मराठी विकिपीडिया

अयमान अल-जवाहिरी


आयमान मोहम्मद रबी अल-जवाहिरी [a] [b] (जून १९, १९५१ - ३१ जुलै, २०२२) इजिप्तमध्ये जन्मलेला दहशतवादी आणि चिकित्सक होता ज्याने १६ जून २०११ पासून अल-कायदाचा दुसरा अमीर म्हणून त्याच्या मृत्यूपर्यंत काम केले.

अयमान अल-जवाहिरी
अल-कायदाचे मुख्य अमीर
जन्म १९ जून १९५१ (1951-06-19)
मृत्यू ३१ जुलै, २०२२ (वय ७१)

अल-जवाहिरीने कैरो विद्यापीठातून वैद्यकशास्त्रातील पदवी आणि शस्त्रक्रियेत पदव्युत्तर पदवी प्राप्त केली आणि तो व्यवसायाने सर्जन होता. तो इजिप्शियन इस्लामिक जिहाद या इजिप्शियन इस्लामी संघटनेतील एक प्रमुख व्यक्ती बनला आणि अखेरीस त्याने अमीरचा दर्जा प्राप्त केला. इजिप्तचे राष्ट्राध्यक्ष अन्वर सादात यांच्या हत्येतील भूमिकेसाठी त्यांना १९८१ ते १९८४ पर्यंत तुरुंगवास भोगावा लागला. 1995 मध्ये पाकिस्तानमधील इजिप्शियन दूतावासावरील हल्ल्याच्या नियोजनासह इजिप्शियन सरकारविरुद्धच्या त्याच्या कृतींमुळे त्याला १९९९ च्या " रिटर्नीज फ्रॉम अल्बेनिया " खटल्यादरम्यान अनुपस्थितीत मृत्यूदंड सुनावण्यात आला.

अल-कायदाचा म्होरक्या ओसामा बिन लादेनचा जवळचा सहकारी, अल-जवाहिरीचा या गटाच्या कारवायांवर मोठा प्रभाव होता. केन्या आणि टांझानियामध्ये १९९८ मध्ये यूएस दूतावासात झालेल्या बॉम्बस्फोटांमध्ये आणि २००२ च्या बाली बॉम्बस्फोटांमध्ये त्याच्या भूमिकेसाठी अल-जवाहिरी अनुक्रमे युनायटेड स्टेट्स आणि संयुक्त राष्ट्रांना हवा होता. त्याने २००१ मध्ये इजिप्शियन इस्लामिक जिहादचे अल-कायदामध्ये विलीनीकरण केले आणि २००४ मध्ये औपचारिकपणे बिन लादेनचा सहायक बनला. २०११ मध्ये बिन लादेनच्या मृत्यूनंतर त्याने अल-कायदाचा नेता म्हणून बिन लादेनची जागा घेतली. मे २०११ मध्ये, यूएस ने त्याला पकडण्यासाठी अग्रगण्य माहितीसाठी $२५ दशलक्ष बक्षीस जाहीर केले.

३१ जुलै २०२२ रोजी अल-जवाहिरी अफगाणिस्तानमध्ये अमेरिकेच्या ड्रोन हल्ल्यात मारला गेला.

वैयक्तिक जीवन संपादन

प्रारंभिक जीवन संपादन

अयमान अल-जवाहिरीचा जन्म १९ जून १९५१ रोजी गीझा येथे, [१] [२] तत्कालीन इजिप्तच्या साम्राज्यात मोहम्मद रबी अल-जवाहिरी आणि उमायमा अज्जम यांना झाला. [३]

२००१ मध्ये न्यू यॉर्क टाइम्सने अल-जवाहिरी "एक समृद्ध आणि प्रतिष्ठित कुटुंबातून आल्याचे वर्णन केले आहे जे त्याला धर्म आणि राजकारण या दोन्ही गोष्टींमध्ये दृढपणे आधारलेली वंशावळ देते". [४] अल-जवाहिरीचे आई-वडील दोघेही समृद्ध कुटुंबातून आले होते. अल-जवाहिरीचे वडील, मोहम्मद रबी अल-जवाहिरी, काफ्र अश शेख धवाहरी, शार्किया येथील डॉक्टर आणि विद्वानांच्या मोठ्या कुटुंबातून आले होते, ज्यात त्यांचे एक आजोबा शेख मुहम्मद अल-अहमदी अल-जवाहिरी (१८८७-१९४४) होते. अल-अझहरचे ३४ वे ग्रँड इमाम . [५] मोहम्मद रबी हे कैरो विद्यापीठात सर्जन आणि फार्मसीचे प्राध्यापक बनले [६] . अयमान अल-जवाहिरीची आई, उमायमा अझझम, एका श्रीमंत, राजकीयदृष्ट्या सक्रिय कुळातील, अब्देल-वाहाब अज्जम यांची कन्या, साहित्यिक विद्वान, ज्यांनी कैरो विद्यापीठाचे अध्यक्ष, किंग सौद विद्यापीठाचे संस्थापक आणि उद्घाटक रेक्टर म्हणून काम केले. सौदी अरेबियातील पहिले विद्यापीठ ) तसेच पाकिस्तानचे राजदूत, तर त्यांचे स्वतःचे भाऊ अझझम पाशा, अरब लीगचे संस्थापक सरचिटणीस (१९४५-१९५२) होते. [७] त्याच्या मातृपक्षाकडून आणखी एक नातेवाईक सालेम अझझम, एक इस्लामी विचारवंत आणि कार्यकर्ता होता, जो लंडनस्थित इस्लामिक कौन्सिल ऑफ युरोपचा काही काळ महासचिव होता. [८] श्रीमंत आणि प्रतिष्ठित कुटुंब बद्रमध्ये वसलेल्या सौदी अरेबियातील जवाहीर या छोट्याशा गावातील रेड सी हरबी जमातीशी देखील जोडलेले आहे. [९] सौदच्या घराशीही त्याचा मातृत्वाचा दुवा आहे: अजम पाशा (त्याचे मामा-मामा) यांची मुलगी मुना हिचा विवाह दिवंगत राजा फैसलचा मुलगा मोहम्मद बिन फैसल अल सौदशी झाला आहे. [१०]

अयमान अल-जवाहिरी म्हणाले की, त्यांना त्यांच्या आईबद्दल खूप प्रेम आहे. तिचा भाऊ, महफूज अझझम, किशोरवयातच त्याच्यासाठी आदर्श बनला. [११] त्याला एक धाकटा भाऊ, मुहम्मद अल-जवाहिरी आणि एक जुळी बहीण, हेबा मोहम्मद अल-जवाहिरी आहे. [१२] हेबा नॅशनल कॅन्सर इन्स्टिट्यूट, कैरो युनिव्हर्सिटी येथे वैद्यकीय ऑन्कोलॉजीचे प्राध्यापक बनले. तिने तिच्या भावाचे वर्णन "मूक आणि लाजाळू" असे केले. [१३] १९९८ मध्ये अल्बेनियामध्ये लष्करी प्रशिक्षण घेतल्याच्या आरोपावरून मुहम्मदला शिक्षा सुनावण्यात आली होती. [१४] त्याला १९९९ मध्ये यूएईमध्ये अटक करण्यात आली होती आणि इजिप्तला प्रत्यार्पण केल्यानंतर १९९९ मध्ये त्याला फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली होती. [१५] [१६] त्याला कैरो येथील तोरा तुरुंगात राजकीय कैदी म्हणून ठेवण्यात आले होते. सुरक्षा अधिकाऱ्यांनी सांगितले की तो इस्लामिक जिहादच्या विशेष कृती समितीचा प्रमुख होता, ज्याने दहशतवादी कारवाया आयोजित केल्या होत्या. २०११ च्या वसंत ऋतूमध्ये इजिप्शियन लोकप्रिय उठावानंतर, १७ मार्च २०११ रोजी, त्याला इजिप्तच्या अंतरिम सरकारच्या सशस्त्र दलाच्या सर्वोच्च परिषदेने तुरुंगातून मुक्त केले. त्याचा भाऊ अयमान अल-जवाहिरीची माहिती काढण्यासाठी त्याला ताब्यात घेण्यात आल्याचे त्याच्या वकिलाने सांगितले. [१७] २० मार्च २०११ रोजी त्यांना पुन्हा अटक करण्यात आली. [१८] १७ ऑगस्ट २०१३ रोजी इजिप्शियन अधिकाऱ्यांनी मुहम्मद अल-जवाहिरीला त्याच्या गिझा येथील घरी अटक केली. [१९] २०१७ मध्ये त्यांची निर्दोष मुक्तता झाली. [२०]

तारुण्य संपादन

अयमान अल-जवाहिरी हा अभ्यासू तरुण होता. तो शाळेत उत्कृष्ट होता, त्याला कविता आवडत असे आणि "हिंसक खेळांचा तिरस्कार" होता, जे त्याला "अमानवीय" वाटत होते. अल-जवाहिरीने कैरो विद्यापीठात वैद्यकशास्त्राचा अभ्यास केला आणि १९७४ मध्ये गेयिद गिद्दनसह पदवी प्राप्त केली, किंवा अमेरिकन ग्रेडिंग सिस्टीममध्ये "बी" ग्रेडच्या बरोबरीने. त्यानंतर, त्यांनी १९७४-१९७८ मध्ये इजिप्शियन सैन्यात सर्जन म्हणून सेवा दिली [२१] [२२] त्यानंतर त्यांनी माडी येथे त्यांच्या पालकांजवळ एक क्लिनिक स्थापन केले. [२३] १९७८ मध्ये त्यांनी शस्त्रक्रियेत पदव्युत्तर पदवीही मिळवली. [२४] तो अरबी, इंग्रजी, [२५] [२६] आणि फ्रेंच बोलत असे. [२७]

अल-जवाहिरीने विद्यार्थी म्हणून युवा कार्यात भाग घेतला. त्याचा काका महफूज अझम आणि व्याख्याता मोस्तफा कामेल वास्फी यांच्या प्रभावाखाली तो खूप धार्मिक आणि राजकीय बनला. [२८] सय्यद कुतुब यांनी असा उपदेश केला की इस्लाम आणि मुक्त मुस्लिमांना पुनर्संचयित करण्यासाठी , पैगंबरांच्या मूळ साथीदारांनंतर स्वतःचे मॉडेल बनवणाऱ्या खऱ्या मुस्लिमांचा एक अग्रगण्य विकसित करणे आवश्यक आहे. [२९] अयमान अल-जवाहिरी इस्लामिक धर्मशास्त्र आणि इस्लामिक इतिहासावरील कुतुबच्या मनीचियन विचारांनी प्रभावित होते. [३०]

भुमीगत कारवाया संपादन

वयाच्या १५ व्या वर्षी, अल-जवाहिरीने सरकार उलथून टाकण्यासाठी आणि इस्लामी राज्य स्थापन करण्याच्या उद्देशाने एक भूमिगत सेल तयार केला होता. पुढील वर्षी इजिप्शियन सरकारने कट रचल्याबद्दल सय्यद कुतुबला फाशी दिली. फाशीनंतर, अल-जवाहिरीने, इतर चार माध्यमिक शालेय विद्यार्थ्यांसह, "सरकार उलथून टाकण्यासाठी आणि इस्लामी राज्य स्थापन करण्यासाठी समर्पित भूमिगत सेल" तयार करण्यास मदत केली. या लहान वयातच अल-जवाहिरीने जीवनात एक ध्येय विकसित केले, " कुतुबची दृष्टी कृतीत आणणे." [३१] त्याचा सेल अखेरीस अल-जिहाद किंवा इजिप्शियन इस्लामिक जिहाद तयार करण्यासाठी इतरांमध्ये विलीन झाला. [२३]

  • एफबीआय मोस्ट वॉन्टेड दहशतवादी
  • न्यायापासून पळून गेलेल्यांची यादी
  • ओसामा बिन लादेनचे संदेश
  • सय्यद इमाम अल-शरीफ

नोट्स आणि संदर्भ संपादन

स्पष्टीकरणात्मक नोट्स संपादन

उद्धरण संपादन

कामे उद्धृत केली संपादन

  • Bergen, Peter L. (2006). The Osama bin Laden I Know. Free Press. ISBN 978-0-7432-7891-1.
  • Wright, Lawrence (2006). The Looming Tower (PDF). Knopf. ISBN 0-375-41486-X. Archived from the original (PDF) on March 8, 2014.


चुका उधृत करा: "lower-alpha" नावाच्या गटाकरिता <ref>खूणपताका उपलब्ध आहेत, पण संबंधीत <references group="lower-alpha"/> खूण मिळाली नाही.

  1. ^ "Ayman al-Zawahiri – Rewards For Justice". Archived from the original on August 2, 2022. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  2. ^ "Security Council Al-Qaida Sanctions Committee Amends One Entry on Its Sanctions List". United Nations. Archived from the original on August 2, 2022. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  3. ^ Riedel, Bruce O. (2010). The search for al Qaeda : its leadership, ideology, and future. Brookings Institution. Saban Center for Middle East Policy (Paperback ed.). Washington, D.C.: Brookings Institution Press. p. 16. ISBN 978-0-8157-0452-2. OCLC 656846805. Archived from the original on August 2, 2022. August 1, 2022 रोजी पाहिले.
  4. ^ Jehl, Douglas (September 24, 2001). "A Nation Challenged: Heir Apparent; Egyptian Seen As Top Aide And Successor To bin Laden". The New York Times. Archived from the original on May 13, 2022. May 13, 2022 रोजी पाहिले.
  5. ^ Youssef H. Aboul-Enein (March 2004). "Ayman Al-Zawahiri: The Ideologue of Modern Islamic Militancy" (PDF). Air University – Maxwell Air Force Base, Alabama. p. 1. Archived (PDF) from the original on January 14, 2020. November 15, 2020 रोजी पाहिले.
  6. ^ "Ayman al-Zawahiri Fast Facts". CNN. 4 August 2022. Archived from the original on 16 February 2017. 2022-08-04 रोजी पाहिले.
  7. ^ Olivier Roy, Antoine Sfeir (ed.
  8. ^ Lorenzo Vidino, The New Muslim Brotherhood in the West, Columbia University Press (2010), p. 234
  9. ^ David Boukay (2017). From Muhammad to Bin Laden: Religious and Ideological Sources of the Homicide Bombers Phenomenon. Routledge. p. 1. ISBN 978-1-351-51858-1.
  10. ^ "Family Tree of Muhammad bin Faysal bin Abd al-Aziz Al Saud" Archived 2019-02-24 at the Wayback Machine. on Datarabia
  11. ^ Wright 2006.
  12. ^ "Black Hole: The Fate of Islamists Rendered to Egypt: VI. Muhammad al-Zawahiri and Hussain al-Zawahiri". Human Rights Watch. Archived from the original on December 7, 2021. August 1, 2022 रोजी पाहिले.
  13. ^ Battistini, Francesco (June 12, 2011). "La sorella del nuovo Osama: Mio fratello Al Zawahiri, così timido e silenzioso". Corriere della Sera. Archived from the original on November 5, 2012.
  14. ^ "Egyptian court acquits Mohammed Zawahiri and brother of Sadat's assassin". Al Arabiya English (इंग्रजी भाषेत). March 19, 2012. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  15. ^ "Black Hole: The Fate of Islamists Rendered to Egypt: VI. Muhammad al-Zawahiri and Hussain al-Zawahiri". www.hrw.org. Archived from the original on December 7, 2021. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  16. ^ "Muhammad al-Zawahiri". Counter Extremism Project (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on July 26, 2021. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  17. ^ Egypt Releases Brother of Al Qaeda's No. 2 Archived 2017-04-01 at the Wayback Machine., Liam Stack, The New York Times, March 17, 2011
  18. ^ Brother of Al-Qaeda's Zawahri re-arrested Archived 2011-03-23 at the Wayback Machine., Sherif Tarek, Ahram Online, March 20, 2011
  19. ^ "Egypt arrests brother of Qaeda chief for 'backing Morsi'". Middle East Online. Archived from the original on September 22, 2013. August 17, 2013 रोजी पाहिले.
  20. ^ "StackPath". dailynewsegypt.com. Archived from the original on August 2, 2022. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  21. ^ Empty citation (सहाय्य)
  22. ^ F. Schmitz, Winfried (2016). Solutions Looking Beyond Evil. ISBN 978-1524540395.
  23. ^ a b Wright, p. 42.
  24. ^ Bergen 2006.
  25. ^ "Al-Qaeda Deputy Head Ayman Al-Zawahiri in Audio Recording: Musharraf Accepted Israel's Existence". Memri. Archived from the original on August 13, 2008. February 3, 2011 रोजी पाहिले.
  26. ^ Wilkinson, Isambard (August 11, 2008). "Al-Qa'eda chief Ayman Zawahiri attacks Pakistan's Pervez Musharraf in video". The Daily Telegraph. London. Archived from the original on May 5, 2011. April 26, 2010 रोजी पाहिले.
  27. ^ "Meet Ayman al-Zawahiri, the Al Qaeda chief who owes allegiance to Taliban supreme leader Mullah Haibatullah Akhundzada". Firstpost. August 17, 2021.
  28. ^ El-Zayyat, Montasser, "Qaeda", 2004. tr. by Ahmed Fakry
  29. ^ Qutb, Milestones, pp. 16, 20 (pp. 17–18).
  30. ^ WIKTOROWICZ, QUINTAN (February 16, 2005). "A Genealogy of Radical Islam". Studies in Conflict & Terrorism. 28 (2): 75–97. doi:10.1080/10576100590905057. ISSN 1057-610X. Archived from the original on August 2, 2022. August 2, 2022 रोजी पाहिले.
  31. ^ Wright, p. 37.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=अयमान_अल-जवाहिरी&oldid=2168999" पासून हुडकले