आणि आर्यभट २, श्रीपती, भास्कर १ आणि भास्कर २, संगमग्राम यांनी केलेल्या भूमितीतील योगदानांसह तपशीलवार भाष्य करते. माधव, परमेश्वर, नीलकंठ, त्यांचे शिष्य आणि इतर अनेक. महावीर, श्रीधर आणि नारायण पंडित या गणितज्ञांच्या कार्याचा आणि बक्षाली हस्तलिखिताचाही अभ्यास करण्यात आला आहे. भारतीय गणिती अलौकिक बुद्धिमत्ता प्रामुख्याने बीजगणितीय आणि संगणकीय होती आणि त्याने पुरावे आणि तर्क टाळले या सिद्धांताचा स्फोट करण्याचा प्रयत्न या कामात केला आहे. भारतात एक शाळा होती जी बीजगणितीय निकालांच्या भौमितीय प्रात्यक्षिकांमध्ये आनंदित होती.[६]
निवडक प्रकाशने
संपादनपुस्तक
संपादन- टी.ए. सरस्वती अम्मा (२००७). प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारतातील भूमिती. मोतीलाल बनारसीदास पब्लिशर्स लिमिटेड. पाने. २७७. ISBN ९७८-८१-२०८-१३४४-१.
पेपर्स
संपादन- टी.ए. सरस्वती अम्मा (१९५८-१९५९). "श्रेडी-क्षेत्रे किंवा गणितीय मालिकेचे रेखाचित्र प्रतिनिधित्व". ओरिएंटल संशोधन जर्नल. २८:७४–८५.
- टी.ए. सरस्वती अम्मा (१९६१). "भारतीय गणितातील चक्रीय चतुर्भुज". अखिल भारतीय ओरिएंटल कॉन्फरन्सची कार्यवाही. २१: २९५–३१०.
- टी.ए. सरस्वती अम्मा (१९६१-१९६२). "त्रिलोकप्रज्ञापतीच्या पहिल्या चार महाअधिकारांचे गणित". गंगानाथ झा संशोधन संस्थेचे जर्नल. १८: २७–५१.
- टी.ए. सरस्वती अम्मा (१९६२). "महावीरांची मालिका उपचार". रांची विद्यापीठाचे जर्नल. आय: ३९-५०.
- टी.ए. सरस्वती अम्मा (१९६९). "भारतातील गणितीय कल्पनांचा विकास". इंडियन जर्नल ऑफ हिस्ट्री ऑफ सायन्स. ४:५९–७८.
संदर्भ
संपादन- ^ 1094 of the Kollam Era translates to 26 December 1918. See https://www.mobilepanchang.com/malayalam/malayalam-month-calendar.html?date=26/12/1918 Archived 2019-02-25 at the Wayback Machine.
- ^ a b c d e f Gupta, R.C. (2003). "Obituary: T.A. Sarasvati Amma" (PDF). Indian Journal of History of Science. 38 (3): 317–320. 16 March 2012 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित.
- ^ Fraser, Craig. "Report on the Awarding of the Kenneth O. May Prize". International Commission on the History of Mathematics. 21 July 2010 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 7 June 2010 रोजी पाहिले.
- ^ Yano, Michio (1983). "Review of Geometry of Ancient and Medieval India by T. A. Sarasvati Amma". Historia Mathematica. 10: 467–470. doi:10.1016/0315-0860(83)90014-9.
- ^ Mumford, David (March 2010). "Book Review" (PDF). Notices of the AMS. 57 (3).
- ^ Sarasvati Amma, T. A. (1999). Book Review by Google. Motilal Banarsidass Publ. ISBN 9788120813441. 28 May 2010 रोजी पाहिले.