निःशुल्क दूरचित्रवाणी सेवा

निःशुल्क दूरचित्रवाणी सेवा (इंग्रजी: फ्री-टू-एर (FTA) सेवा) ही एक प्रकारची दूरचित्रवाणी आणि नभोवाणी (रेडिओ) सेवा असते जी कोणत्याही व्यक्तीला सदस्यत्व किंवा इतर खर्चाशिवाय कार्यक्रम पाहण्याची किंवा ऐकण्याची परवानगी देते. ही सेवा एनक्रिप्टेड फॉर्ममध्ये प्रसारित होत असून योग्य रिसीव्हिंग उपकरणांद्वारे, जे सिग्नल प्राप्त करण्यास सक्षम असतात, त्यांच्याद्वारे उपलब्ध करून दिली जाते. ही सेवा स्थलीय रेडिओ सिग्नलवर चालते आणि अँटेनाद्वारे प्राप्त केली जाते.

दूरदर्शन हा भारतातील सार्वजनिक प्रसारक आहे, जो डीडी फ्री डिश ही मोफत दूरचित्रवाणी सेवा पुरवतो.

निःशुल्क सेवा म्हणजे अशा वाहिन्या असतात ज्यांना त्यांची सदस्यता (इंग्रजी: subscription) अपेक्षित नसते; जरी या वाहिन्या दर्शक/श्रोता यांना दुसऱ्या वाहकाद्वारे वितरित केल्या जाऊ शकतात जिथे सदस्यता आवश्यक आहे, उदा., केबल दूरचित्रवाणी, इंटरनेट किंवा उपग्रह.

प्रीमियम सबस्क्रिप्शन नसले तरीही तरीही काही भौगोलिक प्रदेशांमध्ये या वाहकांना निःशुल्क चॅनेल वितरीत करणे अनिवार्य केले जाऊ शकते, विशेषतः जेथे निःशुल्क चॅनेल आणीबाणीच्या प्रसारणासाठी वापरणे अपेक्षित आहे, जसे 1-1-2 (112) आपत्कालीन सेवा मोबाइल फोन ऑपरेटर आणि उत्पादकांनी प्रदान केली आहे.

दुसरीकडे, फ्री-टू-व्ह्यू (FTV) सामान्यतः सबस्क्रिप्शनशिवाय उपलब्ध असते, परंतु ते डिजिटली एन्कोड केलेले असते आणि भौगोलिकदृष्ट्या प्रतिबंधित केले जाऊ शकते. फ्री-टू-एर अनेकदा आंतरराष्ट्रीय प्रसारणासाठी वापरले जाते, ज्यामुळे ते शॉर्टवेव्ह रेडिओच्या समतुल्य व्हिडिओसारखे बनते. बहुतेक निःशुल्क दूरचित्रवाणीचे किरकोळ विक्रेते फ्री-टू-एर चॅनेल मार्गदर्शक आणि फ्री-टू-एर वापरासाठी उत्तर अमेरिकेत उपलब्ध सामग्रीची यादी करतात.

भारत

मुख्य लेख: डीडी फ्री डिश

दूरदर्शन हा भारतातील सार्वजनिक प्रसारक आहे. जो डीडी फ्री डिश ही मोफत दूरचित्रवाणी सेवा पुरवतो. यामध्ये सध्या ११६ दूरचित्रवाणी चॅनेल विनामूल्य उपलब्ध आहेत.

हेदेखील पाहा

• सशुल्क दूरचित्रवाणी सेवा
• डीडी फ्री डिश