एक्सएमएम-न्यूटन

एक्सएमएम-न्यूटन ही युरोपीय अंतराळ संस्थेने डिसेंबर १९९९ मध्ये एरियान ५ या रॉकेटमधून अंतराळात पाठवलेली क्ष-किरण अंतराळ वेधशाळा आहे. या दुर्बिणीचे नाव सर आयझॅक न्यूटन यांच्या सन्मानार्थ देण्यात आले आहे. आंतरतारकीय माध्यमातील क्ष-किरण स्रोतांचे निरीक्षण करणे, रुंद आणि अरुंद बॅंडमध्ये पंक्तिदर्शन (स्पेक्ट्रोस्कोपी) करणे आणि खगोलीय स्रोतांचे पहिल्यांदा क्ष-किरण व दृश्य प्रकाश किरणांमध्ये एकाच वेळी निरीक्षण करणे ही या वेधशाळेची मुख्य उद्दिष्टे आहेत. सुरुवातीला दोन वर्षांच्या कार्यकाळासाठी नियोजित करण्यात आलेली ही वेधशाळा अजूनही चांगल्या स्थितीत असून २०१६ मध्ये तीला नव्या मोहिमा देण्यात आल्या आहेत.

एक्सएमएम-न्यूटन XMM-Newton
तुलूझ येथील एक्सएमएम चे प्रारुप
साधारण माहिती
इतर नावे	हाय थ्रूपूट एक्स-रे स्पेक्ट्रोस्कोपी मिशन एक्स-रे मल्टि-मिरर मिशन
एनएसएसडीसी क्रमांक	१९९९-०६६ए
संस्था	युरोपीय अंतराळ संस्था
मुख्य कंत्राटदार	डॉर्नियर सॅटेलिटेनसिस्टेम, कार्ल झाइस, फोकर स्पेस, मत्रा मार्कोनी स्पेस
सोडण्याची तारीख	१० डिसेंबर १९९९
कुठुन सोडली	गुयाना अंतराळ केंद्र
सोडण्याचे वाहन	एरियान ५
प्रकल्प कालावधी	नियोजित: २ वर्षे पश्चात: &0000000000000024.000000२४ वर्षे, &0000000000000350.000000३५० दिवस
कक्षेचा प्रकार	भूकेंद्रीय कक्षा
कक्षेची उंची	अर्धदीर्घ अक्ष: ६५,६४८.३ किमी (४०,७९२.० मैल) उत्केंद्रता: ०.८१६५८५ अपसूर्य बिंदू: ५,६६२.७ किमी (३,५१८.६ मैल) उपसूर्य बिंदू: १,१२,८७७.६ किमी (७०,१३८.९ मैल) कल: ६७.१३३८ अंश
कक्षेचा कालावधी	२७८९.९ मिनिटे
दुर्बिणीची रचना	३ × वोल्टर दुर्बीण
तरंगलांबी	१ - १२० ॲंगस्ट्रॉम
व्यास	बाहेरील आरसा: ७० सेंमी (२८ इंच) आतील आरसा: ३०.६ सेंमी (१२ इंच)
एकूण क्षेत्रफळ	१.५ KeV ला: ४,४२५ सेंमी२ (५ चौ. फूट) ८ KeV ला: १,७४० सेंमी२ (२ चौ. फूट)
फोकल लांबी	७.५ मी (२५ फूट)
उपकरणे
EPIC	European Photon Imaging Camera
RGS	Reflection Grating Spectrometer
OM	Optical Monitor
संकेतस्थळ sci.esa.int/xmm-newton/ xmm.esac.esa.int