मराठी विकिपीडिया

स्त्रीवादाची चौथी-लाट

 

स्त्रीवादाची चौथी लाट म्हणजे स्त्रीवादी चळवळ जी २०१२ च्या सुमारास सुरू झाली. ह्या लाटेचे लक्ष महिला सक्षमीकरण, इंटरनेट साधनांचा वापर,[१] आणि आंतरसंयोजकता यांवर केंद्रित होते.[२].[३] चौथ्या लाटेत लिंगभेदाच्या नियमांवर आणि समाजातील महिलांच्या हाताळणीवर लक्ष केंद्रित करून लैंगिक समानता वाढविण्याचा प्रयत्न केला गेला होता. स्

चौथ्या लाटेतील स्त्रीवाद लैंगिक अत्याचार, लैंगिक छळ, लैंगिक हिंसाचार, महिलांचे वस्तूकरण आणि कामाच्या ठिकाणी लैंगिकतेवर लक्ष केंद्रित करतो. इंटरनेट सक्रियता हे चौथ्या लाटेचे हे एक प्रमुख वैशिष्ट्य आहे.[४][५] चौथ्या लाटेतील स्त्रीवाद इतर गटांवर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यात समलिंगी, ट्रान्सजेंडर आणि रंगीत लोक हे गट मोडतात. त्यांच्या वाढीव सामाजिक सहभाग आणि सामर्थ्यासाठी पुढाकार घेतात.[३] तसेच सर्व लिंगांसाठी समान उत्पन्नाची वकिली करतात. पुरुष आणि स्त्रियांच्या पारंपारिक भूमिकांना आव्हान देतात. त्यांचा असा विश्वास आहे की ती एक प्रकारची दडपशाही आहे. या चळवळीने लैंगिक अत्याचार, वस्तूकरण, छळ आणि लिंग-आधारित हिंसाचाराला विरोध करण्यात यशस्वी वाटचाल करत आहे.[६]

काहींनी ही चळवळ पोस्ट-फेमिनिझमची प्रतिक्रिया वाटते. त्यांचा असा युक्तिवाद आहे की महिला आणि पुरुष समानतेपर्यंत पोहोचलेले आहेत. तसेच मार्था रॅम्प्टनने प्रवचनात काही दुसऱ्या लहरी स्त्रीवादी कल्पना परत आणल्या आहेत. ज्यात मार्था रॅम्प्टनने लिहिले आहे की चळवळ "लैंगिक अत्याचार, बलात्कार, महिलांवरील हिंसाचार, असमान वेतन, स्लट-शेमिंग, स्त्रियांवर एकल आणि अवास्तविक शरीराशी जुळवून घेण्याचा दबाव" आणते आहे.[७] ही चळवळ "राजकारण आणि व्यवसायात महिला प्रतिनिधीत्वाचा फायदा" होण्यासही मदत करत आहे.

इतिहास आणि व्याख्या

संपादन

काही स्त्रीवाद्यांनी असा युक्तिवाद केला की १९८० च्या दशकात मार्गारेट थॅचर आणि रोनाल्ड रेगन सारख्या पुराणमतवादी व्यक्तींनी स्त्रीवाद्यांनी त्या क्षणापर्यंत केलेल्या कामांना आव्हान दिले होते.[८] त्याच वेळी, उत्तर अमेरिका, लॅटिन अमेरिका आणि युरोपमधील स्त्रीवाद्यांनी त्यांच्या काही उद्दिष्टांमध्ये यश मिळवले होते. ज्यात स्त्रियांच्या हक्कांना स्पष्टपणे प्रोत्साहन देणाऱ्या राज्य-संचलित संस्थांची निर्मिती किंवा सरकारमध्ये स्त्रीवादी सहभाग यांचा समावेश होता. परंतु, या संस्थांनी स्त्रीवादी उद्दिष्टांची अंमलबजावणी राज्याला करू देऊन स्त्रीवादी चळवळीही कमकुवत केल्या.[९]

1990 च्या दशकात युरोपियन आणि लॅटिन अमेरिकन मध्ये फेमिनिझमच्या तिसऱ्या लाटेची सुरुवात झाली होती. त्या दरम्यान लिपस्टिक फेमिनिझम आणि उपभोगवादी स्त्रीवाद संपुष्टात येऊ लागला होता. स्त्रीवादी कार्यकर्ते अमेरिकन शिक्षणतज्ञांनी समर्थन केलेले विचित्र सिद्धांत नाकारत होते.[१०][११][१२][१३][१४][१५] चौथ्या लाटेमध्ये स्त्रीवादाचा विकास हळूहळू, जागतिक स्तरावर मीडिया आणि इंटरनेटद्वारे झाला.[१६][१५] ही लाट स्त्रियांच्या नवीन पिढीतून उदयास आली होती. ज्यांना त्यांच्या हायस्कूल, संस्था आणि विद्यापीठातील शिक्षणाद्वारे पूर्वीच्या लाटेंबद्दलची माहिती दिली गेली नव्हती. स्त्रीवादाबद्दलचे ज्ञान अनौपचारिकरित्या प्राप्त झाले आणि त्यातून एक आभासी अकादमी विकसित झाली जिथे स्त्रीवाद्यांना हे शिकले की "व्यक्तिगत राजकीय आहे". ते संरचित स्त्रीवादी शिक्षणातून उद्भवलेले नाही.[१६] स्त्रीवादाची चौथी-लाट, त्याच्या आधीच्या इतर लाटांप्रमाणे, या काळात एकल विचारधारा, अस्तित्त्व किंवा सामूहिक अस्तित्त्वाबद्दल नव्हती.[१७] महिलांवरील हिंसाचार संपुष्टात आणण्याच्या समान उद्दिष्टाकडे एकत्रितपणे काम करण्यासाठी सामूहिक गटांमध्ये एकत्र येण्याबद्दल ती होती. जेणेकरून त्यांना त्यांच्या इच्छेनुसार मार्ग स्वीकारण्याचे पर्याय उपलब्ध व्हावेत; ते इतर स्त्रियांना परस्पर बांधिलकी आणि समर्थनाबद्दल होते.[१८]

 
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन, लंडन, २०१७

 

संदर्भ

संपादन
  1. ^ Grady, Constance (2018-03-20). "The waves of feminism, and why people keep fighting over them, explained". Vox (इंग्रजी भाषेत). 2020-06-27 रोजी पाहिले.
  2. ^ Abrahams, Jessica (14 August 2017). "Everything you wanted to know about fourth wave feminism—but were afraid to ask". Prospect. 17 November 2017 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 17 November 2017 रोजी पाहिले.
  3. ^ a b Munro, Ealasaid (September 2013). "Feminism: A Fourth Wave?". Political Insight. 4 (2): 22–25. doi:10.1111/2041-9066.12021. Republished as Munro, Ealasaid (5 September 2013). "Feminism: A fourth wave?". The Political Studies Association. 2 December 2018 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 1 December 2018 रोजी पाहिले. / "Feminism: A fourth wave? | The Political Studies Association (PSA)". Feminism: A fourth wave? | The Political Studies Association (PSA) (इंग्रजी भाषेत). 2020-06-27 रोजी पाहिले.
  4. ^ Shiva, Negar; Kharazmi, Zohreh Nosrat. The Fourth Wave of Feminism and the Lack of Social Realism in Cyberspace. OCLC 1236110330.
  5. ^ Diamond, Jill; Dye, Michaelanee; LaRose, Daphne; Bruckman, Amy (2013). "Holdback!: the role of storytelling online in a social movement organization". Research Gate. 2023-03-07 रोजी पाहिले.
  6. ^ Phillips, Ruth; Cree, Viviene E. (21 February 2014). "What does the 'Fourth Wave' Mean for Teaching Feminism in Twenty-First Century Social Work?" (PDF). Social Work Education. 33 (7): 930–43. doi:10.1080/02615479.2014.885007. ISSN 0261-5479. |hdl-access= requires |hdl= (सहाय्य)
  7. ^ "Four Waves of Feminism". Pacific University (इंग्रजी भाषेत). 2015-10-25. 2023-05-25 रोजी पाहिले.
  8. ^ "La cuarta ola feminista ha llegado y esto es lo que debes saber". Código Nuevo (स्पॅनिश भाषेत). 2018-03-05. 25 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-25 रोजी पाहिले.
  9. ^ Vega Ugalde, Silvia (2013). "Comentarios al Dossier: "Nuevas voces feministas en América Latina: ¿continuidades, rupturas, resistencias?"". Iconos. Revista de Ciencias Sociales (इंग्रजी भाषेत). No. 46. pp. 103–109. doi:10.17141/iconos.46.2013.58. ISSN 1390-1249. 26 April 2019 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 26 April 2019 रोजी पाहिले.
  10. ^ Urzaiz, Begoña Gómez (2017-12-21). "Ana de Miguel: "Considerar que dar las campanadas medio desnuda es un acto feminista es un error garrafal"". S Moda EL PAÍS (स्पॅनिश भाषेत). 25 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-25 रोजी पाहिले.
  11. ^ Guilló Girard, Clara Inés (2018). El sentido de ser víctima y la víctima como sentido: tecnologías de enunciación de la violencia de género (PDF) (Doctorate thesis) (स्पॅनिश भाषेत). UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID.
  12. ^ webdeveloper. "Estudio sobre la recuperación integral de las mujeres víctimas de violencia de género en Cantabria". Dirección General de Igualdad y Mujer (स्पॅनिश भाषेत). 25 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-25 रोजी पाहिले.
  13. ^ "Somos la Cuarta Ola; el feminismo estratégico". Kamchatka (स्पॅनिश भाषेत). 26 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-26 रोजी पाहिले.
  14. ^ Cuaderno, El (2018-10-29). "Entrevista a Beatriz Gimeno". El Cuaderno (स्पॅनिश भाषेत). 26 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-26 रोजी पाहिले.
  15. ^ a b "¿Qué significa que somos la Cuarta Ola feminista?". Las Gafas Violetas (स्पॅनिश भाषेत). 2019-03-07. 26 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-26 रोजी पाहिले.
  16. ^ a b Digital, Estrella. "La cuarta ola del movimiento feminista". Estrella Digital (स्पॅनिश भाषेत). 25 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-25 रोजी पाहिले.
  17. ^ Aragón, El Periódico de (5 November 2018). "Pepa Bueno: 'Estamos en una cuarta ola imparable de feminismo'". El Periódico de Aragón (स्पॅनिश भाषेत). 25 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-25 रोजी पाहिले.
  18. ^ "Yolanda Besteiro defiende un 8-M que se sienta "en cada uno de los rincones del planeta", también en los pueblos". Lanza Digital (स्पॅनिश भाषेत). 2019-03-09. 26 April 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2019-04-26 रोजी पाहिले.

 

पुढील वाचन

संपादन
  •  डायमंड, डायना (२००९). "स्त्रीवादाची चौथी लहर: मनोविश्लेषणात्मक दृष्टीकोन". लिंग आणि लैंगिकता मध्ये अभ्यास. 10 (4): 213–223. doi:10.1080/15240650903228187. ISSN 1940-9206. S2CID १४४८२५३८७.
  • मुनरो, इलासाइड (२०१३). "स्त्रीवाद: एक चौथी लहर?". राजकीय अंतर्दृष्टी. ४ (२): २२–२५. doi:10.1111/2041-9066.12021. S2CID 142990260. मूळ वरून 2 डिसेंबर 2018 रोजी संग्रहित. 8 नोव्हेंबर 2015 रोजी पुनर्प्राप्त.
  • रिटॅलॅक, हॅना; रिंगरोज, जेसिका; लॉरेन्स, एमिली (2016). "'फक युवर बॉडी इमेज': टीन गर्ल्स ट्विटर आणि इंस्टाग्राम फेमिनिझम इन आणि अराउंड स्कूल". Coffey, ज्युलिया मध्ये; Budgeon, शेली; काहिल, हेलन (eds.). लर्निंग बॉडीज: द बॉडी इन यूथ अँड चाइल्डहुड स्टडीज. खंड. 2. सिंगापूर: स्प्रिंगर. pp. ८५-१०३. doi:10.1007/978-981-10-0306-6_6. ISBN 978-981-10-0306-6.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=स्त्रीवादाची_चौथी-लाट&oldid=2474065" पासून हुडकले