स्वामी श्रद्धानंद
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
स्वामी श्रद्धानंद (22 फेब्रुवारी 1856 - 23 डिसेंबर 1926), ज्यांना महात्मा मुन्शी राम विज म्हणूनही ओळखले जाते, हे भारतीय स्वातंत्र्य कार्यकर्ते आणि आर्य समाज संन्यासी होते ज्यांनी दयानंद सरस्वतींच्या शिकवणींचा प्रचार केला. यामध्ये गुरुकुल कांगरी विद्यापीठासारख्या शैक्षणिक संस्थांच्या स्थापनेचा समावेश होता आणि 1920 च्या दशकातील हिंदू सुधारणा चळवळीमध्ये संघटना (एकत्रीकरण आणि संघटना) आणि शुद्धी (शुद्धीकरण) मध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली.
| स्वामी श्रद्धानंद | |
|---|---|
 | |
| जन्म |
२२ फेब्रुवारी, १८५६ |
त्यांचा जन्म 22 फेब्रुवारी 1856 रोजी भारताच्या पंजाब प्रांतातील जालंधर जिल्ह्यातील तलवान गावात झाला. लाला नानक चंद यांच्या कुटुंबातील तो सर्वात लहान मुलगा होता, जो युनायटेड प्रोव्हिन्सेस (आता उत्तर प्रदेश) मध्ये पोलीस निरीक्षक होता, जो तत्कालीन ईस्ट इंडिया कंपनीद्वारे प्रशासित होता. त्यांचे दिलेले नाव बृहस्पती विज होते, परंतु नंतर त्यांना त्यांच्या वडिलांनी मुन्शी राम विज असे संबोधले, हे नाव 1917 मध्ये संन्यास घेईपर्यंत त्यांच्याकडे राहिले, लाला मुन्शी राम विज आणि महात्मा मुन्शी राम.
काही घटनांनंतर त्यांनी नास्तिकता स्वीकारली, जसे की एक थोर स्त्री प्रार्थना करत असताना त्याला मंदिरात जाण्यापासून रोखण्यात आले. एका ननसोबत चर्चच्या वडिलांचा समावेश असलेल्या "तडजोड करणाऱ्या" परिस्थितीचाही तो साक्षीदार होता,[२] कृष्ण पंथाच्या धर्मगुरूंनी एका तरुण भक्तावर केलेला बलात्कार आणि मुस्लिम वकिलाच्या घरी एका लहान मुलीचा संशयास्पद मृत्यू. . या सर्व घटनांनी त्याच्या नास्तिकतेला पुष्टी दिली. अखेरीस त्याने मुख्तारी परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि वकील होण्यासाठी अभ्यास सुरू केला.[2]