शरच्चंद्र चट्टोपाध्याय

शरच्चंद्र चट्टोपाध्याय उर्फ़  सरतचंद्र चटर्जी (१ September सप्टेंबर १876 - १ January जानेवारी 1938) हे बंगाली कादंबरीकार आणि लघुकथा लेखक होते. बंगाली भाषेतील ते  सर्वात लोकप्रिय कादंबरीकार आहे. [त्यांच्या उल्लेखनीय कामांमध्ये देवदास, श्रीकांतो, चोरित्रोहिन इत्यादींचा समावेश आहे. त्यांची बहुतेक कामे बंगालमध्ये प्रचलित असलेल्या ग्रामीण लोकांच्या जीवनशैली, शोकांतिका आणि संघर्षाविषयी आणि समकालीन सामाजिक पद्धतींविषयी आहेत. ते एक लोकप्रिय, भाषांतरित आणि रूपांतरित भारतीय लेखक म्हणून प्रसिद्ध आहेत.

शरच्चंद्र चट्टोपाध्याय

शरतचंद्र चट्टोपाध्याय यांचा जन्म १ सप्टेंबर १7676. रोजी हुगली, पश्चिम बंगालच्या देवानंदपूर या छोट्याशा गावात झाला.  शरतचंद्र ह्यांचे शिक्षण खेड्यातील पियारी पंडित शाळेत सुरू झाले आणि नंतर त्यांनी हुगळी येथील हायस्कूलमध्ये शिक्षण घेतले.  दहावी नंतर ते F Aची प्रवेश परीक्षा पास झाले मात्र पैश्याअभावी ते महाविद्यालयात जाऊ शकले नाहीत.

शरतचंद्रांचे घर

बर्माहून परत आल्यानंतर चट्टोपाध्याय हे 11 वर्षे बाजे शिबपूर, हावडा येथे राहिले. त्यानंतर त्यांनी १९३२ मध्ये समता गावात एक घर बनवले, जिथे त्यांनी कादंबरीकार म्हणून आयुष्याची नंतरची बारा वर्षे घालविली. त्यांचे घर सैराटचंद्र कुटी  म्हणून प्रसिद्ध आहे. दोन मजली बर्मी शैलीतील घर, बेलूर मठातील शिष्य असलेल्या सैराटचंद्रचा भाऊ स्वामी वेदानंद यांचेही घर होते. त्याची आणि त्याच्या भावाची समाधी घराच्या आवारात आहे. प्रख्यात लेखकाने लावलेली बांबू आणि पेरू सारखी झाडे अजूनही घरातील बागांमध्ये आहेत.

प्रकाशित पुस्तके

कादंबऱ्या

बडदिदी, १९१३ (या कादंबरीवर बड़ी दीदी नावाचा हिंदी चित्रपट आहे.) विराजबहू, १९१४ (या कादंबरीवर त्याच नावाचा हिंदी चित्रपट आहे.) बिन्दुर छेले, १९१४ परिणीता, १९१४ (या कादंबरीवर आधारित याच नावाचे दोन हिंदी चित्रपट आहेत.) मेजदिदी, १९१५ वैकुन्ठेर उइल, १९१५ पल्लीसमाज, १९१६ चंद्रनाथ, १९१६ अरक्षणीया, १९१६| पंडितमोशाय, १९१७ देवदास, १९१७ (या कादंबरीवरून हिंदीमध्ये दोन वेळा ’देवदास’ नावाचे चित्रपट निघाले.) चरित्रहीन, १९१७ श्रीकांत भाग १, १९१७ श्रीकान्त भाग २, १९१८ निष्कृति, १९१७ गृहदाह, १९२० बामुनेर मेये, १९२० देना पाओना, १९२३| नवविधान, १९२४ पथेर दाबी, १९२६ श्रीकान्त ३, १९२७ शेष प्रश्न, १९३१ विप्रदास, १९३५ श्रीकान्त ४, १९३३ शुभदा, १९३८ शेषेर परिचय़, १९३९ दत्त १९१८ रामेर सुमती (या कादंबरीचे ’अतूट’ नावाचे मराठी नाट्यरूपांतर श्रीधर शनवारे यांनी केले आहे).

नाटक

• षोडशी, १९२८
• रमा, १९२८
• विराजबहू, १९३४
• विजय, १९३५

निबंध

नारीर मूल्य तरुणेर विद्रोह, १९१९ स्वदेश ओ साहित्य, १९३२ स्वराज साधनाय नारी शिक्षार विरोध स्मृतिकथा| अभिनंदन भविष्य वंग-साहित्य गुरू-शिष्य संवाद साहित्य ओ नीति साहित्ये आर्ट ओ दुर्णीति भारतीय उच्च संगीत

विशेष

शरच्चंद्र चटोपाध्याय यांच्या जीवनावर मराठी लेखिका सुमती क्षेत्रमाडेयांनी ’जीवनस्वप्न’ नावाची कादंबरी लिहिली आहे.