खस लोक

नेपाळ आणि भारताचा इंडो-आर्यन वांशिक-भाषिक गट

खस लोक खस भाषा भाषेचे मूळ भाषिक इंडो-आर्यन आहेत (सध्याचे नेपाळी, गढ़वाली, कुमाऊनी भाषा) सध्याच्या नेपाळ तसेच कुमाऊं आणि गढवाल उत्तराखंड, भारतच्या भागातील विभाग.

खस लोक/खसिया/पर्वत्या/पहाडी
एकूण लोकसंख्या

अनुमानित १ करोड

लोकसंख्येचे प्रदेश
प्रमुख लोकसंख्या

लक्षणीय लोकसंख्या

भाषा
नेपाळी भाषा (खस कुरा) मातृभाषा
धर्म
हिंदू (५९%) आणि बौद्ध(४१%)
संबंधित वांशिक लोकसमूह
क्षेत्री, बाहुन, राजपूत


भारतीय संग्रहालयात ठेवलेल्या खस व्यक्तीचे मॉडेल चित्र (1868-1875); गोरखा उच्चनीय जाति लिखित

इतिहास

संपादन

खास लोक ईशान्य ईराणी लोकांच्या वंशज मानले जातात. ते शेतीवादी आणि भटक्या लोक होते. उत्तर सीमावर्ती योद्धा म्हणून त्यांचे महाभारतमध्ये उल्लेख करण्यात आले होते.

 
 
राजापुरी (राजौरी)
राजापुरी (राजौरी) सध्याच्या भारत; खस लोकांच्या ऐतिहासिक मुख्य आवादीस्थल

भारत नाट्यशास्त्रानुसार खशाची मातृभाषा बाहलिकी भाषा होती. काश्मीरच्या क्षत्रिय शासकांच्या सहकार्यांसह राजपुरीच्या खस्यांचे सरदार व लोशेराचे खस प्रमुख यांनी काबुल शाही घराणाकी मुलीशी विवाह केला.[] बाह्लिकी गान्धारदेशचे भाषा आहेत.

पुस्तक

संपादन
  • Dor Bahadur Bista (1991). Fatalism and Development: Nepal's Struggle for Modernization. Orient Blackswan. ISBN 978-81-250-0188-1.CS1 maint: ref=harv (link)
  • John T Hitchcock (1978). "An Additional Perspective on the Nepali Caste System". In James F. Fisher (ed.). Himalayan Anthropology: The Indo-Tibetan Interface. Walter de Gruyter. ISBN 978-90-279-7700-7.CS1 maint: ref=harv (link)
  • K. S. Singh (2005). People of India: Uttar Pradesh. Anthropological Survey of India. ISBN 978-81-7304-114-3.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Pradhan, Kumar L. (2012), Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839, New Delhi: Concept Publishing Company, p. 278, ISBN 9788180698132
  • Richard Burghart (1984). "The Formation of the Concept of Nation-State in Nepal". The Journal of Asian Studies. 44 (1): 101–125.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Susan Thieme (2006). Social Networks and Migration: Far West Nepalese Labour Migrants in Delhi. LIT Verlag Münster. ISBN 978-3-8258-9246-3.CS1 maint: ref=harv (link)
  • William Brook Northey; C. J. Morris (1928). The Gurkhas: Their Manners, Customs, and Country. Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-1577-9.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Whelpton, John (2005). A History of Nepal. Cambridge University Press. ISBN 978-0521804707.CS1 maint: ref=harv (link)

संदर्भ

संपादन
  1. ^ Laxman S. Thakur (1990). K. K. Kusuman (ed.). The Khasas An Early Indian Tribe. A Panorama of Indian Culture: Professor A. Sreedhara Menon Felicitation Volume. Mittal Publications. pp. 285–293. ISBN 978-81-7099-214-1.