निर्मलकुमार फडकुले

निर्मलकुमार फडकुले (: १६ नोव्हेंबर, १९२८ - २९ जुलै, २००६) हे मराठी संत साहित्यातले विद्वान होते. त्यांचा जन्म सोलापूर येथे एका संस्कृत विद्वानाच्या (न्यायतीर्थ, पंडित जिनदासशास्त्री फडकुले यांच्या) घरी झाला.

त्याच्या "लोकहितवादी: काल आणि कर्तृत्त्व" ह्या संशोधन प्रबंधास डॉक्टरेट मिळाली होती. त्यांनी नांदेडमध्ये (इ.स.१९५४ ते५५ या काळात) व नंतर संगमेश्वर कॉलेजमध्ये मराठी विभाग प्रमुख म्हणून काम केले.

ललित लेखन आणि संतसाहित्याच्या लेखनाबरोबरच त्यांची "आस्वाद समीक्षा" साहित्य जगतात कौतुकास पात्र ठरली होती.

प्रकाशित साहित्य

अमृतकण कोवळे
अश्रूंची कहाणी
आनंदाची डहाळी
कल्लोळ अमृताचे
काही रंग, काही रेषा
चिंतनाच्या वाटा
परिवर्तनाची चळवळ
प्रिय आणि अप्रिय
मन पाखरू पाखरू
संतकवी तुकाराम : एक चिंतन
संत चोखामेळा आणि समकालीन संतांच्या रचना
संत तुकारामांचा जीवन विचार
संत वीणेचा झंकार
संत सहवास
संत साहित्य : सौंदर्य आणि सामर्थ्य
संतांचिया भेटी
साहित्यातील प्रकाशधारा
सुखाचा परिमळ
हिरव्या वाटा
रंग एकेकाचे (चौथा ललित संग्रह)

संपादन

अमृतधारा (संपादक निर्मलकुमार फडकुले व द. ता. भोसले)
चिपळूणकरांचे तीन निबंध
नियतकालिक : आदित्य
नियतकालिक : शुभंकर
प्रबोधनातील पाऊलखुणा
रत्‍नकरंड श्रावकाचार
ज्ञानेश्वरी प्रथमाध्याय

व्याख्याने

निर्मलकुमार फडकुले ह्यांची आंबेडकर, कवी कुंजविहारी, ना.सी. फडके, प्रल्हाद केशव अत्रे, महात्मा फुले, सावरकर ह्यांच्यावरील व्याख्याने प्रसिद्ध आहेत.

पुरस्कार आणि सन्मान

भैरुरतन दमाणी साहित्य पुरस्कार.
डॉ. निर्मलकुमार फडकुले यांचे नाव सोलापुरातील एका सभागृहाला देण्यात आले आहे.

गौरव

नाशिक येथे झालेल्या अस्मितादर्श साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष (१९८६)

बाह्य दुवे

निर्मलकुमार जिनदास फडकुले

इतर

डॉ. निर्मलकुमार फडकुले प्रतिष्ठानतर्फे २००७ सालापासून दरवर्षी साहित्यातील व समाजसेवेतील कार्यासाठी पुरस्कार देण्यात येतो.