मराठी विकिपीडिया

न्यायसहायक विज्ञान

(न्यायसहायक शास्त्र या पानावरून पुनर्निर्देशित)

न्यायसहायक विज्ञानशाखा ही पुराव्यांची वैज्ञानिक पद्धतीने तपासण्या करून न्यायदानात सत्यशोधनास मदत करणारी गुन्हे अन्वेषक शास्त्र शाखा आहे.

स्वरूप

संपादन

निरनिराळ्या विज्ञान शाखांचे एकत्रीकरण करून ही बहुआयामी शाखा बनली आहे. येथे निरनिराळ्या शास्त्रशाखांतील शास्त्रज्ञ येतात. न्यायसहायक विज्ञानशाखेच्या प्रयोगशाळेत मानसोपचार तज्ज्ञ, विषतज्ज्ञ व रोगतज्ज्ञ तर असतातच, शिवाय हस्ताक्षरतज्ज्ञ, छायाचित्रकार व वर्णनावरून चित्र रेखाटणारे चित्रकारही असतात. प्रयोगशाळेत पुरावा उचलण्यासाठीही काही विशिष्ट चिमटे, कागद इत्यादी साधनांचा व रसायनांचा वापर करतात.

इतिहास

संपादन

डॉ. एडमंड लोकार्ड या लियॉन्सच्या फ्रेंच डॉक्टरने इ.स. १९१० मध्ये पहिली न्यायसहायक विज्ञान प्रयोगशाळा स्थापन केली असे मानले जाते.

शाखा

संपादन

भारतात शिक्षण

संपादन

या शाखेत प्रशिक्षण घेण्यासाठी वैज्ञानिक शैक्षणाची पात्रता आवश्यक असते. भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, आदी विज्ञान शाखेचे पदवीधर तसेच माहिती तंत्रज्ञान मानसोपचार, इलेक्ट्रॉनिक इंजिनिअर्सनाही या क्षेत्रात मोठी मागणी आहे असे मानले जाते

भारतीय शैक्षणिक संस्था

संपादन

16) Institute of forensic science Mumbai

  • 17) International Forensic Sciences (IFS), Pune, Maharashtra

प्रमुख संस्था

संपादन
  • राज्य सरकारअंतर्गत न्यायसहायक वैज्ञानिक प्रयोगशाळा, मुंबई
  • इंटेलिजन्स ब्यूरो (आयबी)
  • सीबीआय
  • राज्य सरकारचे क्राइम सेल्स

सरकारी संस्थांमध्ये राज्य सेवा परीक्षा किंवा केंद्रीय सेवा परीक्षांमधून रुजू होता येते.

अधिक वाचन

संपादन

बाह्य दुवे

संपादन
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=न्यायसहायक_विज्ञान&oldid=2472332" पासून हुडकले