सशस्त्र सीमा दल
सशस्त्र सीमा दल किंवा सशस्त्र सीमा बल (एसएसबी) हे नेपाळ आणि भूतानच्या सीमेवर तैनात केलेले भारताचे सीमा सुरक्षा दल आहे . हे गृह मंत्रालयाच्या (MHA) प्रशासकीय नियंत्रणाखालील पाच केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलांपैकी एक आहे. शत्रूच्या कारवायांविरुद्ध भारताचा सीमावर्ती भाग बळकट करण्यासाठी चीन-भारत युद्धानंतर 1963 मध्ये विशेष सेवा ब्युरो या नावाने या दलाची स्थापना करण्यात आली होती. SSBच्या नागरी शाखा, 1,800 कर्मचाऱ्यांचा समावेश असून, 2018 मध्ये इंटेलिजन्स ब्युरोकडे हस्तांतरित करण्यात आली होती.[१]
विशेष सेवा ब्युरोची पूर्वीची भूमिका भारताच्या सीमेवरील लोकसंख्येला शांतता तसेच युद्धाच्या काळात राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी प्रवृत्त करणे आणि एकत्रित करणे आणि राष्ट्रीय एकात्मता वाढवण्यासाठी लोकांमध्ये सुरक्षा आणि बंधुत्वाची भावना वाढवणे ही होती. सीमेपलीकडील गुन्हेगारी आणि तस्करी तसेच इतर देशविरोधी कारवाया रोखणे ही त्याची आजची भूमिका आहे.[२]
हे अनिवार्य कार्य साध्य करण्यासाठी, SSBला 1973च्या फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1959चा शस्त्र कायदा, 1985चा NDPS कायदा आणि 1967च्या पासपोर्ट कायदा अंतर्गत काही अधिकार प्रदान करण्यात आले आहेत. भारत सरकार अतिरिक्त अधिकार प्रदान करण्याचा विचार करत आहे.
उत्तराखंड, उत्तर प्रदेश, बिहार, पश्चिम बंगाल, सिक्कीम, आसाम आणि अरुणाचल प्रदेश या राज्यांमध्ये, भारत-नेपाळ आणि भारत-भूतान सीमेवर, तसेच कोणत्याही ठिकाणी या अधिकारांचा वापर 15 किमीच्या पट्ट्यात केला जाणार आहे.[३]
संदर्भ
संपादन- ^ "1,800 SSB personnel to move to IB for special ops". Business-Standard.Com (इंग्रजी भाषेत). २८ ऑक्टोबर २०२१ रोजी पाहिले.
- ^ "Sashastra Seema Bal". ssbrectt.gov.in (हिंदी भाषेत). 2021-10-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. २८ ऑक्टोबर २०२१ रोजी पाहिले.
- ^ "चुनौतीपूर्ण परिस्थितियों में एसएसबी की भूमिका महत्वपूर्ण : राज्यपाल". livehindustan.com (हिंदी भाषेत). २८ ऑक्टोबर २०२१ रोजी पाहिले.
बाह्य दुवे
संपादनअधिकृत संकेतस्थळ Archived 2021-10-28 at the Wayback Machine.