नागपुरी ज्याला ऐतिहासिकदृष्ट्या सदन म्हणून संबोधले जाते, हा एक इंडो-आर्यन वांशिक भाषिक गट आहे जो परंपरेने नागपुरीला त्यांची मातृभाषा म्हणून बोलतात आणि भारतीय राज्य झारखंड, बिहार, छत्तीसगड आणि ओडिशामधील पश्चिम छोटा नागपूर पठार प्रदेशात राहतात. [१]

व्युत्पत्ती संपादन

ऐतिहासिकदृष्ट्या सदरी/नागपुरी भाषेचे मूळ बोलणारे सदन म्हणून ओळखले जातात. सदन म्हणजे गैर-आदिवासी इंडो-आर्यन भाषा बोलणारे जे पारंपारिकपणे नागपुरी, खोरथा, पंचपरगानिया आणि कुरमाळी बोलतात. [१] ‘नागपुरी’ हे नाव कवी-लेखकांनी प्रचारात आणले आहे. अलीकडच्या काळात सदरी/नागपुरी भाषेचे मूळ बोलणारे पाश्चात्य अभ्यासात नागपुरी म्हणून ओळखले जातात. [२] स्फ्ब् द्फ्व्

इतिहास संपादन

प्रागैतिहासिक कालखंड संपादन

दगडी अवजारे, छोटा नागपूर पठारी प्रदेशातून सापडलेल्या मायक्रोलिथ्स जे मेसोलिथिक आणि निओलिथिक काळातील आहेत. [३] निओलिथिक काळात दक्षिण आशियामध्ये शेती सुरू झाली. झुशी, लहुराडेवा, मेहेरगड, भिराणा, राखीगढ़ी, कोल्डिहवा, चोपाणी मांडो आणि चिरंद या ठिकाणी अनेक नवपाषाणकालीन वसाहती आढळून आल्या आहेत . BC २ रा सहस्राब्दी दरम्यान, कूपर साधनांचा वापर छोटानागपूर पठार प्रदेशात पसरला होता आणि हे शोध-संकुल गेरू रंगीत भांडी संस्कृतीशी संबंधित कॉपर होर्ड कल्चर म्हणून ओळखले जाते. [४] अस्र्व् स्फ्व्स्

 
छोटानागपूर प्रदेशात कूपर होर्ड वस्तू सापडल्या आहेत ज्या सिंधू संस्कृतीच्या काळात २रा सहस्राब्दी बीसीई, उशीरा टप्प्यात (१९००-१३०० BCE)

पलामू जिल्ह्यात सोन आणि उत्तर कोएल नदीच्या संगमावर काबरा-काला टेकडीवर विविध पुरातन वास्तू आणि कला वस्तू सापडल्या आहेत ज्या निओलिथिक ते मध्ययुगीन काळातील आहेत आणि रेडवेरचे भांडे, काळे आणि लाल भांडे, काळी भांडी, काळी घसरलेली भांडी. वेर आणि एनबीपी वेर हे चाल्कोलिथिक ते मध्ययुगीन कालखंडातील आहेत. [५]

  1. ^ a b "Sadani / Sadri". Southasiabibliography.de. Archived from the original on 8 January 2019. 8 September 2018 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "Sadani / Sadri" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  2. ^ Barz, Gregory F.; Cooley, Timothy J. (9 September 2008). Shadows in the Field: New Perspectives for Fieldwork in Ethnomusicology. ISBN 9780199886708.
  3. ^ periods, India-Pre- historic and Proto-historic (4 November 2016). India – Pre- historic and Proto-historic periods. Publications Division Ministry of Information & Broadcasting. ISBN 9788123023458. 8 September 2018 रोजी पाहिले – Google Books द्वारे.
  4. ^ Paul Yule, Addenda to "The Copper Hoards of the Indian Subcontinent: Preliminaries for an Interpretation", Man and Environment 26.2, 2002, 117–120 http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/510/.
  5. ^ "KABRA – KALA". www.asiranchi.org. Archived from the original on 8 October 2013. 15 April 2019 रोजी पाहिले.