मनाचे श्लोक

’मनाचे श्लोक’ हे समर्थ रामदास स्वामींनी रचलेले मानवी मनास मार्गदर्शनपर असे पद्य आहे.

विकिस्रोत

मनाचे श्लोक हा शब्द/शब्दसमूह
विकिस्रोत, या ऑनलाईन मुक्त मराठी ग्रंथालयात पाहा.

मराठी पारंपरिक संस्कृतीत समर्थ रामदासकृत 'मनाचे श्लोक' सकाळच्या तसेच सायंकालीन प्रार्थनेत, प्रभातफेरीत, संस्कार व सुविचार म्हणून आणि संप्रदायातील शिष्यांकडून भिक्षा मागतानाही म्हणले जात.

पद्य रचनेची वैशिष्ट्ये

या पद्यात श्लोकांची एकूण संख्या २०५ आहे. मनाच्या श्लोकांची रचना ही भुजंगप्रयात वृत्तात आहे. प्रत्येक ओळीत १२ अक्षरे आहेत.

संबधित ग्रंथ

• 'मनाचे श्लोक' - ल.रा. पांगारकर - इ.स. १९२४
• सार्थ मनाचे श्र्लोक - ज्ञानेश्वर तांदळे
• मनाच्या श्लोकातून मनःशांती - सुनील चिंचोलकर
• समर्थ रामदासविरचित मनाचे श्लोक - डॉ. र.रा. गोसावी
• सार्थ मनाचे श्लोक - केशव विष्णू बेलसरे

इतर भाषांतील अनुवाद

• मन-समझावन (इ.स. १७५८) - भाषा दखनी (उर्दू) -(स्वैर रूपांतर) अनुवाद : शाह तुराब (१६९५ - १७८३)

शाहतुराब हे सूफी धर्म प्रचारक होते. ते स्वतःस हुसेनी ब्राह्मण म्हणवत. शाह तुराब हे सूफी संप्रदायाच्या प्रचारार्थ दक्षिणेत आधी तिरुवन्नमलाई (तामिळनाडू) व पुढे कर्नाटकात गेले. दक्षिण भ्रमंतीत शाह तुराब तंजावरला पोहोचले तेव्हा तिथे प्रतापसिंगराजे भोसले (१७३९-६३) अधिपती होते. तंजावरच्या वास्तव्यात शाह तुराब तेथील रामदासांच्या मठात गेले. तिथेच मनाच्या श्लोकाची पोथी त्यांच्या पाहण्यात आली. त्यांनी ती वाचली व तेथे असतानाच तिचा दखनीत अनुवाद केला.

गायनस्वरूपातील मनाचे श्लोक (अल्बम्स) - गायक/गायिका

• अनुराधा पौडवाल
• रवींद्र साठे आणि गायिका आशा खाडिलकर यांनी गायलेल्या ध्वनिफितींमध्ये नागपूरच्या रेणुका देशकर यांचे निरूपण आहे
• श्रीधर फडके