हायड्रोजन क्लोराइड
हायड्रोजन क्लोराइड हा हायड्रोजन व क्लोरिन यांच्या अभिक्रियेने निर्माण झालेला आम्लधर्मी वायू आहे. त्याच्या जलीय द्रावणास हायड्रोक्लोरिक आम्ल म्हणतात.
| हायड्रोजन क्लोराइड | |||
|---|---|---|---|
| |||
आययुपीएसी (IUPAC) नाव हायड्रोजन क्लोराइड | |||
इतर नावे हायड्रोक्लोरिक आम्ल वायू | |||
| अभिज्ञापके | |||
| सीएएस क्रमांक | 7647-01-0 
| ||
| केमस्पायडर (ChemSpider) | 307
| ||
| युएनआयआय | QTT17582CB
| ||
| ईसी (EC) क्रमांक | 231-595-7 | ||
| युएन (UN) क्रमांक | 1050 | ||
| केईजीजी (KEGG) | D02057
| ||
| एमईएसएच (MeSH) | Hydrochloric+acid | ||
| सीएचईबीआय (ChEBI) | CHEBI:17883
| ||
| सीएचईएमबीएल (ChEMBL) | CHEMBL1231821
| ||
| आरटीईसीएस (RTECS) क्रमांक | MW4025000 | ||
| एटीसी कोड | A09,B05XA13 | ||
Beilstein संदर्भ
|
1098214 | ||
Gmelin संदर्भ
|
322 | ||
| जीएमओएल त्रिमितीय चित्रे | चित्र १ | ||
स्माईल्स (SMILES)
| |||
आयएनसीएचआय (InChI)
| |||
| गुणधर्म | |||
| रेणुसूत्र | HCl | ||
| रेणुवस्तुमान | ३६.४६ g mol−1 | ||
| स्वरुप | रंगहीन वायू | ||
| गंध | pungent | ||
| घनता | १.४९० ग्रॅम प्रतिलिटर[१] | ||
| गोठणबिंदू | −११४.२२ °से (−१७३.६० °फॅ; १५८.९३ के) | ||
| उत्कलनबिंदू | −८५.०५ °से (−१२१.०९ °फॅ; १८८.१० के) | ||
| विद्राव्यता (पाण्यामध्ये) | 823 g/L (0 °C) 720 g/L (20 °C) 561 g/L (60 °C) | ||
| विद्राव्यता | मिथेनॉल, इथेनॉल व इथर यांत विद्राव्य | ||
| बाष्पदाब | 4352 kPa (at 21.1 °C)[२] | ||
| आम्लता (pKa) | -7.0[३] | ||
| आम्लारीत्व (pKb) | 21.0 | ||
अपवर्तन स्थिरांक (nD)
|
1.0004456 (gas) 1.254 (liquid) | ||
| चिकटपणा | 0.311 cP (−100 °C) | ||
| संरचना | |||
| रेणूचा आकार | linear | ||
| द्विध्रुवीय क्षण | 1.05 D | ||
| उष्णतारसायनशास्त्र | |||
विशिष्ट उष्मा
क्षमता (C) |
0.7981 J K−1 g−1 | ||
सामान्य रेण्वीय
एन्ट्रॉपी (S |
186.902 J K−1 mol−1 | ||
निर्मितीची सामान्य
उष्माक्षमता (ΔfH |
–92.31 kJ mol−1 | ||
ज्वलनाची सामान्य
उष्माक्षमता (ΔcH |
–95.31 kJ mol−1 | ||
| धोका | |||
| बाह्य सुरक्षा माहिती पत्रक |
JT Baker MSDS | ||
| जीएचएस धोकादर्शक चित्रे |  
| ||
| जीएचएस इशारादर्शक शब्द | Danger | ||
GHS धोकादर्शक वाक्ये
|
साचा:H-phrases | ||
GHS सावधगिरीदर्शक वाक्ये
|
साचा:P-phrases | ||
| ईयू निर्देशांक | 017-002-00-2 | ||
| ईयू वर्गीकरण |  वि  क्ष
| ||
| R-phrases | साचा:R23, साचा:R35 | ||
| S-phrases | साचा:S1/2, साचा:S9, साचा:S26, साचा:S36/37/39, साचा:S45 | ||
| NFPA 704 | |||
| मृत्यूकारक प्रमाण (LD50) | 238 mg/kg (rat, oral) | ||
| संबंधित संयुगे | |||
| संबंधित संयुगे | हायड्रोक्लोरिक आम्ल हायड्रोजन फ्लोराइड हायड्रोजन ब्रोमाइड हायड्रोजन आयोडाइड हायड्रोजन अ‍ॅस्टाटाइड | ||
| रसायनांची माहिती ही, काही विशेष नोंद केली नसल्यास, त्यांच्या सामान्य स्थितीतील आहे. (तापमान २५ °से. किंवा ७७ °फॅ. व दाब १०० किलोपास्कल) | |||
 (verify) (what is:  / ?)
| |||
| Infobox references | |||
|
| |||
संदर्भ आणि नोंदी
संपादन- ^ Haynes, William M. (2010). Handbook of Chemistry and Physics (91 ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 9-33. ISBN 978-1439820773
- ^ हायड्रोजन क्लोराइड. Gas Encyclopaedia. Air Liquide
- ^ Perrin, D. D. (1969) जलीय द्रावणातील आम्ल व आम्लारींचे पृथक्करण स्थिरांक. Butterworths, London, 1969.