लैंगिक संक्रमित संसर्ग
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
लैंगिक संक्रमित संसर्ग (STI) ज्याला लैंगिक संक्रमित रोग आणि जुने टर्म वेनेरिअल डिसीज असेही संबोधले जाते, हे असे संक्रमण आहेत जे लैंगिक क्रियाकलाप, विशेषतः योनिमार्गातील संभोग, गुदद्वारासंबंधीचा संभोग आणि मुखमैथुन द्वारे पसरतात . [१] STI मुळे सहसा सुरुवातीला लक्षणे उद्भवत नाहीत, [१] ज्यामुळे संसर्ग इतरांना होण्याचा धोका असतो. [२] [३] STIची लक्षणे आणि लक्षणांमध्ये योनीतून स्त्राव, पेनाईल डिस्चार्ज, गुप्तांगांवर किंवा त्याभोवती व्रण आणि ओटीपोटात वेदना यांचा समावेश असू शकतो. [१] काही STI मुळे वंध्यत्व येऊ शकते. [१]
जिवाणूजन्य एसटीआयमध्ये क्लॅमिडीया, गोनोरिया आणि सिफिलीस यांचा समावेश होतो. [१] व्हायरल एसटीआयमध्ये जननेंद्रियाच्या नागीण, एचआयव्ही/एड्स आणि जननेंद्रियाच्या मस्से यांचा समावेश होतो. [१] परजीवी एसटीआयमध्ये ट्रायकोमोनियासिसचा समावेश होतो. [१] STI निदान चाचण्या सामान्यतः विकसित जगात सहज उपलब्ध असतात, परंतु विकसनशील जगात त्या अनेकदा उपलब्ध नसतात. [१]
काही लसीकरणामुळे हिपॅटायटीस बी आणि काही प्रकारचे एचपीव्ही यासह काही संक्रमणांचा धोका कमी होऊ शकतो. [४] सुरक्षित लैंगिक पद्धती, जसे की कंडोम वापरणे, लैंगिक भागीदारांची संख्या कमी असणे आणि अशा नात्यात असणे ज्यामध्ये प्रत्येक व्यक्ती फक्त दुसऱ्याशी लैंगिक संबंध ठेवते तसेच STIचा धोका कमी होतो. [१] सर्वसमावेशक लैंगिक शिक्षण देखील उपयुक्त ठरू शकते. [५] बहुतेक STI उपचार करण्यायोग्य आणि बरे करण्यायोग्य आहेत; सर्वात सामान्य संक्रमणांपैकी, सिफिलीस, गोनोरिया, क्लॅमिडीया आणि ट्रायकोमोनियासिस बरा होऊ शकतो, तर एचआयव्ही/एड्स बरा होऊ शकत नाही. [१]
२०१५ मध्ये, सुमारे १.१ अब्ज लोकांना एचआयव्ही/एड्स व्यतिरिक्त STI होते. [६] सुमारे ५०० दशलक्ष सिफिलीस, गोनोरिया, क्लॅमिडीया किंवा ट्रायकोमोनियासिसने संक्रमित झाले होते. [१] किमान अतिरिक्त ५३० दशलक्ष लोकांना जननेंद्रियाच्या नागीण आहेत आणि २९० दशलक्ष महिलांना मानवी पॅपिलोमाव्हायरस आहे. [१] २०१५ मध्ये एचआयव्ही व्यतिरिक्त एसटीआयमुळे १,०८,००० मृत्यू झाले. [७] युनायटेड स्टेट्समध्ये, २०१० मध्ये STIची १९ दशलक्ष नवीन प्रकरणे आढळली. [८] STIचे ऐतिहासिक दस्तऐवज किमान १५५० BC आणि जुन्या कराराच्या आसपासच्या Ebers papyrus पासूनचे आहेत. [९] STIs शी संबंधित अनेकदा लाज आणि कलंक असतो. [१] लैंगिक संक्रमित संसर्ग या शब्दाला सामान्यतः लैंगिक संक्रमित रोग किंवा लैंगिक रोगापेक्षा प्राधान्य दिले जाते, कारण त्यात ज्यांना लक्षणात्मक रोग नाही त्यांचा समावेश होतो. [१०]
चिन्हे आणि लक्षणे
संपादनसर्व STI लक्षणे नसतात आणि संसर्ग झाल्यानंतर लगेच लक्षणे दिसू शकत नाहीत. काही घटनांमध्ये रोग लक्षणे नसतानाही होऊ शकतो, ज्यामुळे हा आजार इतरांना जाण्याचा धोका जास्त असतो. रोगावर अवलंबून, काही उपचार न केलेल्या STIs मुळे वंध्यत्व, तीव्र वेदना किंवा मृत्यू होऊ शकतो. [११]
प्रीप्युबसंट मुलांमध्ये एसटीआयची उपस्थिती लैंगिक शोषण दर्शवू शकते.
| no data < 60 60–120 120–180 180–240 240–300 300–360 | 360–420 420–480 480–540 540–600 600–1000 > 1000 |
संदर्भ
संपादन- ^ a b c d e f g h i j k l m "Sexually transmitted infections (STIs) Fact sheet N°110". who.int. November 2013. 25 November 2014 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 30 November 2014 रोजी पाहिले."Sexually transmitted infections (STIs) Fact sheet N°110". who.int. November 2013. Archived from the original on 25 November 2014. Retrieved 30 November 2014. चुका उधृत करा: अवैध
<ref>tag; नाव "WHO2014" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे - ^ Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA (2013). Medical microbiology (7th ed.). St. Louis, MO: Mosby. p. 418. ISBN 978-0-323-08692-9. 2015-12-01 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित.
- ^ Goering, Richard V. (2012). Mims' medical microbiology (5th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 245. ISBN 978-0-7234-3601-0.
- ^ चुका उधृत करा:
<ref>चुकीचा कोड;CDC2013Pनावाने दिलेल्या संदर्भांमध्ये काहीही माहिती नाही - ^ International technical guidance on sexuality education: An evidence-informed approach (PDF). Paris: UNESCO. 2018. p. 28. ISBN 978-92-3-100259-5.
- ^ Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, et al. (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
- ^ Wang H, Naghavi M, Allen C, Barber RM, Bhutta ZA, et al. (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
- ^ "STD Trends in the United States: 2010 National Data for Gonorrhea, Chlamydia, and Syphilis". Centers for Disease Control and Prevention. 9 September 2012 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 September 2012 रोजी पाहिले.
- ^ Gross, Gerd; Tyring, Stephen K. (2011). Sexually transmitted infections and sexually transmitted diseases. Heidelberg: Springer Verlag. p. 20. ISBN 978-3-642-14663-3. 2015-09-24 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित.
- ^ Guidelines for the management of sexually transmitted infections (PDF). Geneva: World Health Organization. 2003. p. vi. ISBN 978-92-4-154626-3. 2014-12-08 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित.
- ^ "Male STI check-up video". Channel 4. 2008. 2009-01-23 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2009-01-22 रोजी पाहिले.
- ^ "WHO Disease and injury country estimates". World Health Organization. 2004. 2009-11-11 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. Nov 11, 2009 रोजी पाहिले.